GR18 in het nieuws | Bunschoten
Het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek voerde onderzoek uit naar de gemeenteraadsverkiezingen van 21 maart 2018. Negen gemeenten werden onderzocht, van Amsterdam tot Smallingerland, waarbij we keken naar nieuwsgebruik, nieuwsaanbod en stemgedrag. Het onderzoek geeft inzicht in de rol die lokale media spelen bij de verkiezingen, hoe lokaal nieuws wordt geconsumeerd en in hoeverre media(gebruik) van invloed is op stemgedrag. Het onderzoek is uitgevoerd in samenwerking met LJS Nieuwsmonitor, Vrije Universiteit Amsterdam en Hogeschool Windesheim.
Wie in de gemeente Bunschoten-Spakenburg woont en niet op een christelijke partij wil stemmen, heeft doorgaans weinig keus: van de zes deelnemende partijen aan deze verkiezingen -ChristenUnie, CDA, VVD, Christelijke Arbeiders Partij (CAP), SGP en de Spakenburgse Vrijheids Partij (SVP)- is alleen het gedachtegoed van de VVD niet op de Bijbel gebaseerd.
De ChristenUnie krijgt al jaren de meeste stemmen in Bunschoten. Ook dit jaar weer: 34,4 procent. Dat betekent weliswaar een zetel verlies ten opzichte van 2014, maar dan blijven er alsnog 7 zetels over van het totaalaantal van 19. Dat het dorp zo stabiel bestuurd wordt (tussen alle deelnemende partijen zat geen enkele nieuwkomer), betekent niet dat er niets verandert in Bunschoten-Spakenburg. De kleine gemeente moet steeds meer samenwerken met haar buren om alle taken goed te kunnen blijven uitvoeren. Ook neemt de visserij af, terwijl het aantal toeristen dat afkomt op de karakteristieke haven stijgt. De gemeente is dus zoekende naar de juiste balans tussen vernieuwen en behouden.
Een van die vernieuwingen, met betrekking tot het afvalbeleid, leidde afgelopen ambtstermijn tot veel kritiek. In een peiling van regionale omroepen en de NOS scoort het afvalbeleid van Bunschoten een 4,1, het laagste cijfer in Nederland. Sinds een jaar moeten bewoners hun afval scheiden en zelf wegbrengen naar containers. Bovendien betaalt een inwoner 1,55 euro per keer dat hij of zij een afvalzak weggooit. Verder worstelt het vissersdorp met drugsoverlast, maar omdat alle partijen hier nagenoeg hetzelfde over denken, is het niet gek dat grote verrassingen in de verkiezingsuitslag zijn uitgebleven.
- Aantal inwoners: 21.292
- Gemiddeld inkomen: 22.400 (landelijk 24.100)
- Migratieachtergrond: 10,2%
(waarvan 4,8% niet-westers) - Totaalaantal zetels: 19
Zetels in de gemeenteraad per partij
- De kiezers in Bunschoten zijn zeer betrokken bij de gemeente en geïnteresseerd in de politiek. Ze zijn ook het meest trouw aan de partij van hun keuze, vooral aan de ChristenUnie.
- Regionale en lokale media in Bunschoten besteedden relatief veel aandacht aan zowel VVD als CDA. De grootste partij, de ChristenUnie, wordt minder vaak genoemd, net als de lokale partijen.
- Het belangrijkste thema voor de kiezers in Bunschoten is Zorg & Welzijn en zij vinden dat de ChristenUnie hier het beste zorg voor kan dragen.
- Burgers in Bunschoten gebruiken veel meer landelijke media dan lokale media maar richten zich wel tot lokale media als het gaat om informatie over de gemeenteraadsverkiezingen. Een speciale rol is hier weggelegd voor De Bunschoter die met haar diverse platformen een belangrijke rol vervuld in de gemeente.
- Facebook speelde een bescheiden rol in de campagne. De VVD-fractie kent de meeste volgers en heeft ook gemiddeld de meeste interactie. De partij heeft daar mogelijk van geprofiteerd in de strijd met het CDA om de tweede plaats achter de ChristenUnie.
Downloads
De kiezers in Bunschoten zijn gemiddeld iets ouder dan de inwoners van andere gemeenten. Het gemiddelde inkomen ligt hier iets onder het landelijk gemiddelde en net als in Almere zijn relatief veel kiezers laag opgeleid in Bunschoten.
In Bunschoten zijn kiezers, zeker in vergelijking met Almere, zeer betrokken bij hun gemeente en daarmee ook zeer geïnteresseerd in de lokale politiek. Maar liefst 88 procent van de ondervraagden zei vooraf te gaan stemmen, waarbij twee derde van de kiezers aangaf op dezelfde partij te stemmen als vier jaar geleden. In geen van de andere onderzochte gemeenten waren kiezers zo trouw aan de partijen. Deze trouw is vooral gericht op de ChristenUnie die wederom als grootste uit de bus is gekomen.
Zorg & Welzijn, Criminaliteit & Veiligheid en Bouw & Wonen zijn de belangrijkste thema’s voor kiezers uit Bunschoten. De verschillen tussen de gebruikers van diverse media is hierbij klein. De kiezers die weinig tot geen nieuws volgen, vinden Bouw & Wonen iets belangrijker, terwijl de kiezers die vooral lokale media gebruiken iets meer waarde hechten aan het thema Criminaliteit & Veiligheid. De groep mensen die weinig tot geen nieuws volgt vindt ook het thema Economie & Werkgelegenheid belangrijker dan de andere groepen, terwijl zij zich minder druk maken over Verkeer & Infrastructuur.
