Gaat het ‘BBC-model’ de lokale journalistiek redden? (verslag)

Nieuws |

Fotografie: Paul Sijm
‘It’s not our fault, but maybe we can do more to be a better neighbour.’ Zo begint journalist Matthew Barraclough zijn uitleg van het BBC-model tijdens zijn keynote speech op het SVDJ-congres De Regio Vecht Terug. Met ‘it’s not our fault’ bedoelt hij het probleem dat te weinig consumenten willen betalen voor journalistiek, omdat alles op internet gratis is.
Met name in de regio is door teruglopende abonnementsomzet een tekort ontstaan aan wat Barraclough ‘human resource’ noemt, ‘real reporters’. Meer dan eens verweten noodlijdende lokale kranten de BBC de veroorzaker te zijn van hun ellende. De BBC wordt immers gefinancierd met kijk- en luistergeld: een verplichte bijdrage voor iedere Brit met een radio of tv.
Barraclough benadrukt: de BBC voelt zich niet verantwoordelijk voor de erbarmelijke staat van de regiojournalistiek – vergeet niet dat de teruglopende advertentie-inkomsten ook een grote rol spelen. Maar feit blijft: de BBC heeft geld. En dus realiseerde Barraclough zich dat ze alsnog wel een helpende hand konden bieden aan ‘de buren’.

Dat eventueel de NOS in Nederland de rol van de BBC krijgt, vindt niet iedereen wenselijk

Kort gezegd komt het BBC-model erop neer dat de omroep verslaggevers inhuurt die vervolgens in de regio aan de slag gaan. De BBC betaalt hun aanstelling. Volgens Barraclough, de chef van het initiatief, sloot de omroep sinds de start van het project in 2017 al 144 contracten met verslaggevers af (dat moeten er 150 worden), voor een bedrag van omgerekend 8 miljoen euro. De verhalen die deze ‘local democracy reporters’ maken, komen in een database die vergelijkbaar is met die van persbureaus zoals AP en Reuters. Met als verschil dat het complete artikelen zijn, geen persberichten.
De verhalen kunnen vervolgens worden gebruikt door alle lokale en regionale media die zijn aangesloten bij de samenwerking. Op dit moment zijn er meer dan honderd organisaties met in totaal meer dan 950 media die meedoen (naast uiteraard de BBC zelf).

Afgetreden politicus

Barraclough ziet vele voordelen van het BBC-model. Allereerst dat er überhaupt weer journalisten zijn die de ‘councils’ (districtsraden) controleren. Daarnaast bereiken verhalen meer mensen doordat ze door verschillende media kunnen worden gebruikt. En dat kan weer tot meer impact leiden.
Matthew Barraclaugh vertelt over het BBC model
Barraclough geeft het voorbeeld van een lokale politicus die niet in zijn eigen district woonde en nauwelijks aanwezig was bij vergaderingen en debatten. Desondanks verdiende hij 14.000 pond per jaar. Dit verhaal werd door de samenwerking tussen BBC en lokale media breed verspreid. De politicus trad af en bij de overheid ligt nu een voorstel om de maas in de wet aan te passen die het mogelijk maakt voor politici om buiten hun district te wonen. ‘Een lokaal verhaal heeft grote impact als de wet erdoor kan veranderen’, zegt Barraclough.

Van BBC-model naar NOS-model?

Hoe bruikbaar is het BBC-model voor de Nederlandse journalistiek? Vragen vanuit de zaal en kritische opmerkingen gaan met name over de selectie van gekwalificeerde en het behoud van autonomie bij de regionale media. Dat eventueel de NOS in Nederland de rol van de BBC krijgt, vindt niet iedereen wenselijk. En met het principe ‘wie betaalt, bepaalt’ in het achterhoofd lijken regionale redacties een beetje huiverig te zijn om te werken met een journalist die zijn geld krijgt van een andere mediaorganisatie.
Barraclough werpt tegen dat de publieke belangen altijd voorop staan, niet die van de geldschieter. ‘Het systeem is min of meer zelfregulerend.’ Bovendien, zegt hij, is er bij de BBC echt geen tijd om iedere ochtend 150 verslaggevers te bellen.
Het vinden van 150 verslaggevers die voldoen aan het criterium van minimaal twee jaar werkervaring was volgens Barraclough niet makkelijk. Weliswaar verloren de afgelopen jaren naar schatting honderden journalisten in de regio hun baan, maar ‘zij gebruiken hun journalistieke vaardigheden nu in de sectoren pr en communicatie. Als journalisten hun baan verliezen, gaan ze werken bij de organisaties die we als journalistiek controleren.’
Maar, zegt hij, door het BBC-model wordt vraag gecreëerd, en dat zal uiteindelijk het aanbod weer op gang brengen. In de toekomst zullen wellicht ook opleidingstrajecten een onderdeel worden van het model. Maar eerst nog even die laatste zes van de 150 journalisten vinden. ‘Het is volgens mij een prettig probleem om te hebben: I have jobs.’
Later op de dag komt het BBC-model nog even voorbij in het slotdebat van De Regio Vecht Terug, waaraan onder meer NOS-hoofdredacteur Marcel Gelauff deelneemt. Gelauff blijkt best open te staan voor de mogelijkheid dat het BBC-model ook een ‘NOS-model’ wordt. ​’Meer journalisten laten werken op lokaal niveau, wat zou daar tegen zijn?’ Potentieel struikelblok zou, niet verrassend, het geld zijn. ‘Ook wij hebben te maken met bezuinigingen. Er is geen oneindige pot geld.’
Klik hier om de PowerPoint-presentatie van Matthew Barraclough te downloaden.
Op het Regio Vecht Terug-congres ging het ook over het Deense model, waarbij de overheid jaarlijks tientallen miljoenen euro’s in kranten pompt. Lees hier het verslag.

Nieuwsbrief

Ontvang ons laatste nieuws
Hidden
Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.