De tv-generatiekloof: jongeren kijken minder en minder televisie

Nieuws | Nieuws

Nederlanders kijken minder ‘traditionele’ televisie. Zelfs als we uitgesteld kijken en ‘overige schermtijd’ (Netflix, Videoland, Ziggo Movies, gamen etc.) meetellen, daalt de hoeveelheid tijd die we voor het ‘grote scherm’ doorbrengen. Die trend is zichtbaar sinds 2015 toen het aantal uren tv-kijken voor het eerst in tien jaar afnam in Nederland.

Dubbel zoveel ‘video on demand’

Wel kijken we steeds meer uitgesteld, en neemt de hoeveelheid ‘overige schermtijd’ toe. Tien jaar geleden werd er per persoon gemiddeld zo’n 2 minuten per dag uitgesteld gekeken. In 2018 ging dat al om 17 minuten; 10 procent van de totale tv-tijd. Gemiddeld brengen we een kwartier per dag voor de televisie door om video on demand te kijken of te gamen. Dat is een verdubbeling ten opzichte van 2015 toen ‘overige schermtijd’ voor het eerst werd gemeten. (Lees hier hoe de tv-tijd, het uitgesteld kijken en de overige schermtijd zich de afgelopen 30 jaar ontwikkelden.)

De totale tv-tijd neemt sinds 2015 gemiddeld met zo’n 4 procent per jaar af. Maar dat geldt voor de ‘gemiddelde’ Nederlander (en die bestaat natuurlijk niet). Als we naar de verschillende leeftijdscategorieën kijken, zijn de verschillen indrukwekkend.

Kijken en leeftijd

De 65-plussers kijken niet alleen veel, ze zijn sinds 2008 ook méér gaan kijken. In dat jaar werd het kijkgedrag van die leeftijdscategorie voor het eerst apart gemeten en bleken ouderen ruim 4 uur te kijken. In 2012 is dat aantal gestegen tot ruim 4,5 uur (280 minuten) en dat is sindsdien stabiel gebleven.

Bij de andere leeftijdscategorieën is stabiliteit ver te zoeken. De 50- tot 64-jarigen bereikten hun ‘hoogtepunt’ in 2014 en 2015 met 256 minuten kijktijd, daarna neemt de kijkduur af tot net boven de 4 uur (243 minuten); een afname van 1 à 2 procent per jaar. Vijftigplussers kijken in 2018 gemiddeld nog wel meer dan 4 uur per dag.

Een grote daling is zichtbaar bij de jongere leeftijdscategorieën. De groep van 35 tot 49 jaar kijkt sinds 2014 per jaar gemiddeld zo’n 5 procent minder. De groep 20-34 laat een gemiddelde daling van 9 procent over die jaren zien. De 13- tot 19-jarigen kijkt gemiddeld 15 procent minder per jaar (in 2018 kijken ze minder dan een uur per dag) en de allerjongsten, tussen de 6 en de 12 jaar oud, hebben een score van -13 procent.

De vier jongste groepen dalen permanent, maar sinds 2014 gaat het sneller dan ooit. In tien jaar tijd daalde het aantal minuten dat zij keken met een derde. Tussen de 50-plussers en andere kijkers gaapt een kloof die steeds groter wordt.

Kijktijd in minuten per leeftijdscategorie, 2003-2018, bron: SKO

Het kijken naar video on demand en ‘overige schermtijd’ is ook opgenomen in bovenstaande cijfers. Omdat die cijfers niet per leeftijdscategorie gerapporteerd worden, kunnen we op basis van deze gegevens niet vaststellen of er een ‘Netflix-effect’ is bij bepaalde groepen, bijvoorbeeld dat het vooral jongeren zijn die naar Netflix en andere video on demand kijken. Dat is alleen af te leiden uit de forse toename van de ‘overige schermtijd’, ook al is die met 15 minuten nog relatief bescheiden in Nederland. Als er al een effect is, zouden we dat beter een MAX-effect kunnen noemen. 

Profielen

Dat er veel oudere kijkers zijn is terug te zien in de profielen van de verschillende omroepen. Gemiddeld is minder dan 20 procent van de kijkers jonger dan 35 jaar. Ruim 60 procent van de kijkers is boven de 50 en ruim 30 procent boven de 65 jaar.

Bij de NPO en de regionale tv zijn de percentages voor de oudere groepen aanzienlijk hoger. Bij de NPO is 73 procent ouder dan 50, bij de regionale tv gaat het zelfs om 86 procent; het aandeel 65-plussers is respectievelijk 45 en 55 procent. Ook BBC First (sinds 2015 gemeten) heeft een ‘oud’ profiel, waarbinnen de groep 50-64 met bijna 50 procent sterk oververtegenwoordigd is.

RTL en Talpa (SBS) komen wat betreft profiel overeen met het gemiddelde kijkerspubliek. John de Mol heeft zich wel eens laten ontvallen dat hij niet geïnteresseerd was in kijkers van boven de 50; in 2018 zat 61 procent van de Talpa-kijkers in die groep. Uitgesproken ‘jong’ is Viceland, maar 34 procent van de kijkers is toch nog boven de 50 – als je vier uur per dag of meer langs de velden zapt, kom je kennelijk ook wel eens langs Viceland. Ook de kijkers van de FOX-zenders zijn jonger dan gemiddeld.

Leeftijdsprofielen zenders, 2018, bron: SKO 2018

Verantwoording

De data komen uit de SKO Jaarrapporten over 2018 en de voorgaande jaren. Het gaat om de tijd die voor het televisiescherm wordt doorgebracht, tv-kijken op de laptop of mobiele apparaten is hier niet meegerekend. Ook blijft hier het kijken naar YouTube, Vimeo, Dumpert, online video’s op nieuwssites, Facebook en andere sociale media buiten beschouwing.

Nieuwsbrief

Ontvang ons laatste nieuws
Hidden
Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.