Datajournalistiek heeft werkveld nauwelijks veranderd

De aanwezigheid en toegankelijkheid van grote hoeveelheden data zou de journalistiek revolutionair veranderen. Die voorspelling is niet uitgekomen, blijkt uit een paper van drie onderzoekers verbonden aan de universiteit van Hamburg, dat afgelopen week werd gepubliceerd in het tijdschrift Journalism.
De onderzoekers bekeken 225 projecten die genomineerd waren voor de Data Journalism Awards tussen 2013 en 2016. Ze analyseerden waar en op welke manier de data gevonden of verzameld waren, welke onderwerpen de datajournalistieke projecten hadden en op welke manier werd gebruikgemaakt van visualisatie of interactie.
Uit het onderzoek bleek onder meer dat journalisten in de meeste gevallen data verkrijgen van officiële databases die publiek toegankelijk zijn. Slechts bij 20 procent was data afkomstig van een eigen bron, en niet van een organisatie, bedrijf of instituut. Het zelf verzamelen van data door middel van webscrapen was maar in 7 procent van de projecten gedaan. Bij 25 procent waren data verkregen op aanvraag of door lekken.
De onderzoekers concluderen dat datajournalistiek arbeidsintensief is en erg afhankelijk van bestaande databases. Dat laatste zorgt ervoor dat de journalistiek niet op alle gebieden en voor uiteenlopende onderwerpen gebruik kan maken van data. De inzet van datajournalistiek blijft grotendeels beperkt tot genres zoals politiek en economie. Bij producties over cultuur, sport of onderwijs spelen data nog nauwelijks een rol.
De conclusie van de onderzoekers:

“Lacking those important characteristics of journalism — currentness and thematical universality — data journalism is more likely to complement traditional reporting,” the authors write, “than to replace it on a broad scale.”