De freelancemarktplaats: opdrachtenwalhalla voor beginnende freelancers?

Een website waar opdrachtgevers me rijendik enthousiast op staan te wachten – het is een concept waar ik best oren naar heb. Helaas wordt dat enthousiasme al snel de knop ingedrukt als ik me registreer op een paar freelancemarktplaatsen. Aanmelden is vaak gratis, zodat je de geplaatste opdrachten kunt bekijken, maar om te kunnen reageren, moet je abonnee zijn.
De prijzen variëren van honderdvijftig euro voor drie maanden tot een bescheiden vijfentwintig euro per maand, zoals bij de onder beginnende freelancers populaire site Hoofdkraan.nl.  Je moet op die site wel meteen voor een jaar betalen. Er zijn ook sites die (voor starters) goedkoper en soms zelfs gratis zijn. Zo kost het goedkoopste abonnement van Woordkunstenaars.nl acht euro per maand. Via deze site kun je als freelancer alleen geen opdrachtgevers benaderen: je moet wachten tot jij, op basis van je profiel, benaderd wordt als een van meer dan zeshonderd tekstschrijvers.

Escortbureau

Woordkunstenaars biedt wel de mogelijkheid je netwerk te vergroten. Je komt makkelijk in contact met collega-journalisten, maar vooral met commerciële tekstschrijvers. Op het forum wordt gediscussieerd over allerlei onderwerpen die komen kijken bij zelfstandig werken. Zo is er een onderdeel waar tekstschrijvers elkaar opdrachten aanbieden. Een tekstschrijver vroeg bijvoorbeeld of iemand interesse had om voor een escortbureau content te maken. Hij had het zelf wel willen doen, maar hij schreef al voor een concurrerend escortbureau.
Een gratis site waar je binnenkort als journalist terecht kunt is Verhalenmarkt. Dit platform staat nog in de steigers, maar ziet er in de betaversie veelbelovend uit. Al was het maar omdat Verhalenmarkt zich volledig gaat richten op opdrachten in de mediasector, terwijl je bij andere marktplaatsen moet graven tussen de commerciële opdrachten om bij een journalistieke opdrachtgever uit te komen. Bij de Verhalenmarkt zijn al grote namen uit het medialandschap aangesloten, zoals NRC, Quote, de Groene Amsterdammer en Elle.
Vergelijkbaar met Verhalenmarkt is Freelance Journalism, een site zonder poespas, abonnementen of profielen. Opdrachtgevers zoeken er vaak freelancers voor langere tijd, niet zozeer voor eenmalige opdrachten. Het enige nadeel aan deze site is dat je niet kunt zien of een positie al vervuld is, waardoor het kan gebeuren dat je voor niets reageert, zoals mij overkwam.

Minimumtarief

Om de kwaliteit van zowel freelancer als opdrachtgever te waarborgen, hanteren sommige sites een toegangseis. Als je je wilt aanmelden voor de Verhalenmarkt dienen er vijf artikelen onder jouw naam gepubliceerd te zijn, bij Woordkunstenaars moet het schrijven van teksten je hoofdbezigheid zijn. Daarnaast geeft Woordkunstenaars een duidelijk signaal af over het niveau van hun aangesloten tekstschrijvers. Er wordt namelijk een minimum uurtarief gehanteerd van veertig euro.

Op zoek naar de goedkoopste

Hoofdkraan komt op dat punt een stuk minder goed uit de verf. De opdracht gaat vaak naar degene met het laagste uurtarief, ergens tussen de tien en twintig euro. Deze site hanteert geen minimum uurtarief omdat ze ook kleine ondernemers de mogelijkheid willen bieden een tekstschrijver te betalen. Dit werkt echter in de hand dat mensen elkaar op de prijs gaan beconcurreren, al houdt het minimum uurtarief van Woordkunstenaars dat natuurlijk ook niet tegen. Ook hier benaderen opdrachtgevers meerdere tekstschrijvers tegelijk, op zoek naar de goedkoopste. Hiervoor waarschuwen de tekstschrijvers elkaar op het forum van Woordkunstenaars. 

Geen antwoord

In een maand tijd kwam ik op Hoofdkraan, Freelance Journalism, Woordkunstenaars en Verhalenmarkt weinig journalistieke opdrachten tegen. Vaak ging het hooguit om het schrijven van een persbericht, maar op Hoofdkraan was daar in oktober voor het laatst vraag naar. Op Woordkunstenaars had ik me al eerder aangemeld en daar werd ik in bijna twee maanden tijd twee keer benaderd voor het schrijven van een persbericht. De opdrachtgevers lieten op mijn reactie alleen niets horen. Toen ik nog eens contact zocht, lieten ze weten dat mijn diensten niet langer nodig waren.
Vertaalwerk is gewild en op Hoofdkraan komen regelmatig aanvragen voor ghostwriters voorbij. Zo zocht een goochelaar een blogger die zijn ervaringen in de goochelwereld onder woorden kon brengen, een opdracht waarop meer dan vijftien reacties kwamen. Op Verhalenmarkt en Freelance Journalism vond ik opdrachten met een meer journalistieke insteek. Zo vroeg Nu.nl op Verhalenmarkt om mensen die achtergrondartikelen wilden schrijven en werden er bij Freelance Journalism (eind)redacteuren gevraagd voor bijvoorbeeld RTV Rijnmond.

Geen opdrachtenwalhalla

Freelancemarktplaatsen zijn dus geen opdrachtenwalhalla voor freelance journalisten. Wil je journalistieke opdrachten binnenhalen, dan heb je nog altijd het meeste aan je eigen netwerk en sociale media. Om van de marktplaatsen gebruik te kunnen maken heb je een klein startkapitaal nodig, en vervolgens moet je bereid zijn om regelmatig te werken tegen een lager tarief dan je zou willen. Als je dat doet, en bereid bent teksten te schrijven die niet al te uitdagend zijn (denk: commerciële webtekst voor een sieraden- of caravanwinkel), kun je er een aardig klantenbestand opbouwen.
N.B.: De Verhalenmarkt wordt gesteund door het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek, maar dit heeft geen rol gespeeld in de totstandkoming van dit artikel. 
Foto door Clem Onojeghuo via Unsplash