'Het zijn gouden tijden voor de journalistiek. Ten aanval, het gaat nu beginnen!'

Het Grote Gala voor de Media – opvolger van Het Grote Interviewgala – was opgezet rond het thema ‘Populisme! Media, wat nu?’ Komediant Raoul Heertje warmt de grote zaal van de Stadsschouwburg op: “Als je vroeger iemand een eikel vond, noemde je ‘m een fascist. Nu zeg je gewoon populist.” Sylvana Simons (Artikel 1) zet vervolgens de toon met haar keynote speech waarin zij de media onomwonden aanspreekt. “Jullie moeten nieuws verslaan in plaats van maken.” In verschillende zalen zijn vervolgens parallellezingen en debatten over politiek en media, beeldvorming, diversiteit. Maar de meest prangende vraag van de avond is toch wel: hoe moeten media omgaan met populisme en populistische partijen?
In een paneldiscussie met Rick Nieman (WNL), Simone Weimans (NOS), Ilah Rubio (AD) en politiek activist Sywert van Lienden ligt de vraag op tafel of journalisten de aanhang van populisten niet te veel aandacht geven. Zijn ze door de Brexit en Trump bang geworden de stem van het volk te missen en daardoor te ver doorgeslagen? En dan populistische politici zelf, worden ze wel kritisch genoeg benaderd? Moeten ze überhaupt nog een podium krijgen? “We moeten geen aandacht geven aan iemand die zelf niet verder komt dan 140 tekens”, roept iemand uit het publiek, doelend op Wilders’ tweets.

Negeren betekent de ondergang van de traditionele media

Dat is volgens Sywert van Lienden het domste wat je kunt doen: politiseren van media. Met het boycotten van populistische partijen geven journalisten hen een extra reden alleen eigen kanalen te gebruiken. Negeren betekent de ondergang van de traditionele media. Van Lienden: “Dan zul je zien dat bij de volgende verkiezingen een paar partijen gezamenlijk Carré afhuren en een zzp’er neerzetten als presentator.”

Opportunisme moet plaatsmaken voor standvastigheid

Na deze discussie stroomt de zaal nog voller. Op het programma staat een voordracht van Ad van Liempt. “Journalisten weten geen raad met schaarste”, concludeert de oprichter en oud-hoofdredacteur van NOVA. Daarom rennen ze volgens hem als een kip zonder kop achter alles wat Wilders doet aan of duiken ze massaal op een tweet.
Het is tijd voor bijscholing, aldus Van Liempt. Hij heeft verschillende opties voor wat journalisten kunnen doen in reactie op populisme. Een boycot van Wilders vindt hij ondenkbaar, maar opportunisme moet wel plaatsmaken voor standvastigheid. “U wilde het hele jaar niks met ons, nu willen we niks met u”, schetst van Liempt een situatie tussen een medium en Wilders.
Bovendien moeten journalisten méér inhoudelijk analyses maken van populistische partijen of het gedrag van populisten. Die ontbreken nu. Schrijver Mohammed Benzakour is panellid na Van Liempts voordracht en het daar grondig mee eens. “De beste analyse van Wilders en de PVV moet van een komiek komen, Arjen Lubach. Dat is een aanfluiting voor alle media.” Journalisten moeten het hoofd koel houden, bij hun journalistieke principes blijven.

Burgerrevolutie

De vooruitstrevendheid van Van Liempt werkt aanstekelijk. Een man staat op uit het publiek, kondigt met een biertje in zijn hand een burgerrevolutie aan. Wat die precies inhoudt kan hij nog niet echt zeggen, maar het is in ieder geval een beweging tegen “die stand-up comedians in de Tweede Kamer”. Het levert hier en daar gelach op.
Ook panellid Marc Josten (HUMAN) en presentator van de avond Rocky Tuhuteru zijn strijdbaar. De media moeten investeren in onderzoeksjournalistiek, anders redden ze het niet. Maar hebben we niet te hoge verwachtingen van journalisten? Totaal niet, vindt Josten. Zij hebben nu eenmaal de taak de democratie te beschermen. “Het zijn gouden tijden voor de journalistiek. Ten aanval, het gaat nu beginnen!”