SXSW 2017 (4): Het toetsenbord als wapen

“Moet je voelen”, zegt Bill uit Austin op de vierde dag van SXSW, ’s avonds op straat. Een bobbel. Rechts boven aan zijn heup. “Ik heb ‘m nog nooit gebruikt, maar je voelt je met zo’n wapen wel veiliger.” Het zijn zo van die verwarrende momenten, hier in Texas. Bill betoogt dat je je met een pistool op zak juist comfortabeler voelt dan zonder. Niks over een samenleving die het geweldsmonopolie overlaat aan de politie. “Ben je gek, dat is vragen om moeilijkheden.”

Verwarrend

Soms weet je het niet meer op dit festival voor journalistiek, muziek en film –  waar vernieuwing en interactiviteit de sleutelwoorden zijn. Voor (online) journalistiek loopt het samenzijn van honderden journalisten, studenten en marketeers op z’n eind, Austin wordt overgenomen door film- en muziekliefhebbers. Verwarrend dus, soms. Bill die z’n wapen laat voelen, journalistieke pleitbezorgers die juist voor en dan weer tegen het gebruik van Facebook, Twitter, Snapchat, Instagram en YouTube zijn om je verhaal de wereld in te slingeren.
Toch is juist deze editie van SXSW er eentje van meer duidelijkheid dan ooit. Weinig mensen uit het vak zijn nog echt bezorgd over de rol van die commerciële platforms om jouw onderwerpen voor het voetlicht te brengen. Ze zijn onmisbaar. Dat geluid was hier een paar jaar geleden wel anders. De strijd is gestreden, vrijwel alle nieuwsorganisaties hebben hun strategie juist op de Facebooks van deze wereld afgestemd.

Alle succes is tijdelijk

David Grant van Popsugar – een platform voor jonge vrouwen, goed voor meer dan 300 miljoen videoviews per maand – weet wel waar het naartoe gaat met de journalistiek. Hij verklaart video heilig en ziet dat als een drager van het succes. Op een commercieel platform zoals Popsugar, maar zeker ook voor de meer conventionele nieuwsorganisaties. Grant doet niks anders dan (video)formats bedenken die succesvol zijn (“al is het besef dat alle succes tijdelijk is een goed inzicht”) en ziet dat zeker ook in de reguliere journalistiek werken.
Al moet je dan, naar zijn inzicht, wel dit weten: je hebt welgeteld 1 seconde om te kijker te pakken, wie nu nog werkt met pre-roll, advertenties aan het begin, is gek. “Dan ben je je bezoeker gelijk kwijt.” Grant staaft zijn succes met feiten en veel getallen. Hij heeft het niet alleen over het eerste shot “dat raak moet zijn”, hij spreekt ook over de schaalbaarheid van video. Iets waar social platforms zo sterk in zijn. De video moet goed te consumeren zijn, op alle apparaten..

Succes gaat over hoe je kunt bijdragen – aan jezelf, je bedrijf en de wereld

Geef je zwaktes toe, neem niet te veel risico’s, en huur vooral andersdenkenden in. Het advies knettert van het podium als motivatiespreker en managementgoeroe Adam Grant op de bühne staat. Ook dat is SXSW: elkaar motiveren om de toekomst zonnig tegemoet te treden. “Succes gaat niet over het wedijveren met anderen, maar over hoe je kunt bijdragen – aan jezelf, je bedrijf en de wereld.”

Fake news

Fake news is onvermijdelijk een issue op deze editie van het festival. Niet iedereen heeft er zorgen over. “Jongeren herkennen het prima,” zo klinkt tijdens een sessie met Yasmin Green, onderzoekster bij Google en onder meer belast met de hulp aan mensen die niet vrijelijk over internet kunnen beschikken. “Online-intimidaties zijn wereldwijd aan de orde van de dag.”
En dan door naar een sessie waarbij je verwacht dat er op het scherp van de snede gediscussieerd gaat worden. De sessie over een heel andere oorlog, die tussen de traditionele uitgevers en de commerciële platforms als Facebook. En waar gaat die oorlog over? Over geld natuurlijk. Al snel na de start van de sessie, waar in de zaal zo op dag vijf al een aantal festivalgangers knikkebollend op zijn stoeltje zit, nuanceert de sessieleider de stelling. “De titel was clickbait, om jullie binnen te lokken,” bekent hij. Want uitgevers en social platforms, ze hebben elkaar uiteindelijk onherroepelijk nodig. En de wapenstilstand is wel getekend, ook al is de strijd over de advertentie-inkomsten allesbehalve beslecht.

Excelleren

De sessie fleurt op dankzij een op het laatst ingevlogen deelnemer, Mark W. Schaeffer, publicist en strategisch consultant. Hij haalt uit naar Facebook, het platform dat met leider Zuckerberg steeds de toenadering zoekt met de grote uitgevers om de onstilbare honger van zijn platform naar nieuwe, kwalitatieve content te stillen. En ze daar in tegemoet wil komen. Schaeffer waarschuwt: Zuckerberg doet dit niet uit altruïsme. Uiteindelijk heeft hij een doel, de lezer binnenhalen en langer binnenhouden om zoveel mogelijk data te verzamelen om uiteindelijk advertenties te verkopen. En toch, zo klinkt het, er zijn inmiddels wereldwijd prachtige voorbeelden van hoe oude media zich moderniseren op nieuwe kanalen. “De New York Times en National Geographic excelleren op de sociale media.” Het kan dus, een prettige gedachte hier.
En zo komt vernieuwing op de nieuwe media dus toch ook vooral van die oude media. Misschien ook juist wel dankzij SXSW, het festival dat creatieve geesten helpt hun doel te bereiken. Met de pen of toetsenbord als wapen. Geweldloos.

Misja Fuit (coördinator online), Juliette Jansen (chef varia) en Henk Ruijl (chef nieuws) volgden namens Omroep West SXSW.