Radio Ambulante: een podcast voor en over latino's

‘Toen we begonnen met Radio Ambulante hadden Daniël en ik allebei geen idee van radio maken,’ vertelt Carolina Guerrero lachend via Skype. ‘We hebben een paar goede opname-apparaten besteld en zijn maar gewoon aan de slag gaan. Hartstikke autodidactisch dus.’ Radio luisteren daarentegen deden ze al veel langer. Het stel was enorm fan van de Amerikaanse radio-serie This American Life. Guerrero: ‘Daar konden we urenlang enthousiast over praten. Op een gegeven moment bedachten we dat het fantastisch zou zijn als hier een Latijns-Amerikaanse versie zou komen. In het Spaans.’
Guerrero en Alarcón wonen in New York, maar komen allebei oorspronkelijk uit Latijns-Amerika. Hij emigreerde op driejarige leeftijd samen met zijn ouders vanuit Peru en groeide op in Alabama. Zij komt uit Bogotá en verhuisde op haar zevenentwintigste naar New York, haar toenmalige geliefde achterna.

Stereotypen

Volgens Guerrero doen de Amerikaanse media latino’s en Latijns-Amerika enorm tekort. ‘Ze blijven heel erg hangen in stereotypen over de regio. Het gaat altijd over migratie of drugsgeweld. Terwijl Latijns-Amerika zoveel meer is dan dat.’ Met Radio Ambulante willen ze dat beeld veranderen. In een aflevering van gemiddeld een half uur komt er elke week een ander onderwerp aan bod. De schoonheidsindustrie in Colombia bijvoorbeeld, de laatste overlevenden van de aidsepidemie op Cuba of de moord op de Argentijnse zanger Facundo Cabral. Maar ook kleinere, eigenzinnige verhalen over bijvoorbeeld een klein dorp in Brazilië waar alleen maar vrouwen zouden wonen of over een superheld in Argentinië.
Gemiddeld krijgt de redactie van Radio Ambulante tussen de twintig en dertig voorstellen voor verhalen per maand. Veel ideeën wijzen ze af. Guerrero: ‘Het is belangrijk dat elk verhaal een plot heeft, iets spannends, waardoor de luisteraar geboeid blijft. ’

Op een houtje bijten

Zeven jaar na de oprichting bestaat het vaste team van Radio Ambulante, inclusief Guerrero en Alarcón, uit elf mensen. Verschillende journalisten en radiomakers die sympathiseerden met het project hebben zich aangesloten. Aan de 102 afleveringen die er tot nu toe zijn uitgezonden, hebben zeventig verschillende journalisten uit heel Latijns-Amerika, de Verenigde Staten en, in een enkel geval, uit Europa meegewerkt. Inmiddels wordt het hele team goed betaald, maar dat is ook wel eens anders geweest. ‘Toen we begonnen hebben Daniël en ik twintigduizend euro startkapitaal geïnvesteerd. Daarna hebben we zeker drie jaar op een houtje moeten bijten.’

Goede tarieven

De journalisten die verhalen voor hen produceerden hebben ze vanaf het begin af aan goed betaald; vijfhonderd dollar voor een radioreportage. Inmiddels loopt dit bedrag soms op tot 1250 dollar, afhankelijk van het aantal minuten. ‘We wilden serieus genomen worden als medium. Dan moet je ook goed betalen.’
Sinds 2015 werkt Radio Ambulante samen met de Amerikaanse publieke-radiozender NPR. Inmiddels komt de helft van wat Guerrero en Alarcón met hun podcast verdienen dan ook binnen via de advertenties die op NPR worden uitgezonden. De andere helft is afkomstig van donaties en prijzen. Dat zeventig procent van de luisteraars uit de VS zelf komt, is niet zo verwonderlijk; meer dan dertig miljoen Amerikanen, ruim twaalf procent van de bevolking, spreekt Spaans. De overige dertig procent van de luisteraars komt uit Latijns-Amerika of andere landen zoals Engeland en Canada. Guerrero: ‘In landen waar geen Spaans wordt gesproken, luisteren mensen juist naar Radio Ambulante omdat ze de taal willen leren. Onze podcast wordt veel gebruikt als lesmateriaal. ’

Beroofd van je telefoon

In Latijns-Amerika valt er volgens Guerrero op het gebied van podcast nog veel te winnen. ‘Mobiele abonnementen met veel data zijn daar nog vrij duur,’ legt ze uit. ‘Podcasts luisteren op weg van en naar je werk is dan een stuk lastiger. Bovendien durven veel mensen in Latijns-Amerika hun telefoon op straat niet uit hun zak te halen. In veel landen daar is de kans dan immers groot dat je dan beroofd wordt. ’
Toch hoopt Radio Ambulante de komende jaren bij te kunnen dragen aan de verspreiding van het medium in de regio. Zo hebben ze de Escuela Radio Ambulante opgezet, een website waar ze allerlei lesmateriaal over het maken van mooie audio publiceren. ‘Hopelijk worden journalisten in Latijns-Amerika hierdoor geïnspireerd. Er zijn zoveel lokale radiostations die meer met podcast zouden kunnen doen. ’
Foto: Daniel Alarcón door Esther Vargas