Journalistieke podcasts in Nederland, alle cijfers op een rij

Door Paula Breuning en Piet Bakker

De podcast, ooit begonnen als ‘uitgestelde’ radio voor de iPod in 2001, is uitgegroeid tot een wereldwijd fenomeen. Toen de video-iPod in 2005 werd geïntroduceerd kwam daar de video-podcast – de vodcast – bij. Je kunt ze downloaden via iTunes of een andere podcast-verzamel-app of beluisteren via Soundcloud. Bij onze inventarisatie van Nederlandse journalistieke pod- en vodcasts en met hulp van onze lezers hebben we er 57 gevonden.*

Het is lastig om te bepalen of iets een journalistieke podcast is, omdat bij podcasts vaak veel vrijer met het genre wordt omgegaan dan bij traditionele media. Wij hebben ervoor gekozen om alleen podcasts in de categorieën nieuws/achtergronden, opinie, technologie, sport en kunst en cultuur mee te tellen.

De onderwerpen van Nederlandse podcasts, 2016

Podcasts in de sfeer van nieuws en achtergronden (22 keer) en opinie (16 keer) komen het meest voor in onze inventarisatie. Samen met technologie (11 keer) zijn deze drie categorieën goed voor bijna 90% van de podcasts.

BNR brengt nieuws-podcasts uit over wetenschap, de beurs, duurzaam en het ZZP-café. De VPRO biedt het onderzoeksprogramma Argos en OVT aan. Het Dagblad van het Noorden deed de regio, op De man met de microfoon ging het om lokale journalistiek. Derk Marseille en Bertus Bouwman brengen Duitslandnieuws, Nico Verbeek nieuws uit Indonesië. Politico heeft ook een Nederlandse versie van In the Loop.

Opinie vind je bijvoorbeeld bij Arend Jan Boekestijn, Rob de Wijk, Bernard Hammelburg, Kees de Kort en Roelof Hemmen van BNR, bij Chris Klijne (VPRO) en Guus Valk (NRC), Janneke Stielstra (vrouwen en ondernemen), De Kostgangers en bij Lex Bohlmeijer (De Correspondent). Bij Eindbazen worden interviews via de podcast verspreid.

Technologie-podcasts worden onder meer aangeboden aangeboden door de itbende.nl, nu.nl, kennisnet, Nick Kiran en Lorenzo van Galen (De wereld van morgen), One More Thing, Techsnacks en de Appels en Perenshow (alle drie over Apple), BNR en de NOS.

De overige podcasts zitten bijvoorbeeld bij kunst en cultuur (Botte Jellema, Nooit Meer Slapen en Kunststof), wetenschap (AmsterdamFM), sport (Langs de Lijn Sportforum van NOS, de Wielerflits) en media (Mediazaken van BNR, Onder Mediadoctoren, de Mediapodcast van Ernst Jan Pfauth en Alexander Klöpping).

Veel podcasts zijn een vorm van ‘on demand’ radio. Ze zijn gelijk aan de radio-uitzending van het gelijknamige, dagelijkse of wekelijkse programma, maar de luisteraar kan ze op een ander moment luisteren. Vaak worden de programma’s integraal op internet gezet, maar soms voegen de makers handige trucs toe speciaal voor de podcast. Zo maakt Bureau Buitenland van de VPRO een podcast van het hele programma, maar kun je ook de losse onderwerpen downloaden. Handig voor als je weinig tijd hebt, of voornamelijk in Afrika geïnteresseerd bent, en niet in China.

De vodcasts hebben een tv-uitzending als basis. Daarvan vonden we er vijf met journalistieke content. Ze zijn alle vijf afkomstig van de publieke omroep: twee van het journaal, een van het Jeugdjournaal, NOS op 3 en Nieuwsuur.

Andere podcasts staan op zichzelf en zijn dus niet eerder op radio of tv uitgezonden. In deze 26 podcasts zien we dat het medium heel vrij wordt gebruikt, journalistiek en opinie lopen vaak door elkaar.

De pure podcasts verschijnen meestal een keer in de twee weken of nog minder frequent. De podcasts die aan een dagelijks of wekelijks radio- of tv-programma zijn gekoppeld hebben die frequentie. Het merendeel van de podcasts verschijnt dan ook dagelijks (18 x) of wekelijks (24 x)..

Het is niet duidelijk hoeveel luisteraars de verzamelde podcasts precies hebben. Als maker kun je wel met een programma als Feedburner (van Google) je luistercijfers meten, maar iTunes laat er helaas niets over los.

De volledige lijst van alle 57 podcasts is hier te downloaden.

*hebben we er een gemist? Laat het ons weten in de comments!