De overlevingsstrijd van hyperlokale nieuwssites
Nieuws |Het onderzoek van de Hogeschool Utrecht wordt uitgevoerd door Piet Bakker en Marco van Kerkhoven. Ze bouwen voort op eerder onderzoek van het Stimuleringsfonds voor de Pers, waaruit bleek dat het nieuwsaanbod in de regio is gegroeid, maar dat de inhoud van het nieuws meer van hetzelfde is.
Bakker en Van Kerkhoven hebben de onafhankelijke lokale nieuwssites onder de loep genomen die toentertijd zijn geïnventariseerd. “Dat zijn dus alle sites die niet een voortzetting of een online versie zijn van een krant, radio of lokale omroep”, verduidelijkt Bakker. “Ook sites die alleen aggregeren hebben we buiten beschouwing gelaten.” De websites die overbleven moesten in de maand van het onderzoek minstens eenmaal een nieuw artikel hebben geplaatst. “De meeste sites doen dat overigens meerdere malen per dag”, voegt hij toe.
Groot verloop bij onafhankelijke nieuwssites
Met deze voorwaarden analyseerden Bakker en Van Kerkhoven 123 websites, maar Bakker benadrukt dat het er net zo goed meer of minder konden zijn. “Het is een momentopname die het gevolg is van onze methode. Dat is ook niet zo’n probleem, want er is een enorm verloop bij die sites; er komen er veel bij en gaan er veel weg.”
Een groot verloop is ook niet vreemd, vertelt Bakker, aangezien het een enorme opgave is zo’n site in de lucht te houden. Dat zit ‘m dan niet meer in de kosten; website-hosting kost hooguit een paar tientjes per jaar en sociale media zijn natuurlijk gratis. “Als jij en ik morgen bedenken dat we een site over Appelscha willen beginnen en we doen onze best, hebben we over twee dagen zo’n site in de lucht. Het probleem komt pas na een of twee maanden, wanneer niemand op mijn site komt en we geen adverteerders kunnen vinden, of omdat er juridische klachten binnenkomen omdat we iets hebben gejat.”
Duurzame exploitatie
Het probleem zit dus niet in het beginnen van de site, maar hoe je dat op een goede manier exploiteert. Dat is ook wat Bakker als advies wil meegeven: “Wij zien dat het probleem niet is dat mensen geen nieuwe dingen beginnen, maar juist dat ze moeite hebben om het in de lucht te houden. Als wij morgen een nieuwe site beginnen, is dat geen innovatie. Wat is er innovatief aan de veertigste site over Appelscha, niets toch?”
Het grote verloop bij de media is volgens Bakker ook niet uniek bij regionale of lokale media. “De Nieuwe Pers is een goed voorbeeld. Iedereen was positief toen het begon, maar zoals we nu merken, is beginnen het probleem niet. Het is hoe je het volhoudt! Ik heb het wel gehad met innovatie eerlijk gezegd. Het is een soort van label en als je dat erop plakt is het kennelijk prachtig. Maar duurzame exploitatie is veel belangrijker.”
Gestandaardiseerd meten van bezoekersaantallen
Daar zou het Stimuleringsfonds voor de Pers een rol in kunnen spelen, meent Bakker, door initiatieven te steunen die zich richten op duurzame exploitatie. Zoals het ontwikkelen van een gestandaardiseerde en betrouwbare manier van het meten van bezoekersaantallen op websites. “Op die manier kun je een soort waarborg geven aan adverteerders dat er daadwerkelijk mensen komen op je website.”
Dat is een voorbeeld van een ontwikkeling waar onafhankelijke, lokale nieuwssites iets aan zouden kunnen hebben. Ook is er behoefte aan kennis over hoe je zo’n site moet uitbreiden, vertelt Bakker. “Een groot gedeelte van de sites heeft bijvoorbeeld geen optie om berichten te delen via social media. Dat had ik niet verwacht, maar als je zo’n site lang geleden hebt gebouwd is het niet vreemd. Maar we hebben ook mensen gesproken die zeggen dat ze er de kennis niet voor hebben.”
Onverwachte resultaten
Al met al heeft het onderzoek volgens Bakker tot een aantal onverwachte resultaten geleid. Zo troffen de onderzoekers naast nieuwe hyperlocals ook sites aan die al langer dan 5 jaar bestaan, exploitanten die vroeger andere nieuwssites hadden en eigenaren die aangaven er volgend jaar mee te stoppen. “We hadden ook helemaal niet verwacht dat er zoveel diversiteit zou zijn. Maar dat is het mooiste, als je onderzoek doet en er komt iets totaal anders uit dan je had verwacht. Op basis van dit rapport denk ik dat je op een andere manier over online nieuws moet gaan denken”, aldus Bakker.
Volgende week dinsdag, 3 september, staat geheel in het teken van de regionale nieuwsvoorziening. In Nieuwspoort presenteren de Vrije Universiteit, het Stimuleringsfonds en de Hogeschool Utrecht de resultaten van drie onderzoeken naar de lokale en regionale journalistiek.
Aanmelden voor de bijeenkomst ‘Wie waakt er in de regio?’ kan hier.