In Bunschoten is redelijk veel nieuws te vinden over de verkiezingscampagne zelf. Veel nieuws gaat over wat de landelijke partijleiders van de SGP en de ChristenUnie allemaal doen. De berichten over de campagne uit De Gooi- en Eemlander en het AD/Amersfoort gaan veel over de landelijke heisa rond Forum voor Democratie, maar RTV Utrecht besteedt naar verhouding de meeste aandacht aan dit thema, onder meer via een kieswijzer.
Het belangrijkste thema voor kiezers, Veiligheid, is ook in de berichtgeving het belangrijkste inhoudelijke onderwerp. Vooral in de regionale bladen zien we dit onderwerp relatief vaak terugkomen. Relatief veel aandacht in de media is er voor het thema Verkeer en ook hier wordt dit vooral veroorzaakt door de regionale media. Het thema Bouw & Wonen, voor de kiezers in Bunschoten ook van belang voor de politieke agenda, is juist weer vaker terug te vinden op de Bunschoter.nl.
In de raadszaal is het al jaren ChristenUnie dat de klok slaat, maar in lokale media is er naar verhouding meer aandacht voor VVD en CDA. Dit komt vermoedelijk omdat deze regeringspartijen veel genoemd worden in nationaal nieuws dat doordruipt naar de regio. VVD wordt in 38 procent van de berichten genoemd, CDA in 29 procent. In 20 procent van de plaatselijke berichtgeving valt de naam van de ChristenUnie, wat wel meer is dan in iedere andere gemeente.
In geen andere gemeente is er zo weinig aandacht voor lokale partijen. Deze worden genoemd in slechts 2 procent van de berichtgeving. Kleine kanttekening hierbij is wel dat er maar twee lokale partijen zijn in Bunschoten, waarvan de SVP ook nog eens geen zetel haalde.
Veiligheid
Economie
Natuur & Milieu
Zorg
Veiligheid
Bouw & Wonen
In de raadszaal is het al jaren ChristenUnie wat de klok slaat, maar in de lokale media is er naar verhouding meer aandacht voor VVD en CDA. Dit komt vermoedelijk doordat deze regeringspartijen veel genoemd worden in nationaal nieuws dat doorsijpelt naar de regio. VVD wordt in 38 procent van de berichten genoemd, CDA in 29 procent. In 20 procent van de plaatselijke berichtgeving valt de naam van de ChristenUnie, wat wel meer is dan in iedere andere gemeente. In geen andere gemeente is er zo weinig aandacht voor lokale partijen. Deze worden genoemd in slechts 2 procent van de berichtgeving. Kleine kanttekening hierbij is wel dat er maar twee lokale partijen zijn in Bunschoten, waarvan de SVP ook nog eens geen zetel haalde. De lokale Christelijke Arbeiders Partij wordt wel goed bedeeld door De Bunschoter zelf. Op de website krijgt de partij de meeste aandacht, samen met de SGP.
In de meeste andere gemeentes binnen dit onderzoek waar het lokaal mediagebruik hoog ligt, gingen er veel stemmen naar lokale partijen. Het onderzoek heeft dan ook aangetoond dat kiezers die buiten landelijk nieuws ook nog lokale media volgen, eerder stemmen op lokale partijen. De resultaten uit Bunschoten zullen niet echt doorslaggevend zijn geweest in het ontdekken van die correlatie, maar ook hier is wel een verschil te zien. 14 procent van de puur-landelijke nieuwsgebruikers stemt op een lokale partij, bij de lokale nieuwsgebruikers ligt dit percentage hoger, namelijk op 16. In de groep lokale nieuwsvolgers stemmen nog meer mensen ChristenUnie (41 procent) dan in de landelijke groep (35 procent). Het hoogste aandeel heeft de ChristenUnie echter onder kiezers die weinig tot geen nieuws volgen, daarvan stemden 57 procent op de partij.
Het CDA houdt er in Bunschoten zo haar eigen sociale mediastrategie op na. Andere partijen plaatsten in de onderzochte periode gemiddeld zo’n 40 berichten op sociale media, het CDA plaatste er 205. Daarmee wijkt CDA Bunschoten niet alleen af van haar lokale collega’s, maar ook van de landelijke partijlijn: in geen van de andere onderzochte gemeentes plaatste de partij zoveel berichten. Alleen de SP in Rotterdam (210 berichten) en het Amsterdamse Stem van de Straat (259) plaatsten meer op Facebook.
Tot heel veel meer interactie heeft het in ieder geval niet geleid: de VVD plaatste met 15 berichten het minste van alle partijen in Bunschoten, maar haalde qua absolute cijfers bijna net zoveel likes binnen, en zelfs meer shares en comments dan het CDA. Deze sterkere interactie met het publiek bij de VVD dan bij het CDA komt waarschijnlijk doordat de liberalen duidelijk meer volgers hebben dan het CDA.
Zoals gezegd, kijken Bunschotenaren van alle onderzochte gemeenten wel het meest op sociale media voor hun portie nieuws en noemen zij De Bunschoter hun belangrijkste nieuwsbron. Beide feiten zijn terug te zien in het succes van dat medium op Facebook: hoewel het zich op een kleiner publiek richt dan meer regionale titels als AD/Amersfoortste Courant en De Gooi- en Eemlander, vangt De Bunschoter op Facebook net zo veel likes, en is er meer interactie via shares en comments. RTV Utrecht heeft weliswaar nog meer interactie in absolute zin, maar die omroep richt zich dan ook op de hele provincie.
