Hoe betrokken wil de lezer zijn bij journalistiek? Mijke Slot onderzoekt het
Nieuws |Als basis voor de tweede helft van haar onderzoek bestudeert Slot wetenschappelijke publicaties over nieuwsconsumenten en hun relatie met de journalistiek. Veel van die publicaties gaan over nieuwsconsumenten in het buitenland en lijken daarom misschien niet direct toepasbaar op de journalistiek in Nederland. Toch vindt Slot het nuttig om rekening te houden met het werk van haar collega-onderzoekers en om op een paar van hun conclusies te reflecteren.
Lui, angstig en reactief publiek
Eén van de onderzoeken waar Slot over vertelt, werd uitgevoerd door Lia-Paschalia Spyridou op Cyprus. Het gaat over de betrokkenheid die het publiek toont bij journalistiek. Volgens Spyridou laat het publiek dit engagement het liefst zien in activiteiten die weinig inspanning kosten. Denk bijvoorbeeld aan het liken van Facebook-posts. Slechts een klein deel van het Cypriotische publiek wil journalisten écht helpen met het creëren van content. Dit zijn volgens Spyridou mensen die graag bepaalde informatie met andere lezers willen delen. Cyprioten die niet actief betrokken zijn bij journalistiek, hebben verschillende redenen voor hun terughoudendheid. Sommigen zijn bijvoorbeeld bang dat journalisten hen niet serieus nemen. Anderen vrezen dat hun standpunten te controversieel zijn. Spyridou leidt daaruit af dat het grootste deel van het publiek ‘lui, angstig en reactief’ is; een constatering die wat Slot betreft te ongenuanceerd is.
Een Israëlisch onderzoek gaat in op de manier waarop clicks zich verhouden tot reacties. Volgens dat onderzoek klikken mensen vooral op sensationele verhalen die te maken hebben met seks, beroemdheden, geweld en de dood. Verhalen over politieke en maatschappelijke thema’s leveren echter veel meer reacties op. Deze conclusie lijkt een eerdere observatie van Slot te bevestigen; er is geen direct verband tussen de hoeveelheid clicks op een artikel en de betrokkenheid die lezers bij bepaalde nieuwsverhalen voelen.
De journalist als sympathieke mens
De onderzoeken uit Cyprus en Israël laten zien hoe het publiek zich gedraagt, maar vertellen niets over het beeld dat nieuwsconsumenten van journalisten hebben. En juist de manier waarop beide partijen over elkaar denken, is volgens Slot heel belangrijk voor de relatie die ze met elkaar hebben.
Om dit te illustreren verwijst ze naar een Amerikaans onderzoek waarin studenten geconfronteerd werden met fictieve tweets van een Amerikaanse journalist. De onderzoekers bestudeerden hoe de fictieve tweets de perceptie van de studenten beïnvloedde. Wat bleek? Aan de ene kant zorgden de tweets ervoor dat de journalist als menselijker en sympathieker werd gezien. Aan de andere kant zagen de studenten de journalist ook als minder professioneel. Dat laatste is wat Slot betreft niet toepasbaar op Nederlandse journalisten. Volgens Slot voelen Nederlandse journalisten goed aan hoe ze zichzelf op een professionele manier via Twitter aan hun publiek kunnen laten zien.
Foto: Mark Hang Fung So
Luister hier de nieuwe aflevering van Klikt het?
Lees ook:
Hoe journalisten naar de relatie met hun publiek kijken: Mijke Slot deelt haar voorlopige conclusies
