Christel Jansen – Freelancers Associatie
Nieuws | Journalistiek onderzoek
Naam: Christel Jansen
Kennisinstituut en afdeling: Freelancers Associatie (FLA)
Functie: Voorzitter (antwoordt namens het bestuur)
Specialisatie: de FLA zet zich in voor een sterke positie van de freelance journalist
1) Tot welke journalistieke en/of wetenschappelijke (voor zover betrekking op de journalistiek) inzichten ben je gekomen in 2015?
De FLA ziet dat de journalistieke wereld sterk verandert. Commerciële inmenging is fundamenteler geworden. De rollen van uitgever en hoofdredacteur verwateren, laatstgenoemde is ook verantwoordelijk voor marketing en bedrijfsresultaat en de uitgever bepaalt de voorwaarden en tarieven waaronder de individuele journalist moet werken. Er is nog weinig ruimte voor onderhandeling en verantwoordelijkheden worden afgeschoven. De positie van zelfstandige journalisten verzwakt verder door onduidelijkheid over de modelcontracten die de VAR moeten vervangen.
Wat de freelance journalist betreft is er sprake van een overgangsfase, klassieke verhoudingen werken niet meer en binnen de journalistiek ontstaan er veel inspirerende en vernieuwende initiatieven met als doel een onafhankelijke nieuwsgaring te waarborgen.
2) Welke nieuwsmerk, platform of journalist heeft jou het meest verrast in 2015?
In 2015 waren er veel verrassende initiatieven. Projecten waarin journalisten zich verbinden met vakgenoten uit andere disciplines en zich inzetten om een nieuwe model van ondernemerschap te ontwikkelen. Denk aan multimediale projecten als The Iron Curtain Project van Bureau Boven of het nieuwsplatform VICE dat de juiste mix van blog en nieuwsmedium weet te vinden.
3) Wat ga je het komende jaar zelf onderzoeken/waar ga je mee verder qua onderzoek? Waar gaat jouw beroepsorganisatie zich primair mee bezighouden?
De FLA zet zich van oudsher in voor het bevorderen van vakmanschap en ondernemerschap van de zelfstandige journalist, en legt daarbij de nadruk op nieuwe verdienmodellen.
Daarnaast staat het bewaken van het auteursrecht (misschien beter te benoemen als het makersrecht) in het digitale tijdperk centraal.
Zeer actueel is de afschaffing van de VAR en de invoering van de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA). Over de aan de DBA verbonden modelovereenkomsten, heerst nog grote onduidelijkheid en naar verwachting zal er ook na de invoering nog grote onrust zijn op dit front. De FLA volgt deze ontwikkeling nauwlettend en mengt zich zeer actief in deze discussie.
4) Welke andere ontwikkelingen in de journalistiek wil je in 2016 met veel belangstelling gaan volgen?
De vrijheid van meningsuiting, in hoeverre er met de huidige discussie rond de toenemende overheidsbemoeienis bij het publieke bestel, de groei van branded content en het toenemende machtsmonopolie van de uitgeverijen, nog sprake kan zijn van onafhankelijke berichtgeving. De FLA volgt de ontwikkelingen in het buitenland en heeft contact met internationale journalisten organisaties om te volgen hoe het in andere landen toegaat met de stand van de freelance journalistiek/auteursrecht.
Nieuwe initiatieven dragen bij aan een grotere onafhankelijkheid van de journalist. FLA volgt deze op de voet. Denk daarbij aan nieuwe verdienmodellen, zoals betaalmuren en coöperatieve samenwerking. Via Reporters Online bijvoorbeeld, kan de individuele journalist zelf publiceren (en geld verdienen) ook via digitale kiosken als Myjour en Blendle.
5) Welke (internationale) onderzoeker, organisatie, nieuwsbedrijf of journalist moeten we zeker in de gaten gaan houden?
De nieuw op te richten coöperatie: Huis van de Journalistiek, een initiatief van uitgever Teun Gautier. Verder Nederlandse initiatieven als: Follow The Money en natuurlijk De Correspondent. En op Internationaal niveau: Nieman Lab, Politico, Wired.