Reporter Radio wil regionale onderzoeksjournalistiek in het zonnetje zetten

In tijden van corona werken ook de redacteuren van Reporter Radio zo veel mogelijk thuis. In een gezamenlijke Skype-call leggen coördinator Thijs van Dorssen, innovatie manager Pim Peterse en regio-redacteur Ids Nicolai uit wat ze dit jaar van plan zijn met het programma.

Het belangrijkste voor een radioprogramma is de luisteraar. Best gek dus dat veel programma’s geen idee hebben wie die luisteraar eigenlijk is. Peterse is aangesteld om daar verandering in te brengen. ‘Het is best lastig om erachter te komen wie onze luisteraars zijn, want wij zenden alleen, we ontvangen niets. Er zijn wel wat globale cijfers, we weten ongeveer de gemiddelde leeftijd, maar dan houdt het ook op. Omdat we graag willen weten welke impact onze uitzendingen hebben, gaan we luisteraars om feedback vragen. We bouwen een community om ze beter te bereiken.’

Onderzoek uit de regio

Dit project staat echter nog in de kinderschoenen. Totdat het zover is timmert de redactie verder aan de ingeslagen weg: aandacht voor regionale onderzoeksjournalistiek. Elke week heeft het onderzoeksprogramma een blok dat helemaal gewijd is aan regionale onderzoeksjournalistiek van andere media: ReportersNL. Hiervoor werkt het programma samen met redacties in allerlei regio’s, van Friesland tot aan Limburg. In de rubriek wordt steeds aandacht besteed aan een onderzoeksverhaal van een redactie, bijvoorbeeld door de makers in de studio uit te nodigen om erover te komen vertellen.

We kijken bij elk onderwerp of het radiofähig is

‘We zijn vorig jaar al begonnen onze samenwerking met de regionale partners te versterken en hebben gezamenlijke onderzoeken opgezet, maar dat willen we nu naar een hoger plan tillen’, legt Van Dorssen uit. De subsidie van het Stimuleringsfonds moet daarbij helpen. ‘De rubriek is begonnen als een blokje dat werd ingevuld door stagiairs. Voor hen was het een leuke oefening en voor ons een mooie manier om regionale onderzoeksjournalistiek onder de aandacht te brengen. Dit willen we nu uitbreiden en gestructureerder aanpakken.’ Tegenwoordig onderhoudt redacteur Ids Nicolai daarom de contacten met de regiopartners en fungeert als schakel tussen Hilversum en de regio.

Moeilijk kiezen

Het is elke week weer lastig om te kiezen welke redactie mag aanschuiven. Vaak zijn er meer goede onderzoeksverhalen, maar er kan er slechts eentje in het zonnetje worden gezet. Van Dorssen: ‘Die afweging blijft moeilijk. We kijken onder andere of een onderwerp ‘radiofähig’ is. Soms is een onderzoek heel goed, maar bijvoorbeeld te ingewikkeld voor een kwartier op de radio. En als één onderwerp al veel landelijke aandacht heeft gehad en een ander onderwerp niet, zijn we geneigd dat andere onderwerp te kiezen.’

Tot nu toe stuurden de regionale redacties wekelijks een update naar Reporter Radio over de onderzoeken waar ze mee bezig zijn, maar de Reporter-redactie gaat meer op de lange termijn plannen. ‘Als wij weten waar redacties bijvoorbeeld over drie weken mee komen, kunnen wij er ook nog op inspelen’, zegt Peterse. Van Dorssen vult aan: ‘Dan kan ik bijvoorbeeld ook op reportage gaan in de regio waar dit speelt of kunnen we kijken of het onderwerp ook in andere regio’s speelt en er een overkoepelend verhaal bij maken.’

Het blijft een goed verhaal als het alleen in een bepaalde regio speelt

Zo’n overkoepelend verhaal is leuk om het onderzoek breder onder de aandacht te brengen, maar is niet het uitgangspunt, stelt Van Dorssen: ‘Het is voor ons niet van belang of het onderzoek ook relevant is buiten de regio, juist niet. We willen regionale onderzoeksjournalistiek bejubelen. Het blijft een goed verhaal als het alleen in een bepaalde regio speelt. We willen juist niet alles met een Randstedelijke blik bekijken.’

Vertrouwensband

Het contact met de regiopartners werkt ook andersom. Soms vraagt Reporter Radio juist aan hen om iets uit te zoeken. Peterse: ‘We zijn nu bezig met een pilot met het programma Pointer waarin zij op basis van data-onderzoek visualisaties maken van de bereikbaarheid in Nederland, bijvoorbeeld hoe snel je bij een huisarts kunt zijn, waar er laadpalen voor elektrische auto’s staan of waar supermarkten zijn.’ Deze resultaten deelt Reporter Radio met de regiopartners, die er vervolgens mee aan de slag gaan. Dat levert weer nieuwe verhalen uit verschillende gebieden op.

Dat zo’n aanpak werkt, bleek uit een project vorig jaar over datalekken bij provincies. ‘We hebben de data toen gedeeld met de regiopartners en zij zijn erin gedoken. Dat heeft allerlei verhalen opgeleverd en wij konden er ook nog een overkoepelende reportage bij maken’, vertelt Van Dorssen. ‘Dat was een mooi voorbeeld van een onderwerp dat tegelijkertijd in verschillende regio’s speelt, en dat je dus breder kunt trekken.’

Van Dorssen vindt het vooral mooi dat er zo’n vertrouwensband is ontstaan tussen Reporter Radio en de regionale redacties. ‘Hiervoor gaan de credits echt naar Joga Brouwers, de redacteur die dit project heeft bedacht. De redacties durven bijna altijd met elkaar te delen waar ze mee bezig zijn, zonder dat ze bang zijn dat iemand anders er met het verhaal vandoor gaat. Dat vind ik heel bijzonder om te zien.’

Meer onderzoeksjournalistiek?

Jeroen van Bergeijk over de ethiek van undercover werken: ‘Elke keer een dilemma’
Regel voor regel een artikel checken: onderzoeksjournalistiek op z’n Zweeds