Hoe Nederland een dagblad-duopolie kreeg

In de afgelopen 40 jaar is het aantal dagbladuitgevers in Nederland teruggelopen van 25 naar zes. Twee van die zes – de Belgische bedrijven Mediahuis en DPG (voorheen De Persgroep) – beheersen naar schatting bijna 95 procent van de markt voor gedrukte kranten. Daarnaast hebben ze aanzienlijke belangen in tijdschriften, huis-aan-huisbladen, online-uitgaves en radio.

Als de Autoriteit Consument en Markt de overname van de Noordelijke Dagblad Combinatie (NDC) door Mediahuis goedkeurt, zijn er nog zes ‘Nederlandse’ dagbladuitgevers over. Mediahuis heeft dan naast De Limburger en een aantal regionale dagbladen in Noord- en Zuid-Holland ook de dagbladen in Groningen, Friesland en Drente in handen: Leeuwarder Courant, Dagblad van het Noorden en Friesch Dagblad. De Telegraaf en NRC behoorden al tot mediahuis.

Mediahuis

De opmars van Mediahuis in Nederland begon in 2014, toen de Belgische uitgever Concentra de Limburgse kranten (Limburgs Dagblad en De Limburger) overnam. Geen onlogische keuze, Concentra was al actief in het aanpalende Belgische deel van Limburg met Het Belang van Limburg. Concentra had in 2013 samen met uitgever Corelio (De Standaard, Het Nieuwsblad, Gazet van Antwerpen) Mediahuis opgericht.

Mediahuis werd in 2015 eigenaar van NRC Media, dat van investeringsmaatschappij Egeria werd overgenomen. Egeria had NRC Media in 2010 van overgekocht van De Persgroep, dat NRC bij de aankoop van Perscombinatie -Meulenhoff (PCM) had verworven.

In 2016 werd opnieuw een slag geslagen toen Telegraaf Media Groep (TMG) voor de neus van John de Mol werd weggekaapt: De Telegraaf, Metro en de Noord- en Zuid-Hollandse regionale kranten.

En nu dus NDC. Mediahuis verstevigt daarmee haar positie als tweede dagbladuitgever van Nederland met een marktaandeel van naar schatting zo’n 40 procent. DPG blijft de grootste met zo’n 55 procent van de markt voor papieren dagbladen.

Als de overname doorgaat geeft de uitgever twee landelijke en acht regionale kranten uit. De vier kranten van de Hollandse Media Combinatie hebben dezelfde hoofdredacteur.

De Persgroep Nederland

De Persgroep betrad in 2003 de Nederlandse dagbladenmarkt door de overname van Het Parool van PCM. In 2009 werd een grote slag geslagen met de koop van PCM (Volkskrant, AD, Trouw, NRC) van investeerder APAX, NRC ging snel naar investeringsfonds Egeria.

De laatste aanwinst waren de regionale kranten van Wegener die in 2015 van het Britse Mecom-concern werden gekocht: De Gelderlander, Tubantia, De Stentor, BN De Stem, Brabants Dagblad, Eindhovens Dagblad en PZC. Deze kranten werden – met name voor het boven-regionale deel – wel geïntegreerd in het AD, maar hielden hun eigen naam. In totaal geeft De Persgroep drie landelijke en acht regionale kranten uit.

Aankopen door De Persgroep en Mediahuis.

Naast de dagbladen van de twee grote uitgevers worden nog vier kleinere dagbladen uitgegeven: de christelijke kranten Reformatorisch Dagblad en Nederlands Dagblad, het Financieele Dagblad (uitgever FD Mediagroep, eigenaar HAL Investments) en de Barneveldse Krant (BDU).

Uitgevers in Nederland (aantallen)

In 1980 waren er nog 40 uitgevers, in 2020 nog 6. Namen als Sijthoff, VNU, Audet, Kluwer, van der Loeff en Damiate zijn verdwenen.