Verticaal filmen met je smartphone: de voor- en nadelen

Een paar jaar geleden waren alle videospelers nog horizontaal, maar in korte tijd is verticaal filmen de standaard geworden op veel sociale media. ‘Het uitgangspunt moet zijn: waar ga ik mijn video publiceren?’ zegt freelance multimediamaker Michiel Bles. Er zijn videomakers die vinden dat je niet verticaal moet filmen. Multimediajournalist Joram Bolle schreef in oktober nog in een artikel op SVDJ.nl: ‘Film. Niet. Verticaal. Gewoon. Niet.’ ‘Die opvatting vind ik achterhaald,’ zegt Bles. Daar is freelance videomaker Tessa Frissen het mee eens. ‘Neem de Facebook-app. Die toont verticale video’s standaard in groot formaat, terwijl horizontale video’s als een kleiner vierkant weergeven worden.’ Een verticaal filmpje valt dus meer op.

Smartphone is verticaal

Volgens Frissen zijn populaire socialmedia-apps als Snapchat en Instagram Stories verticaal gemaakt met een reden: we gebruiken onze smartphones nu eenmaal verticaal. Freelance journalist en videomaker Ger de Gram beaamt dit. ‘Smartphones hebben een verticaal scherm en je houdt je toestel bijna altijd staand vast. Maak je een video gericht op smartphonegebruikers, dan kan het interessant zijn om te experimenteren met verticaal filmen.’
Met verticale video’s op sociale media als Snapchat en Instagram Stories bereik je volgens Frissen een jongere doelgroep die ‘letterlijk alles’ op zijn telefoon bekijkt. Vooral verticaal, maar horizontale beelden komen ook goed tot hun recht. Je hoeft je smartphone alleen maar te kantelen. Jeroen Horlings, die meer dan dertig boeken heeft geschreven over (smartphone)fotografie, noemt dat het pijnpunt van verticale video. ‘De meeste schermen van andere devices zijn horizontaal georiënteerd en niet kantelbaar.’ Denk bijvoorbeeld aan je televisie, pc-monitor en laptop. Een verticaal filmpje neemt op een breedbeeld-scherm nog geen derde van de ruimte in beslag, waardoor je te maken krijgt met zwarte randen of een blur– bekend van de journaalfilmpjes. Ook videomaker Bles vindt dit een groot nadeel van verticaal filmen, maar is van mening dat als je dedicated content voor social media maakt, verticaal goed werkt.
Horlings adviseert om horizontaal te filmen als je een grote doelgroep wil bereiken. ‘Dan weet je zeker dat je op alle platformen het meeste uit je video kan halen.’ Maar, voegt hij toe, ‘wil je als adverteerder of mediabedrijf jongeren bereiken op sociale media, dan is verticaal filmen eigenlijk het uitgangspunt.’

Experimenteren met verticale video’s

Bedrijven hebben dat ook door. Van Ford en Chocomel tot de BBC, Mashable en de NOS: verticale video lijkt steeds populairder te worden. Joram Bolle, die zich in zijn artikel negatief uitliet over verticaal filmen,  ziet het als ‘een concessie om de aandacht te trekken en vervolgens een jonger publiek te bereiken.’ Daar is niet iedereen het mee eens. Zo zegt videomaker Frissen: ‘Ik heb een gave video op Vimeo gezien over een basketballer die slam dunks oefent. Dat speelt zich in de lengte af en komt verticaal veel sterker over dan horizontaal.’
Er is ook een technisch verschil tussen horizontaal en verticaal filmen, legt De Gram uit. ‘Open de camera-app op je telefoon en houd het toestel horizontaal. Wat zie je? Draai hem nu een kwartslag: wat zie je nu niet?’ Je moet andere kaders gebruiken en eventueel op de plaatsing van je titels letten, zegt ook Bles.

Verticaal filmen met smartphone of camera

Je kan verticale video’s schieten met je smartphone, maar de resolutie en kwaliteit van de beelden haalt het doorgaans niet bij professionele camera’s. Ger de Gram filmde daarom tijdens een grote elektronicabeurs een dagelijks programma voor Instagram TV met een camera. ‘Een duur model dat horizontaal filmt, dus heb ik hem een kwartslag gedraaid. Dat vonden veel mensen wel wat gek.’ Volgens De Gram werkte het desondanks prima en konden de filmpjes sneller op Instagram geplaatst worden. Videomaker Bles noemt verticaal filmen met een reguliere camera en statief echter onhandig en onlogisch in gebruik. En hij is niet de enige.

Film in de hoogst mogelijke resolutie

Twee jaar geleden experimenteerde Mashable met verticaal filmen met een smartphone en een DSLR op zijn zijkant, maar later koos het mediabedrijf toch voor horizontaal filmen met een 4K-camera. Deze hoge resolutie is geschikt voor een horizontale én verticale uitsnede, waardoor de video op verschillende platformen gedeeld kan worden. Deze mening wordt door alle geïnterviewden gedeeld. Ger de Gram: ‘Het voordeel van zo groot mogelijk beeld is dat je zonder problemen kan snijden, ook naar vierkant 1:1-formaat voor een Instagram-post.’
Filmen in de hoogst mogelijke resolutie wordt dus aanbevolen, en dat is doorgaans horizontaal. Klopt de uitspraak van Joram Bolle daarom ook, dat verticale video creatief gezien geen enkele toegevoegde waarde heeft boven horizontale video? ‘Professioneel gezien ben ik het daarmee eens’, zegt camerakenner Jeroen Horlings. ‘Maar anno 2018 is dat toch een beetje achterhaald, want creatief betekent juist dat je je niet altijd aan de regeltjes houdt. Je kan je met verticale video onderscheiden van de rest, zeker als je doelgroep de smartphone-gebruiker is.’
Beeld door Daniel Gzz