Vrij Nederland lanceert donatiemodel om ‘de waakhondfunctie van de media te waarborgen’
Nieuws |‘Democratie kan niet zonder goede, onafhankelijke journalistiek. Dit is de belangrijkste reden waarom Vrij Nederland bestaat. Wil je ons hierin steunen? Dat kan.’ Met deze tekst probeert Vrij Nederland sinds kort de lezers op de site te verleiden tot een donatie aan de vorig jaar opgerichte Stichting Henk en Ada van Randwijk. De stichting is vernoemd naar het verzetspaar dat aan het roer stond van het Vrij Nederland van de Tweede Wereldoorlog.
De stichting is opgericht door HUMAN-hoofdredacteur (en voormalig Vrij Nederland-hoofdredacteur) Marc Josten, journalist Jeroen Smit en de huidige hoofdredacteur van Vrij Nederland, Ward Wijndelts. Het enige doel: onderzoeksjournalistiek financieren.
Tegels lichten
Het gaat vooral om onderzoeksjournalistiek in de klassieke zin van het woord: tegels lichten, een waakhondfunctie vervullen, de macht controleren. Ward Wijndelts: ‘Dit geld is niet bedoeld voor een onderzoeksreeks over burn-outs. Dat is ook belangrijk, maar die verhalen worden al wel gemaakt.’ Als voorbeeld van een onderwerp dat wel in aanmerking komt, noemt Wijndelts de banden tussen de overheid en het bedrijfsleven. ‘En bijvoorbeeld het effect daarvan op het klimaat.’ Iedere journalist kan een aanvraag indienen bij het fonds.
Ondanks dat de ‘flow’ voor het werven van donaties (eens in de zoveel tijd krijgen onlinelezers in een artikel een banner te zien) pas net is opgezet, zijn de eerste donaties al binnen. Wijndelts: ‘Ik heb het al kort genoemd in het redactioneel van vorige maand en op basis daarvan zijn er al een aantal donaties van vijf-, zeshonderd euro binnengekomen.’ De eerste honderd donateurs die 250 euro of meer schenken, ontvangen een speciaal boekje van Arnon Grunberg. Doordat de stichting een ANBI-status heeft, hoeft er geen schenkbelasting betaald te worden. Ook kunnen donateurs hun giften aftrekken van de inkomstenbelasting.
Een buffer voor VN
Hoewel iedereen een verzoek in kan dienen bij het fonds, en de stichting ook wil gaan samenwerken met andere partijen dan Vrij Nederland, erkent Wijndelts dat het ook een goede buffer is voor zijn eigen platform. De verhalen zullen namelijk vooral daar worden gepubliceerd. ‘Van Teun Gautier (uitgever en ondernemer, red.) heb ik geleerd dat je als medium op talloze manieren geld kan verdienen, en daar ook gebruik van moet maken. Sommige aanhangers hebben misschien wel het tienvoudige over voor Vrij Nederland, maar willen het blad niet tien keer ontvangen. Nou, dan is dit een goede oplossing.’
Overigens is de vorm van een stichting niet helemaal nieuw voor Vrij Nederland. Uitgever WPG Media is een BV die eigendom is van Stichting Weekbladpers, dat in de statuten als doel het uitgeven van Vrij Nederland heeft staan. Vrij Nederland blijft onderdeel uitmaken van de BV WPG Media, ‘maar met de Stichting Henk en Ada van Randwijk hebben we een mooie manier gevonden om die BV te ondersteunen.’