Deze denktank onderzoekt de impact van AI op de journalistiek: ‘Veel media hebben geen idee’

‘We waren echt verrast toen bleek hoeveel media van over de hele wereld het wilden hebben over de potentiële rol van kunstmatige intelligentie in de media’, zegt Mattia Peretti die samen met professor Charlie Beckett de denktank JournalismAI aanstuurt. ‘Vorig jaar hebben we een vragenlijst uitgestuurd naar onderzoekers, journalisten en data-analisten die al enige tijd werkten met vormen van kunstmatige intelligentie bij grotere en kleinere nieuwsorganisaties als Bloomberg, AP en de VRT.’ Door de vragenlijst hebben ze een duidelijker beeld gekregen van hoeveel mediabedrijven al werken met de technologie en waar zich de struikelblokken bevinden om AI te gaan gebruiken.

Kenniskloof

‘Door mensen te bevragen die al vertrouwd waren met AI hebben we natuurlijk niet iedereen in de nieuwsomgeving aan het woord gelaten’, zegt Peretti. ‘Maar dat was ook niet ons doel. We wilden echt kijken hoe media omgaan met die nieuwe technologieën.’ Die inzichten hebben heeft de denktank in een lijvig rapport samengevat. Zo hebben ze ontdekt dat heel wat mediabedrijven nog geen idee hebben wat ze met AI moeten aanvangen. Er gaapt namelijk een grote kenniskloof tussen de mensen die weten wat de technologie inhoudt en anderen die werkelijk geen flauw idee hebben van wat AI kan en wat niet.

‘Dat leidt soms tot misverstanden als: kunstmatige intelligentie zal ervoor zorgen dat ik mijn job ga verliezen’, verklaart Peretti. ‘Die misverstanden hangen vaak samen met de onjuiste negatieve beeldvorming van die technologie. Het is dus van belang om journalisten te informeren over wat die technologie inhoudt, omdat zij dit ook aan het grotere publiek duidelijk moeten maken.’

Online AI-cursus

Om enerzijds nieuwsmedia te begeleiden bij hun ‘AI-traject’ en anderzijds de negatieve framing uit de wereld te helpen, hebben ze bij de mediadenktank besloten om resoluut te investeren in opleiding. Samen met de VRT en het Google News Initiative hebben ze een online cursus op poten gezet die heel gericht gaat uitleggen wat AI in een journalistieke context nu precies inhoudt. ‘Het opbouwen van de juiste skills zal cruciaal zijn voor de journalist van morgen’, zegt Peretti. ‘Zo zal het belang van data en het gebruiken van tools bij het vergaren van nieuws of bij het verspreiden van nieuws almaar toenemen. Akkoord, niet iedere journalist hoeft met AI aan de slag, maar als er meer van die tools worden geïmplementeerd met nieuwe technologie, dan is het raadzaam om als nieuwsorganisatie mensen in de arm te nemen met data-expertise.’

Het is belangrijk om journalisten te informeren over AI, want zij moeten het aan het publiek duidelijk kunnen maken

Naast de cursus hebben ze werk gemaakt van een heuse ‘JournalismAI-collab’, een samenwerking tussen verschillende redacties. Meer dan 24 grotere en kleinere nieuwsorganisaties van Argentinië tot India en Hong Kong hebben zich in groepen verdeeld om te werken aan een reeks uitdagingen op het gebied van journalistiek en AI. Ze duiken bijvoorbeeld in de vraag hoe ze meer diversiteit op redacties krijgen krijgen of zoeken uit hoe je de inkomsten uit bepaalde abonnementsmodellen maximaliseert.

‘Het idee is dat ze tegen het najaar met een aantal projecten komen die dan op een redactie kunnen worden uitgetest’, verklaart Peretti. Het doel is niet om een volledig afgewerkte tool of systeem af te leveren, maar de prototypes kunnen wel leiden tot meer concrete projecten. Zo heeft de Duitse regionale publieke omroep Bayerischer Rundfunk (BR) een lab waar ze werken aan tools met kunstmatige intelligentie. Ze bouwen aan tools en schrijven over hun proces, wat ook op de redactie van The Washington Post wordt gedaan.

Groeiende interesse

De grootste uitdaging wordt volgens Peretti het gefinancierd krijgen van projecten rond AI en journalistiek. De subsidies die de denktank ontvangt, worden per jaar verlengd en in die zin is de denktank dus afhankelijk van techgigant Google. Toch is Peretti hoopvol omdat hij de stemming rond kunstmatige intelligentie heeft zien veranderen in de goede richting. Toen hij ruim vijf jaar geleden startte met onderzoek naar innovatie en journalistiek, was er sprake van meer terughoudheid om de technologie te geruiken. ‘Vandaag is er veel meer bewustwording en interesse om aan de slag te gaan met AI. Dat zien we ook bij onze community van meer dan 1.200 journalisten en onderzoekers van over de hele wereld.’

Wie meer wil weten over het project of contact wil opnemen met de denktank, kan hier terecht.