Kersvers platform voor wetenschapsjournalistiek vult niche

STAT is een media-startup uit de koker van miljardair John Henry, de eigenaar van The Boston Globe, die ook honkbalteam Boston Red Sox bezit. Het staat net als eerder door hem gelanceerde projecten als Crux (over de katholieke kerk) en BetaBoston (alles over techbedrijven rondom de stad Boston ) compleet op zichzelf. De keuze om een platform op te richten dat zich volledig richt op wetenschap is in het huidige Amerikaanse medialandschap zowel gestoord als briljant. De afgelopen decennia erodeerde in de VS, net zoals in Nederland, het aanbod en de kwaliteit van wetenschapsjournalistiek in de media.

Er gebeurt zo veel op het gebied van wetenschap, niemand kan mij ervan overtuigen dat nieuwsconsumenten daar niks van mee willen krijgen

Bezuinigingen drongen de net ontdekte fossielen van sabeltandtijgers en de laatste ontwikkelingen op het gebied van deeltjesfysica van hun eigen pagina’s af. Maar het verdwijnen van wetenschap zorgt voor een lege niche die door digitale media opgevuld kan worden. “Er gebeurt zo veel op het gebied van wetenschap en het is zo belangrijk, niemand kan mij ervan overtuigen dat nieuwsconsumenten daar niks van mee willen krijgen”, zegt Berke aan de telefoon. Volgens hem biedt juist een digitaal platform de ruimte om wetenschapsjournalistiek te laten bloeien. Bij STAT heeft hij meer dan vijftig mensen in dienst waarvan de helft zich bezighoudt met het maken van podcasts, video’s, animaties en infographics.

Onmisbaar worden voor de lezer

Berke verwijst naar een indringend interview met een moeder wier zoon geboren werd met microcefalie, de hersenafwijking die ook veroorzaakt wordt door het Zika-virus. In het portret geeft de vrouw toe dat zij, als ze tijdens de zwangerschap van de afwijking van haar zoon had geweten, abortus zou hebben gepleegd. Schokkend, naar Amerikaanse standaarden. “We willen krachtige, opvallende journalistiek bieden die niemand anders heeft. En zo onmisbaar worden voor de lezer”, legt Berke uit. Zelf werkte hij dertig jaar lang bij The New York Times. De chef stond daarna bijna een jaar aan het hoofd van politieke website Politico, voordat hij in 2013 de overstap maakte naar The Boston Globe.

De missie van Berke bij STAT is tweeledig. Enerzijds wil hij in Boston een lokaal publiek opbouwen. Dat is niet moeilijk, de stad is het grootste knooppunt van de Amerikaanse biomedische en technologische industrie. Hoewel STAT losstaat van The Boston Globe wisselen de twee wel content uit. Elke ochtend schuift iemand van de wetenschapssite aan bij de ochtendvergadering van de krant en elke maandag vult STAT twee pagina’s. Geheel gratis. Berke: “We hebben dezelfde eigenaar”.

Kwart van publiek komt uit buitenland

Daarnaast probeert STAT met opvallende producties een internationaal publiek te bereiken. Bijvoorbeeld met reportages in vier door Zika getroffen Latijns-Amerikaanse landen, of bij de presidentiële campagnes in Iowa en New Hampshire. Dat lukt, een vierde van het verkeer komt uit het buitenland. Een profiel van een Chinese geneticus in Boston werd vertaald en geplaatst in een Chinese krant. De verhalen op STAT lopen nogal uiteen, geeft Berke toe. Deels omdat het platform nog de juiste toon moet vinden, maar ook om zoveel mogelijk “mooie verhalen die op het snijpunt van de wetenschap te vinden zijn te vertellen”.

Op dit moment is STAT nog zoekende naar een geschikt businessmodel. Het experimenteert momenteel met gesponsorde content en een nieuwsbrief à la Politico en het verkopen van producties aan partners zoals MSN.com. Berke denkt ook nog aan het opzetten van abonnementen om premium content aan te bieden. Maar dat is allemaal nog toekomstmuziek, benadrukt hij. “Het draait nu om het maken van gevarieerde journalistiek van hoge kwaliteit om een publiek op te bouwen”. Met het tekort aan doordringende wetenschapsjournalistiek in de VS maakt STAT goede kans daarin te slagen.