Bij NewsMavens bepalen vrouwen uit heel Europa wat nieuws is

Vanuit die gedachte begon Poolse journalist Zuzanna Ziomecka – voormalig hoofdredacteur van Wysokie Obcasy (‘Hoge hakken’), het weekendsupplement van de krant Gazeta Wyborcza– NewsMavens, een journalistiek platform waar vrouwelijke redacteuren uit heel Europa bepalen wat nieuws is.

Vrouwelijk perspectief

Ziomecka: ‘Ik wist dat het geen zin had om langs nieuwsorganisaties te gaan en ze streng toe te spreken op hun gebrek aan diversiteit. Bovendien hoor je van nieuwsredacties vaak het standaardargument dat het nieuws op feiten is gebaseerd en daarom immuun is voor verschillen in perspectief door gender, of andere factoren.’ Ziomecka gaf in het verleden trainingen over onbewuste vooroordelen en weet dat het bestaan van een objectieve werkelijkheid door allerlei onderzoeken wordt ontkracht: iedereen heeft een ander perspectief op de wereld. ‘Daarom wist ik zeker dat als vrouwen de macht hadden, nieuwslezers een heel ander verhaal over onze tijd zouden krijgen. Ik wist alleen nog niet welk verhaal. Dat wilde ik onderzoeken.’
In 2017 startte NewsMavens met twaalf Europese nieuwsredacties en subsidie van het Google Digital News Innovation Fund. Anderhalf jaar later heeft het platform 60.000 volgers op social media en 5000 abonnees van de dagelijkse nieuwsbrief. Er is dus zeker interesse in een vrouwelijk perspectief op het nieuws. Maar, benadrukt Ziomecka, NewsMavens is niet opgericht vanuit de overtuiging dat dat perspectief beter is. Wel dat het anders is, en waardevol.

Alternatieve voorpagina

NewsMavens is een samenwerkingsverband van 27 redacteuren uit verschillende Europese regio’s, die samen ‘Europe’s alternative frontpage’ cureren. Die voorpagina wordt samengesteld uit lokaal en nationaal nieuws en voorzien van een korte persoonlijke aanbeveling van een van de redacteuren.

Vrouwen kiezen vaker voor verhalen over wat er aan de onderkant van machtsstructuren gebeurt

Volgens Ziomecka ziet die voorpagina er behoorlijk anders uit dan die van traditionele media: ‘De verhalen die normaal gesproken achter in de grote kranten staan, krijgen bij ons een prominentere plek. Vrouwen lijken meer aandacht te hebben voor de invloed van grote politieke en economische machten op het dagelijks leven van vrouwen en andere gemarginaliseerde groepen. Massamedia richten zich op de grote wereldspelers en de bovenkant van machtsstructuren, maar vrouwen kiezen vaker voor verhalen over wat er onder aan die structuren gebeurt.’
Verhalen bijvoorbeeld over gedwongen arbeid van vrouwen bij de Congregatie van Onze Lieve Vrouw van Liefde van de Goede Herder, een Oostenrijks parlementslid dat wordt aangeklaagd nadat ze de seksuele intimidatie die ze ervaart publiekelijk deelde, Poolse ouders van gehandicapte kinderen die tegen de inperking van overheidssubsidie protesteren of Europese Roma-gemeenschappen die worden aangevallen en politiek worden uitgesloten.

Verhalen uit heel Europa

Ook de redacteuren valt het verschil met andere nieuwsredacties op, getuige citaten van enkele medewerkers op de site. Claudia Ciobanu, die voor NewsMavens Centraal & Oost-Europa verslaat, zegt: ‘NewsMavens focust sterk op zorg, sociale gerechtigheid, racisme en ongelijkheid – dat heb ik zo nog nooit gezien in grote nationale of internationale media. De grote jongens uit de journalistiek hebben daar niet altijd de aandachtsspanne voor.’ Volgens Britse journalist Lydia Morrish biedt NewsMavens een ‘uniek perspectief op het leven van vrouwen in Europa dat veel Europese publicaties missen, omdat ze of lokaal, of globaal gericht zijn.’
Voor Ziomecka is het dan ook belangrijk dat NewsMavens, behalve een vrouwelijk perspectief, ook een breed Europees perspectief biedt: ‘NewsMavens ontstond als reactie op onderzoek naar genderverhoudingen in Europese nieuwsredacties, maar het viel me op dat het Engelstalige nieuws over Europa bijna altijd gaat over Engeland, Frankrijk of Duitsland. Andere landen komen alleen aan bod als ze problemen veroorzaken voor de EU of als er een crisis plaatsvindt. Door redacteuren uit landen als Kroatië, Bosnië, Roemenië, de Balkan en Malta belangrijk nieuws uit hun land te laten delen, kunnen we die verhalen toevoegen aan het Engelstalige Europese nieuwsperspectief.’

Factchecking

Behalve de aanbevolen stukken publiceert NewsMavens ook interviews, reportages, opiniestukken, online trainingen en sinds kort een Europees factcheckingproject. Ziomecka: ‘We kwamen zoveel verdraaide feiten en bevooroordeeld onderzoek over vrouwen tegen in de Europese nieuwsmedia, dat we een factcheckingproject hebben opgezet, #FemFacts. Lezers sturen ons links naar seksistische artikelen, interviews of social media posts, die ons FemFacts-team onderzoekt. De conclusies delen we via social media-campagnes en onze eigen onlinekanalen.’
In de toekomst hoopt Ziomecka de redactie uit te breiden en meer verhalen uit ‘nieuwe’ delen van Europa te kunnen brengen. Plannen om uit te breiden naar andere werelddelen zijn er voorlopig niet. ‘Maar we hebben wel contact met redacteuren uit Afrika, Israël en Zuid-Amerika die een soortgelijk initiatief willen opzetten. Die helpen we natuurlijk graag met onze inzichten en expertise, want we kunnen heel wat leren van vrouwelijke perspectieven uit de rest van de wereld.’

Foto Zuzana Ziomecka door Maciej Wesolowski