Hoe helpt subsidie lokale omroepen om hun waakhondfunctie te vervullen?

Nieuws | Lokale Journalistiek

Het was voorheen niet altijd makkelijk om alle gemeenten die onder Bollenstreek Omroep (BO) vallen in de gaten te houden, vertelt hoofdredacteur Ard Zandbergen. De streekomroep begon als lokaal medium voor Noordwijk, in de loop van de jaren kwamen daar nog vier gemeenten bij: Noordwijkerhout, Hillegom, Lisse en Teylingen.

Kritisch op de wethouder

‘Zoveel politieke verslaggeving kun je niet doen met alleen maar vrijwilligers,’ aldus Zandbergen. ‘Het is taaie stof, wat het werk lastig maakt. Na een politieke vergadering moet je direct een wethouder het vuur aan de schenen leggen. Dat is niet voor iedereen weggelegd. Je moet mazzel hebben dat je vrijwilligers dat werk aankunnen.’

Aan de hand van de uitkomsten van verschillende onderzoeken werd de afgelopen jaren meermaals alarm geslagen over de staat van lokale media. Het aantal journalisten in de regio neemt af en door het gebrek aan (professionele) mankracht is er weinig ruimte voor duiding in de vorm van achtergrond en commentaar. Om de journalistieke infrastructuur te verbeteren, is het Stimuleringsfonds dit jaar gestart met een pilot voor lokale omroepen. Het doel: de continuïteit, spreiding, diepgang en kwaliteit van het nieuws verbeteren.

Stukken navlooien

‘Per gemeente hebben we dankzij de pilot nu ruimte om een freelance journalist in te huren,’ vertelt Zandbergen. ‘Die gaat, in plaats van een vrijwilliger, naar alle raadsvergaderingen en leest alle documenten die de gemeente publiceert. Daar begint het spitten: je moet heel degelijk je werk doen, elk politiek stuk navlooien. Dat levert dus ook betere verslaggeving op.’

Sleutelstad, de lokale omroep van Leiden en omgeving, kent dezelfde werkwijze. Elke plaats heeft een eigen verslaggever. ‘We lezen alle gepubliceerde stukken, dus ook de stukken die de gemeente niet zelf verspreidt,’ zegt hoofdredacteur Chris de Waard. Hij is zelf de verslaggever voor de Leidse gemeenteraad. ‘Die stukken zijn passief openbaar: ze zijn er wel, maar niemand weet dat ze bestaan. Het is onze taak om ook die onderwerpen uit te lichten, want als je het niet weet, dan mis je het.’

Meer duiding

Dankzij de pilot heeft Sleutelstad twee fte’s kunnen invullen. Dat doen ze met verschillende freelancers: drie op de eindredactie en drie als redacteur. ‘Daardoor hebben we nu de ruimte om veel meer duiding te geven. We kunnen redacteuren vrijmaken voor twee dagen en zeggen: duik maar in dat onderwerp, bel iedereen die je erover kunt bellen.’

Volgens De Waard voegt dat een extra laag toe. ‘Je hoort zoveel meer dan wanneer je alleen de brief van een wethouder of de vragen van raadsleden leest.’ Het resultaat: Sleutelstad komt vaker met eigen nieuws. ‘Bronnen om het onderwerp heen komen met informatie die je online niet kunt vinden. Je komt van alles op het spoor. Soms gaat het om een opmerking in een bijzin, waarop je verder kunt borduren. Het is niet altijd wat, maar ook heel vaak wel.’

Politici hebben gezegd dat ze nu wel op scherp staan. Ze weten dat er altijd een journalist meeluistert

Ook Zandbergen merkt duidelijke verschillen nu Bollenstreek Omroep meer professionele journalisten in dienst heeft. ‘We zijn veel vollediger dan eerst. Het is niet zo dat we grote wantoestanden aan het licht hebben gebracht, maar politici hebben gezegd dat ze nu wel op scherp staan. Ze weten dat er altijd een journalist meeluistert, dat alles wordt opgeschreven en wereldkundig wordt gemaakt. Dat is toch een ander verhaal dan wanneer informatie alleen wordt gedeeld met politici in een donkere raadszaal.’

Haken en ogen

Toch ziet de BO-hoofdredacteur ook haken en ogen aan werken met freelancers. Het is de bedoeling dat zij alles rondom de betreffende gemeente verslaan, maar door andere opdrachten hebben ze soms geen tijd om stukken te lezen op het moment dat ze worden gepubliceerd.

De les die hij daarvan heeft geleerd? ‘Dat het uitpluizen van die documenten toch bij de centrale redactie moet liggen. Het is beter om niet alle budget voor een gemeente in één freelancer te investeren, maar meerdere mensen in te huren, ook voor redactiewerk. Natuurlijk zou ik liever iemand fulltime in dienst nemen, maar dat kan helaas nog niet.’

Vooruit kijken

Een van de extra taken die Sleutelstad op zich neemt, is het agenderen van onderwerpen. ‘In plaats van alleen verslag te doen, kijken we ook vooruit,’ vertelt De Waard. De omroep publiceert nu ook verhalen voordat de gemeenteraad een onderwerp behandelt. ‘Daarmee zorg je voor input tijdens vergaderingen: raadsleden zijn op de hoogte van hoe bepaalde groepen in de stad erover denken. Zo zitten we veel dichter op de politiek.’

Door de komst van het coronavirus vinden vrijwel alle raadsvergaderingen digitaal plaats. Dat zorgt bij het controleren van de macht niet voor problemen, denkt de Leidse hoofdredacteur. ‘We hanteren nog steeds dezelfde werkwijze als we deden voor corona: we wonen de vergaderingen bij en lezen alle stukken. Een interview opnemen is wel lastiger: normaal gesproken spreek je na een debat de wethouder of inspreker direct aan, dat moet nu achteraf.’

Foto: verslaggever Hilde Verweij aan het werk voor Bollenstreek Omroep

Nieuwsbrief

Ontvang ons laatste nieuws
Hidden
Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.