Waarom donatieplatform Patreon nog geen vetpot is voor Nederlandse journalisten
Nieuws | InnovatieAnders dan bij crowdfundingplatforms als Kickstarter, financiert een donateur bij Patreon niet een specifiek project. Hij of zij neemt een abonnement op het account van een maker, en maakt elke maand een vast bedrag over. Wat de creatieveling daar vervolgens mee doet, bepaalt hij of zij zelf.
Honderd procent Amerikaans
Hoeveel Nederlandse Patreon-accounts er precies zijn, is niet bekend. Patreon laat weten niet over zulke cijfers te beschikken. Het bedrijf richt zich dan ook voornamelijk op de Amerikaanse markt. Het donatiemodel lijkt dan ook meer aansluiting te vinden in de Amerikaanse cultuur dan bij de Nederlandse. ‘Patreon is honderd procent Amerikaans,’ zegt The Post Online-hoofdredacteur en podcastmaker Bert Brussen. ‘Amerikanen zijn gewend om te betalen voor kunst en cultuur. Eenentwintig procent van je donatie gaat als btw naar Patreon, terwijl donaties in Nederland vrijgesteld zijn van belasting.’
Toen Brussen een account aanmaakte op Patreon verwachtte hij er niet al te veel van, maar het resultaat valt hem niet tegen. Aan de TPO-podcast van Brussen en journalist Roderick Veelo doneren maandelijks 29 mensen, samen goed voor 327 dollar per maand.
Fans van het eerste uur
Als hij de podcast in zijn eentje zou maken, dan zou het een aardige inkomstenbron zijn, zegt Brussen, die de opbrengsten deelt met Veelo. Maar dat wil niet zeggen dat iedere Patreongebruiker er een leuk bedrag aan overhoudt. ‘De volgers die wij nu hebben, zijn fans van het eerste uur. Zij kenden Patreon al een tijdje. Je moet eerst zorgen dat je überhaupt bekend bent. Begin je bij nul, dan ben je met Patreon lang bezig voordat het je wat oplevert.’
De Nederlandse Patreon-accounts die meer dan duizend dollar per maand verdienen, vinden onder hun volgers ook patrons. Gitarist Paul Davids heeft op YouTube meer dan achthonderdduizend volgers. Van deze volgers hebben meer dan drieduizend mensen zich geabonneerd op zijn Patreon account. Andere succesvolle Patreon-accounts zijn Nederlandse Youtubers LowKoTV(Engelstalige gamingvideo’s) met meer dan tweehonderd patrons en Father Roderick(Roderick Vonhögen), een Nederlandse priester die zijn liefde voor Star Wars niet onder stoelen of (kerk)banken steekt en daarmee bijna tweeduizend dollar per maand verdient.
Patreon voor schrijvende journalisten
Hoewel het platform alle soorten makers ondersteunt, lijkt het zich vooral te lenen voor podcast- en videomakers en minder voor, bijvoorbeeld, schrijvende journalisten. ‘Er is niet zoveel schrijvende pers te vinden. Journalistiek is toch een wat minder creatief vak en wordt over het algemeen gezien als iets dat toch wel gebeurt, ook zonder patrons,’ zegt Mick ter Reehorst, oprichter van kwartaalmagazine Are We Europe (AWE). ‘En achter video en audio zit vaak een minder goed verdienmodel. Mensen snappen dat er lastig geld mee te verdienen is, en zijn bereid te betalen voor zo’n concreet product.’ AWE verdient ongeveer honderd dollar per maand via Patreon. Bij duizend dollar per maand, het streefbedrag, kunnen Ter Reehorst en zijn team hun magazine laten drukken.
Of je nu podcastmaker bent of schrijvend journalist, als je geld wilt verdienen op Patreon moet je je onderscheiden van andere makers. ‘Je moet een niche hebben,’ zegt Brussen. ‘De mainstream-mediagebruiker zul je er niet mee bereiken. Niemand gaat betalen voor wat hij zaterdag ook in de Volkskrant kan lezen. En er zijn tienduizend podcasts: als je doet wat iedereen al doet, is er geen markt voor je.’
‘Gewoon een betaalplatform’
Een voorbeeld van zo’n Nederlandse ‘niche-podcast’ is Met Nerds Om Tafel. De makers staan op het punt om alle kosten van hun podcast te kunnen dekken met hun Patreonaccount. De tweeënzeventig trouwe patrons brengen elke maand honderdvierenveertig dollar op. In elke aflevering noemen ze dat account, in de hoop zo meer patrons te vinden, laat oprichter Randal Peelen weten. Als beloning ontvangen de donateurs Met Nerds Om Tafel-stickers. Patreon is niet alleen geschikt voor podcastmakers, vindt Peelen. ‘Het is gewoon een betaalplatform, waarbij je per maand of per aflevering kan betalen. Dat betekent dat het zich automatisch leent voor alles waarvoor mensen vrijwillig willen doneren.’
Kunnen de makers Patreon aanraden? Ter Reehorst zeker. Ondanks dat het grootste gedeelte van de patrons van AWE bekenden zijn, vindt een enkeling via de Patreon ontdekfunctie zijn weg naar het magazine. ‘Het is een platform waarmee je mensen bereikt die je normaal niet zou bereiken: mensen die het oprecht leuk vinden om creatieve makers te steunen,’ zegt hij.
Ook Peelen kan het aanraden. ‘Ik ken eigenlijk geen alternatief, het is het beste betaalplatform dat er is.’ Daar sluit Brussen zich bij aan. ‘Het is een handig systeem. Je kunt mensen dingen aanbieden, dat is natuurlijk leuk. Daarnaast is het heel gebruiksvriendelijk. Je kunt makkelijk mensen bereiken zonder dat je zelf een site moet bouwen. Het is een heel sympathieke manier om mensen te bewegen te doneren, mits je ze iets unieks aanbiedt.’