Adrienne Simons: 'Laat lezers meepraten op aandeelhoudersvergaderingen van kranten'

‘2018 wordt het jaar van de acts of journalism. Ik denk dat een artikel of artikelenreeks steeds vaker gekoppeld gaat worden aan een daad. Mensen willen meer doen dan alleen een like uitdelen. Het kan zo simpel zijn als verder praten, wat je al ziet bij meet-ups na een uitzending van het programma Tegenlicht. Maar lezers gaan in 2018 een stapje verder: een kledingruil naar aanleiding van een serie artikelen over de kledingindustrie, een silent reading party als aanklacht tegen neflixisering van vrije tijd. Het gaat steeds meer over de daadwerkelijke consequenties van een observatie of een analyse van een journalist. Lezers willen samen met journalisten nadenken over het ‘wat nu’ en dat proces mag ook best in een ervaring worden gegoten.

Journalisten pakken een hoofdrol in het nadenken over grote thema’s die onze toekomst gaan bepalen

‘Journalistiek heeft inmiddels een politieke lading gekregen voor lezers. Veel mensen hebben bijvoorbeeld een abonnement op The New York Times genomen als politiek statement tegen Trump. Of ze lopen rond met een tasje van The New Yorker om te laten zien: ‘ik steun The New Yorker en alles waarvoor zij staan’. En dat is misschien niet zo gek nu de media direct aangesproken worden door de politiek. Dat zie je bij Wilders, en bij Trump natuurlijk helemaal. Journalisten zijn een doelwit, ze worden ter verantwoording geroepen of zelfs als de vijand afgeschilderd. Journalistiek en politiek vermengen zich daardoor.

Rol van discussieleider

‘Een trend die daar aan raakt, is dat journalisten een hoofdrol pakken in het nadenken over grote thema’s die onze toekomst gaan bepalen. Ik denk dat in de politiek veel focus ligt op details. Als het gaat om brede onderwerpen lijkt het wel alsof belangengroepen en journalisten de rol van discussieleider op zich nemen. Robotisering bijvoorbeeld, daar hoor ik in de politiek heel weinig over, terwijl dat wel een onderwerp is dat mensen direct raakt. Of innovatie in het onderwijs; in de Tweede Kamer wordt vooral gekeken hoe men stakingen van leraren kan bezweren.
‘Ik vind het ook heel interessant wat AJ+ doet, het online platform van Al Jazeera. Ze werken niet met correspondenten die van buiten komen, maar met activisten die zelf betrokken zijn. In het Midden-Oosten zijn conflicten soms zo complex dat correspondenten helemaal niet meer de vinger op de zere plek kunnen leggen. Ze hebben niet genoeg culturele voelsprieten om gebeurtenissen goed te kunnen duiden. Daarom spreekt AJ+ een netwerk van mensen ter plaatse aan, mensen die onderdeel zijn van wat er gaande is. Ik zeg niet dat je dat ook direct in Amsterdam moet doen, maar ik vind het interessant. Ik volg AJ+ al een tijdje en hun verslaggeving brengt me altijd op nieuwe ideeën. Het geeft me een ander beeld of inzicht en dus een nieuwe kijk op een conflict.

Aandeelhoudersvergadering

‘Wat ik wel zou willen zien, is een soort aandeelhoudersvergadering bij kranten, waar lezers echt kunnen meepraten op de redactie. Dat sluit aan bij het punt dat lezers niet alleen een abonnement nemen omdat ze een krant willen lezen of app willen gebruiken, ze steunen een mediamerk. Ze vinden het belangrijk dat bepaalde verhalen worden verteld, dus laat ze bijvoorbeeld twee keer per jaar echt hun mening geven. Of nodig de artsen onder hen uit om op verslaggeving rond de discussie over voltooid leven te reflecteren. Je stuit dan ongetwijfeld weer op nieuwe verhalen.’

Meer voorspellers

30 journalisten, ondernemers, developers en andere mediakenners keken in hun glazen bol. Ze vertellen in de laatste weken van het jaar niet alleen welke ontwikkelingen ze verwachten in het journalistieke jaar 2018, maar ook waar ze op hopen. Dit zijn de voorspellers.