Hille van der Kaa: ‘De bereidheid om te betalen voor journalistiek gaat toenemen’

‘Digitale abonnementen gaan komend jaar een vlucht nemen. Dat zie je bij Follow The Money, dat binnenkort de tienduizend leden aantikt, bij de Volkskrant, maar ook bij de regionale kranten van De Persgroep, zoals BN DeStem. Vanaf eind dit jaar verschuift het marketingbudget naar het werven van digitale abonnees, in plaats van abonnees van de papieren krant. De omslag komt eraan, voor eens en altijd.
De nieuwe lezer wil digitaal. We hebben ook veel loyale oudere lezers, die de papieren krant blijven lezen. Die nemen in aantal wel af, maar het aantal print-lezers gaat niet in een vrije val naar beneden. Over vijf jaar kunnen lezers die dat willen nog wel op papier lezen, maar voor over tien jaar weet ik dat niet zeker. Uiteindelijk wordt papier een onrendabel product. Dat klinkt vies, als je het over journalistiek hebt, maar zo zit het. Voor mij maakt het niet zo veel uit. Ik ben er niet voor het behoud van papier, maar voor het behoud van journalistiek. Ik wil zijn waar de lezer is.

De scheiding tussen journalistiek en entertainment wordt steeds diffuser

De bereidheid om te betalen voor journalistiek wordt alleen maar groter. Dat is niet zo gek, want mensen zijn ook bereid om te betalen voor allerlei andere digitale producten. Zeker voor entertainment. De journalistiek kan meedeinen op die golf. Kijk, wij van de media zien een scheidslijn tussen onze journalistiek en bijvoorbeeld entertainment, maar voor de digital native zijn het allemaal gewoon apps. En de scheiding tussen die twee dingen wordt steeds diffuser. Videoland bracht laatst die documentaire over Famke Louise. Ik ben heel erg benieuwd hoeveel nieuwe abonnees die documentaire heeft opgeleverd.

Uitstapjes buiten de journalistiek

Media gaan ook steeds meer uitstapjes maken buiten de journalistiek. Ze zoeken naar nieuwe manieren om zich te onderscheiden, buiten het brengen van nieuws om. Zo heeft De Persgroep onlangs vergelijkingssite Independer gekocht. Zo’n site biedt nieuwe mogelijkheden, je kunt ‘m onderdeel maken van je journalistieke koers. Bijvoorbeeld als je ervoor kiest om een gidsfunctie te hebben in een bepaalde regio of in een bepaalde branche. Dat kun je doen met artikelen, maar ook met een tool waarmee lezers zelf vergelijkingen kunnen maken met producten of services. Of een combinatie hiervan. Ik geloof dat je jezelf als journalistiek merk met zoiets kan onderscheiden.
In 2019 zal journalistiek werk steeds meer geautomatiseerd worden. Ik heb jaren onderzoek naar robotjournalistiek gedaan en vind het mooi dat het nu ook echt wordt gebruikt. Talpa Network wil samen met de KNVB geautomatiseerd amateurwedstrijden gaan verslaan, met automatische cameraposities. Dat kan er volgend jaar zomaar van gaan komen. Eerder was het niet mogelijk om op zo’n grote schaal verslag van kleine wedstrijden te doen. Het zal andere media ook op ideeën brengen: waar kun je nog meer automatisch verslag van doen?

Chatbots

De chatbot vind ik ook een prachtige toepassing. Daar experimenteren we binnen de AD regiotitels mee. Onlangs hebben we met alle regionale titels van De Persgroep een vuurwerkenquête gehouden onder de gemeenten waar we zitten, en zo achterhaald wat de plannen rond vuurwerk zijn. Daar heb je nu nog veel journalisten voor nodig, maar met zo’n chatbot kan één journalist het doen. Die bot kan de enquête uitvoeren door de vragen automatisch naar alle gemeenten te sturen en te verwerken. Dat bespaart ontzettend veel tijd. Nog niet zo lang geleden werd er wat angstig over zulke toepassingen gepraat, zo van: “oeh, robots gaan ons overnemen”. Nu worden nieuwe technieken gewoon ingevoerd.’

Illustratie door Rosanne van Leusden

Meer voorspellers

Hoe ziet de journalistiek van 2019 eruit? Voor de tweede keer blikken we vooruit op een nieuw jaar. 20 journalisten, developers, onderzoekers en andere mediakenners vertellen wat ze verwachten én hopen dat 2019 gaat brengen. Dit zijn alle voorspellers.