DROG en Diversion krijgen EU-subsidie voor internationale workshops over nepnieuws

De workshops die DROG, het Nederlandse platform van specialisten in desinformatie, aan scholieren geeft, krijgen binnenkort een internationale variant. De Europese Unie heeft DROG, Diversion en een aantal samenwerkingspartners subsidie toegekend voor de ontwikkeling van internationale nepnieuws-workshops.
‘Bij de workshops gaat het erom dat er een duidelijk concept komt dat ook door andere organisaties gebruikt kan worden,’ legt DROG-oprichter Ruurd Oosterwoud uit. ‘Wij zorgen ervoor dat alle materialen beschikbaar komen, dan kunnen buitenlandse organisaties die materialen zelf gaan gebruiken.’

Jongeren geven jongeren les

Samenwerkingspartner Diversion ontwikkelt oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken, bijvoorbeeld op het gebied van burgerschap, emancipatie en psychische gezondheid. Het bureau maakt gebruik van zogenaamde ‘peer educators’. Dat zijn jongeren die bijvoorbeeld worden ingeschakeld om discussies aan te zwengelen, of les te geven aan andere jongeren. Dat laatste is ook de bedoeling binnen het samenwerkingsproject met DROG. De buitenlandse organisaties die het workshopmateriaal ontvangen, moeten het materiaal overdragen aan geselecteerde jongeren. Die gebruiken het materiaal om andere jonge mensen bewust te maken van de impact van nepnieuws.
‘We richten ons specifiek op jongeren,’ legt Oosterwoud uit. ‘Oudere mensen weten vaak niet precies hoe al die socialmediatrucjes werken, die kunnen zich nauwelijks voorstellen dat nepnieuws zich echt zo makkelijk verspreidt als wij zeggen.’ Jongeren zijn wél bekend met de kracht van sociale media. Die kennis zorgt ervoor dat ze veel sneller doorhebben hoe groot de impact van nepnieuws kan zijn. Ook hebben jongeren volgens de samenwerkingspartners minder vertrouwen en interesse in traditionele media. Hierdoor worden ze vatbaarder voor desinformatie en nepnieuws, een tendens die de nepnieuws-workshops moeten tegengaan.
Hoe het workshopmateriaal er precies uit gaan zien, is nog niet bekend. DROG en Diversion gaan op 1 januari van start met de uitvoering van het project. ‘Natuurlijk weten we al ongeveer wat we gaan doen. In mei hebben we een plan van 80 pagina’s ingeleverd om deze subsidie te kunnen krijgen, dus er liggen al een hoop mooie ideeën klaar,’ zegt Oosterwoud. ‘Die moeten we nu concreter gaan maken.’

Nepverhaal gaat viral

De samenwerkingspartners gaan gebruik maken van de ‘best practices’ van DROG, die veelal voortkomen uit de workshops die DROG nu al regelmatig aan scholieren geeft. Tijdens die workshops produceren en publiceren scholieren zelf nepnieuws. ‘We hadden aan het begin van de lente bijvoorbeeld een leuk succesje’, zegt Oosterwoud. ‘Twee scholieren schreven een nepverhaal over een hittegolf met temperaturen van rond de 39 graden. Dat bericht werd enorm veel gedeeld op sociale media. Het was toen nog niet eens echt warm.’ Oosterwoud gelooft dat scholieren dankzij dit soort oefeningen veel beter snappen hoe eenvoudig nepnieuws verspreid kan worden. ‘Daarom willen we dit soort oefeningen ook in onze internationale workshops verwerken.’
Wie bang is dat de workshops van DROG naast bewustwording ook veel extra nepnieuws creëren, kan overigens gerust zijn. Mensen die in de lente bijvoorbeeld op het nepnieuws-artikel over de hittegolf klikten, kregen de melding dat het stuk nep was. Oosterwoud: ‘Zo leren niet alleen de jongeren en scholieren over nepnieuws, maar ook andere internetgebruikers.’
Foto: Eamon Curry