Door Piet Bakker
Door het aantal lezers te delen door de verspreide oplage krijgen we het aantal lezers per krant. Dat varieert in Nederland tussen de 2,5 (NRC, FD) en ruim 4 (Nederlands Dagblad en nrc.next).
De ‘grote’ landelijke krant met de meeste nummers per exemplaar is het AD: ruim 3,5. Dat getal is de afgelopen jaren licht gegroeid. Tien jaar geleden lag het nog onder de 3,5.
Ook bij De Telegraaf was er een constante groei tot 2014 van 3,1 naar 3,4. En dan gebeurt er iets geks. Binnen een jaar daalt het aantal lezers per Telegraaf-exemplaar tot 3,0 in het jaar na de tabloid-overstap.
Ook de Volkskrant en NRC Handelsblad zien het aantal lezers per nummer dalen in 2014. De Volkskrant bereikt minder dan 3 lezers per nummer, NRC-lezers maken waarschijnlijk ook deel uit van kleinere gezinnen (en delen de krant niet met de buren) wat minder dan 2,5 lezer per nummer oplevert.

De cijfers van de ‘kleinere’ titels moeten met iets meer omzichtigheid bezien worden. Oplage komt uit de boekhouding van de uitgevers, het aantal lezers wordt berekend op basis van een survey. Bij kleinere aantallen is daar de kans op fluctuaties groter.

Nederlands Dagblad (grote gezinnen*) en nrc.next (studentenhuizen?) hebben meer dan 4 lezers per nummer, ook het Reformatorisch Dagblad scoort hoog. Trouw zit nog boven de 3, FD net boven de 2,5.
Het aantal lezers per Metro daalt dramatisch de afgelopen jaren. In 2012 nog boven de 4, in 2016 2,7 (in 2006 haalde Spits zelfs bijna 5 lezers per nummer).

 
Van regionale kranten hebben we nog geen bereikscijfers over 2016. Zodra die binnen zijn, rapporteren we daarover.
Een mogelijke verklaring voor fluctuaties en verschillen is dat we hier rekenen met ‘verspreide’ oplage (betaald en gratis) en niet met de betaalde oplage. Bij die verspreide oplage kunnen nogal wat exemplaren zitten die niet gelezen worden: uitgedeeld, losse verkoop die niet verkocht wordt, exemplaren bij bedrijven of in hotels die niet gelezen worden, etc.
De verschillen tussen kranten zijn groot. In de grafiek hieronder is de gemiddelde betaalde en gratis oplage over de laatste 10 jaar weergegeven. nrc.next is de koploper, ruim 15 procent werd doorgaans gratis weggeven. Ook Volkskrant en Trouw zijn relatief grote weggevers met meer dan 10 procent. Absoluut zijn De Telegraaf (65.000) en AD (47.000) titels met veel gratis exemplaren.

* Dat van die grote gezinnen van RD-lezers maar één mogelijke verklaring. De gezinsgrootte maakt wel uit, het onderzoek gaat vanaf 13 jaar, RD heeft bijvoorbeeld ook relatief veel jonge lezers omdat die thuis de krant lezen. Voor de hand liggend is ook dat het te maken heeft met het doorgeven van kranten (samenlezen met de buren). Tot 2013 werd dat gerapporteerd, daarna niet meer. Van de landelijke kranten werd destijds bijna 20 procent doorgegeven. Het Reformatorisch Dagblad was toen koploper met 29 procent, gevolgd door Telegraaf met 24 procent en Nederlands Dagblad met 22 procent. Bij NRC en nrc.next werd resp. 12 en 13 procent doorgegeven.
Foto: Government Press Office