Onderzoeksjournalistiek hóeft niet altijd tot grootse onthullingen te leiden

Bij het Stimuleringsfonds zijn we druk bezig vorm te geven aan een programma waarmee we onderzoeksjournalistiek kunnen bevorderen. Daarvoor krijgen we geld (zo’n drie miljoen euro) van minister Slob, vooralsnog voor een pilot-jaar. Verreweg het grootste deel daarvan, zo’n 2.5 miljoen euro, gaat rechtstreeks naar subsidies. De rest gaat óók naar onderzoeksjournalistiek, maar dan in de vorm van innovatie, onderzoek en begeleiding.

Werk aan de winkel

Dat alles is uiteraard goed nieuws; er is op veel plaatsen in het land achterstallig onderhoud als het gaat om onderzoeksjournalistiek. Dat geldt vooral voor ‘de regio’ (zeg maar: alle gebieden buiten grote steden). We hebben gezien hoe in de afgelopen tien jaar de journalistiek in die regio verschraalde en tegelijkertijd veel taken van de landelijke overheid naar gemeenten werden overgeheveld. Werk aan de winkel voor journalisten.

Op plaatsen waar journalistiek dun is uitgesmeerd, is er behoefte aan basaal onderzoek

Dat geeft ook een beetje het dilemma weer. Landelijke organisaties die zich bezighouden met onderzoeksjournalistiek zijn geneigd een onderzoek vooral succesvol te vinden als het leidt tot het aftreden van politici of ceo’s van grote bedrijven. Maar op plaatsen waar journalistiek dun is uitgesmeerd, bestaat behoefte aan meer basaal onderzoek: het bijwonen van gemeenteraadsvergaderingen, commissievergaderingen, het onderzoeken van het gemeentelijk vergunningenbeleid, afvalbeleid, jeugdbeleid, noem maar op. Dat hoeft niet per se tot grootse en meeslepende onthullingen te leiden, maar is wel waardevol.

Nieuwe samenwerkingen

We blijven nog even puzzelen. Bart Brouwers (hoogleraar Journalistiek en Mediastudies te Groningen) gaat ons daarbij helpen als projectleider. Steffan Konings, voorheen betrokken bij Slices, is projectmanager. Persoonlijk ben ik vooral benieuwd of er tussen  nieuw te vormen onderzoeksredacties af en toe ook een vorm van samenwerking zal ontstaan. Omdat zich iets aandient in de orde van grootte van de Panama-papers, bijvoorbeeld. Of wellicht ontstaan er vormen van samenwerking tussen landelijke en regionale partijen. De komende tijd houden we u op deze site uitvoerig op de hoogte van de ins en outs van de regeling. De kernwoorden zijn samenwerking, ambitie, creativiteit en professionaliteit. Dat is mooi aan deze regeling en het bijbehorende bedrag: elke organisatie die daadwerkelijk de handschoen wil oppakken om onderzoeksjournalistiek landelijk, regionaal óf lokaal vorm te gaan geven, maakt een serieuze kans. Foto door Chase Clark via Unsplash