Bereik (1): Bereik papieren krant zakt onder de 50%

Er is een update van dit stuk beschikbaar met bereikcijfers over 2016. Lees verder.

Door Piet Bakker

Nederland hoort, samen met de Scandinavische landen, de Duitssprekende landen en Groot-Brittannië, tot de groep landen waar nog steeds een groot deel van de bevolking elke dag een papieren krant leest. Tot 2014 ging dat zelfs om meer dan de helft van de bevolking van 13 jaar en ouder. Met ingang van 2015 is dat percentage voor het eerst onder de 50 gezakt: 47,8%.

Vanaf 2004* wordt op een manier gemeten en gerapporteerd die vergelijkingen tussen jaren mogelijk maakt. Het onderzoek gebeurt door een steekproef die afgenomen wordt onder 21.000 tot 26.000 Nederlanders. In 2004 las 73% van de Nederlanders dagelijks de krant (67% las een betaalde krant). In 2013 daalde dat onder de 60%, in 2015 dus onder de 50%. Het percentage lezers van betaalde kranten was 44% in 2015.

Voor landelijke en regionale kranten is een vergelijking met 2005 het meest logisch. In dat jaar ontstond het nieuwe AD, waardoor titels als Rotterdams Dagblad, UN en Haagsche Courant nu als edities van het landelijke AD werden beschouwd. In 2005 las 38% van de Nederlanders een landelijke krant, 37% las een regionale. In 2015 zijn deze percentages gedaald tot 27 (landelijk) en 24 (regionaal).

In 2008 werd voor het eerst gerapporteerd over de lezers van gratis kranten. In dat jaar was het hoogtepunt van de oplage al achter de rug. In 2008 las 21% van de Nederlanders van 13 en ouder een gratis krant (ruim de helft overigens samen met een betaalde krant). In 2015 is dat gedaald tot 7.5%.

De bereikscijfers mogen dan dalen, in absolute aantallen gaat het nog steeds om een zeer grote groep Nederlanders. In totaal lezen 6,8 miljoen Nederlanders per dag een krant (bijna 10 miljoen in 2005). 3,9 miljoen Nederlanders lezen een landelijke krant, 3,4 miljoen een regionale krant en 1 miljoen een gratis krant (2,8 miljoen in 2009); de helft daarvan leest alleen een gratis krant. Die getallen kunnen niet opgeteld worden omdat sommige mensen twee of drie kranten lezen.

Als we de verspreide oplage vergelijken met het aantal lezers, komt het erop neer dat elke krant door iets meer dan twee (2,2) mensen gelezen wordt.

Het bereik van een nieuwsmerk bestaat uiteraard niet uitsluitend uit de lezers van de papieren krant. Ook lezers van digitale versies en bezoekers van de website dragen bij aan het bereik. Tot en met 2012 werd ook het gecombineerde print/onlinebereik gerapporteerd. Het combineren van die twee cijfers was problematisch omdat online bereik op maandbasis werd vastgesteld. Alternatieve en vergelijkbare metingen van het online bereik zijn over 2015 niet beschikbaar.

* De NOM Print Monitor (NPM) wordt gerapporteerd door het NOM (Nationaal Onderzoek Multimedia). Vanaf 2007 wordt er halfjaarlijks gerapporteerd (bijvoorbeeld 2007/2008 en heel 2008), voor die tijd werden over periodes bereikscijfers weergegeven die niet volledig overeenkwamen met een compleet kalenderjaar. Om toch ook over 2004, 2005 en 2006 te kunnen rapporteren zijn periodes gekozen die zo veel mogelijk overeenkwamen met hele jaren. Over 2009 zijn wel bereikscijfers over aparte titels gerapporteerd maar niet over gehele sectoren (landelijk, regionaal, gratis). Voor dat jaar is het gemiddelde van 2008 en 2010 genomen om geen gaten in de grafiek te laten vallen.