Pop-Up Journalism brengt bevolkingsgroepen met elkaar in contact

Tijdens een debatavond in Nederland konden Nederlanders praten met Trump-stemmers in New York. Dankzij een videoverbinding werden beide groepen rechtstreeks met elkaar verbonden. Zo werkt Pop-Up Journalism: verschillende groepen mensen kunnen elkaar vragen stellen en kennis uitwisselen. Dat zorgt voor meer duiding en begrip, meent initiatiefnemer Sofie Willemsen. Politiek geïnteresseerde Nederlanders kregen zo bijvoorbeeld een beter beeld van de Amerikaanse verkiezingen.

“Toen ik mijn masterscriptie Journalistiek schreef, kwam ik erachter dat twintigers en dertigers geïnteresseerd zijn in wat er in de wereld gebeurt, maar dat ze het menselijke contact missen”, aldus Willemsen. Op basis van die constatering ontwikkelde ze het concept van Pop-Up Journalism, waarmee zij culturen en bevolkingsgroepen verbindt. Beide partijen kunnen via de videoverbinding discussiëren over nieuwsgebeurtenissen. Samen met collega Renée Taylor rolde ze het idee verder uit en door projectmanager Pleun Koopmans wordt het project in goede banen geleid. Onlangs ontving het team een subsidie van 35.000 euro van het Stimuleringsfonds.

Mensen recht in de ogen kijken

“We proberen een kloof te verkleinen. Als je een verhaal schrijft over een onderwerp dat ver van je af staat, is het moeilijk om niet in stereotype beeldvorming te belanden. Zo schets je een bepaald idee van een nieuwssituatie. Door mensen recht in de ogen te kijken en je eigen vragen direct te kunnen stellen, hoop ik dat die kloof kleiner wordt.”

Voor de pop-up-verbindingen wordt een beeldscherm, microfoon en camera neergezet. Eén set staat bij een evenement in Nederland en één set op een nieuwswaardige plek, elders in Nederland of in het buitenland. Willemsen: “Als een freelancer bijvoorbeeld op een markt in Bangladesh staat, wordt gerecyclede apparatuur gebruikt. Ter plekke moet de freelancer kijken naar wat er mogelijk is.”

Naast de test tijdens de Amerikaanse verkiezingen werd een festival in Arnhem verbonden met een festival in de Verenigde Staten, maar vanwege het ontbreken van journalistieke spanning werd duidelijk dat dat niet de gewenste richting was. Daarom blijft Willemsen dit jaar experimenteren op verschillende evenementen.

Ongelijkwaardigheid voorkomen

Het slagen van de pop-up is afhankelijk van een aantal grote factoren, zoals het vinden van de juiste doelgroep bij een onderwerp of thema. Dat is een knelpunt, merkt Willemsen: “Op Lowlands gaan we niet verbinden met een vluchtelingenkamp. We moeten ongelijkwaardigheid voorkomen. Daar zijn we ons van bewust, maar het blijft schipperen. We willen interessant zijn en altijd journalistiek. De verbindingen mogen soms best pittig of confronterend zijn, maar niet op vrolijke festivals. We zijn continu aan het zoeken en we hebben een heleboel vragen.”

Op Lowlands gaan we niet verbinden met een vluchtelingenkamp.

De nadruk lijkt nu te liggen op verbindingen tussen binnen- en buitenland, maar dat is niet het daadwerkelijke idee van Pop-Up Journalism. Willemsen hoopt verschillende bevolkingsgroepen en culturen bij elkaar te brengen zodat zij verhalen kunnen uitwisselen. “Ook in Nederland zitten verhalen die we kunnen duiden”, zegt ze.

Volgens Willemsen is de uiteindelijke vorm van Pop-Up Journalism nog steeds niet helemaal uitgekristalliseerd. “Ik denk dat dat komt doordat we het door de hele wereld willen uitzetten. Dat is op organisatorisch vlak nog erg lastig. Het is belangrijk om de formule helder te krijgen.”

De nadruk ligt nu nog op twintig- tot dertigjarigen, maar Willemsen sluit niet uit dat de doelgroep in de toekomst groter wordt. “We sluiten niemand buiten. Jongeren zijn een stuk enthousiaster dan anderen, de oudere groep vindt het vaak wat spannender om het gesprek aan te gaan. Toch kan ik mij voorstellen dat het wel aanslaat bij die groep als we wat bekender zijn.”

Op eigen benen

Deze maand wordt gewerkt aan een grote lancering. Dat evenement moet voor naamsbekendheid zorgen, waardoor samenwerkingen gemakkelijker van de grond moeten komen. Het crowdfunden van de eerste pop-ups is ook een optie, denkt Willemsen. “Maar dan moeten we dus wel eerst wat bekendheid hebben. Anders heeft de aankondiging geen zin.” Naast crowdfunding kan er ook worden verdiend met losse kaartverkoop bij aangekondigde pop-upverbindingen. “En als een festival ons vraagt, worden we door hen betaald.”

Het uiteindelijke doel is daarom dat het concept door een grote groep mensen wordt begrepen. “Doordat we ervoor zorgen dat nieuwsgebruikers het nieuws op een nieuwe, directe en persoonlijke manier binnenkrijgen, voegen we waarde toe aan de journalistiek. Toch is het belangrijk dat dat wordt omgezet in een duurzaam verdienmodel. Als allereerste doel hebben we dus de naamsbekendheid. Daarna gaat het balletje rollen en kunnen we op eigen benen staan.”