Waarom schrijvende en visuele journalisten elkaar moeten leren verstaan

Kranten en online nieuwsmedia worden visueler. Kinsey Wilson, innovatie- en strategiechef van The New York Times, voorspelde onlangs dat zijn krant over een paar jaar voor zeker 50 procent uit beeldtaal bestaat. Toch loopt het denken en doen van visuele- en datajournalisten en schrijvende redacteuren nog uiteen. Die kwestie kreeg aandacht tijdens de avond Online infographics en visuele verhalen maken, afgelopen dinsdag in Pakhuis de Zwijger. (Hashtag: #info10mei)

Maarten Lambrechts, datajournalist bij Belgische kwaliteitskrant De Tijd, trapt af. “Een collega van mij schreef een artikel over de evolutie van huizenprijzen”, begint Lambrechts een anekdote. “Hij stuurde mij een pdf-bestand met grafieken, en daarbij de vraag of ik die grafieken bij het artikel kon verwerken. Ik vroeg hem om in plaats daarvan een Excel-sheet met de cijfers achter die grafieken te sturen.”

Een collega stuurde mij een Excelsheet met jpeg-bestanden

Maar wat kreeg Lambrechts terug? Wel een Excel-bestand, maar in plaats van cijfers stonden hier opnieuw grafieken in, die als jpeg-afbeelding in Excel waren geïmporteerd. Daar kon de Belg nog steeds weinig mee. Het voorval illustreert volgens hem hoe schrijvende en visuele redacteuren elkaar soms verkeerd verstaan (Lambrechts heeft het over texters en vizzers). Hij raadt hen aan om zich actief in elkaars jargon te verdiepen. “Laat schrijvende journalisten af en toe over je schouder meekijken: welke tools je gebruikt, welke bestanden je nodig hebt, welk soort data. Onderwijs hen jouw jargon.”

Radicale stap

Inclusief Lambrechts bestond de line-up van de avond, georganiseerd door de Vereniging voor Online Journalisten Nederland  en de Beroepsorganisatie Nederlandse Ontwerpers, uit acht sprekers. Allen datajournalist of maker van graphics en visuals (en veelal een hybride van die twee) – waardoor het perspectief van een echte schrijvende journalist ontbrak.

Om echte samenwerking af te dwingen, is een eensgezinde digitale mindset een onmisbaar fundament. Dat was ongeveer de boodschap van Hans Spoelman, die bij Het Financieele Dagblad innovatie en design aanstuurt. Zijn team sleutelt aan infographics die zich aan verschillende devices aanpassen en ook doorgeplaatst kunnen worden op papier. Nog meer dan van de techniek, is het slagen van zulke projecten afhankelijk van het aarden van een digitale focus op de FD-redactie.

“De redactie is nog erg printgericht. De vergadering van halftien ‘s ochtends gaat nog steeds over de krant van morgen”, zegt Spoelman. En even later: “Na jaren op een klassieke krantenredactie ben ik ervan overtuigd geraakt dat je ergens een radicale stap moet zetten. Van alles een beetje doen, werkt niet als de focus in de tussentijd op de krant blijft.”

‘Het gebeurt te weinig’

Een vraag die rijst is: volstaat het om elkaar beter te begrijpen? Moeten de verschillende disciplines niet een stap verder gaan en daadwerkelijk elkaars vaardigheden leren? “Ik denk dat schrijvende journalisten meer als visuele journalisten moeten worden”, zegt Lambrechts van De Tijd. “Dat ze meer moeten nadenken over hoe ze een verhaal visueel kunnen vertellen. Maar vooral vice versa: visuele journalisten moeten eigen artikelen maken, en niet enkel op aanvraag grafieken leveren ter illustratie.”

Ik denk niet dat alle journalisten alles hoeven te kunnen

In de wrap-up van de avond gaat Yordi Dam (van LocalFocus en NRC, en één van de andere sprekers) ook op dit punt in. “De barrière op redacties tussen schrijvers, visuele journalisten en developers moet zo min mogelijk aanwezig zijn. Maar ik denk niet dat al die mensen alles moeten kunnen. Ik hoef bijvoorbeeld niet de beste stukken te schrijven, maar wel weten hoe het zou kúnnen. Als alle disciplines weten wat er mogelijk is, denk ik dat je sneller kunt samenwerken”, aldus Dam. “Het wordt heel vaak gezegd, maar het gebeurt nog weinig.”

Beeld: Infographic The New York Times

Binnenkort verschijnt op SvdJ.nl ook een overzicht met de belangrijkste lessen van alle sprekers op de avond Online infographics en visuele verhalen maken.