Nederlanders en social media: YouTube haalt Facebook voorzichtig in
Nieuws |Media blijven onverminderd inzetten op sociale netwerken om hun bereik te vergroten en nieuwe gebruikers te trekken. Gezien de populariteit van die netwerken is dat geen onlogische keuze: in de top 10 van het online bereiksonderzoek van Vinex/NOBO (september 2019) staan YouTube, WhatsApp, Facebook en Instagram op respectievelijk nummer 2, 3, 4 en 8 (Google is nummer 1). In de top 50 vinden we verder Messenger op 13 (ook van Facebook, net als WhatsApp en Instagram), Twitter op 15, Pinterest op 20, LinkedIn op 21 en Snapchat op 48.
Dat ook Facebook nog zo populair is, kan enige verwondering wekken. Er gaat immers bijna geen week voorbij zonder dat het negatief in het nieuws is. Het sociale netwerk monitort, lekt en verkoopt privé-gegevens, weigert advertenties te verwijderen waarin BN’ers die van niets weten worden gebruikt om Bitcoins ‘aan te prijzen’, luistert privé-audio af, grijpt niet of nauwelijks in bij haatcampagnes, nepvideo’s en nepnieuws.
De omzet, winst en beurswaarde van Mark Zuckerberg’s bedrijf lijden er niet onder. Maar hoe zit het met de publieke belangstelling, het gebruik van Facebook? Terugkerend element in de berichtgeving over het platform is namelijk de tanende belangstelling. Omdat Facebook zelf geen cijfers per land publiceert, zijn we afhankelijk van onderzoeken van andere partijen. Vinex onderzoekt in het Nederlands Online Bereik Onderzoek (NOBO) sinds juli 2017 de meeste sociale netwerken in Nederland (TikTok nog niet).
Hoe ziet dat eruit over de periode tot en met september 2019? Facebook zit continu tussen de 11 en 12 miljoen gebruikers. Maar in mei 2018 raakte het bedrijf de toppositie kwijt aan YouTube, en in juli 2019 zag het WhatsApp passeren, dat toen voor het eerst 12 miljoen gebruikers haalde. YouTube, WhatsApp en Facebook bereiken iedere ongeveer driekwart van de Nederlandse internet-populatie. Instagram is aan een opmars bezig, van 6 à 7 miljoen gebruikers in 2017 tot meer dan 9 miljoen in juli-september 2019. Gemiddeld groeit Instagram met 1,7 procent per maand, WhatsApp met 1,3 procent en YouTube met een half procent maandelijks. Facebook is stabiel.
Messenger groeit in twee jaar van 6 naar 7 miljoen gebruikers, Twitter laat vooral in 2019 weer groei zien.
Jaargemiddelden
De negen sociale netwerken die door NOBO worden gemeten, zien hun bereik over het algemeen stijgen, maar de fluctuaties zijn soms groot. Daardoor kan het jaargemiddelde een duidelijker beeld opleveren. Het probleem daarbij is dat alleen 2018 een ‘volledig’ jaar is; 2017 is juli-december en 2019 gaat over de periode januari-september. Uit die gegevens, die dus met enige voorzichtigheid moeten worden gebruikt, blijkt het stabiele gebruik van Facebook en de groei van alle andere netwerken (behalve LinkedIn). De groei van WhatsApp en Instagram is opzienbarend.
Mobiel
De bron van die groei is over het algemeen mobiel. In de onderstaande grafiek is het gebruik per platform vergeleken in september 2017 met in dezelfde periode twee jaar later. Overal groeit het mobiele gebruik het snelst. Bij YouTube gaat het totale bereik van 70 naar 79 procent maar het mobiele gebruik van 44 naar 62 procent. Op de laptop/PC daalt het bereik van YouTube. Facebook is in totaal stabiel maar laat binnen dat gebruik een duidelijke verschuiving naar mobiel zien: van 48 naar 58 procent; in 2017 benaderde 44 procent van de gebruikers Facebook nog via de laptop of PC, in 2019 was dit gedaald naar 35 procent. Instagram zag het gebruik op alle platformen toenemen, het gebruik op mobiel groeit het snelst.
WhatsApp is niet in bovenstaande grafiek opgenomen, het platform is voor media minder van belang, bovendien is vrijwel het hele gebruik sowieso al mobiel.
Onderzoeken
Hoe ‘goed’ zijn deze onderzoeken? NOBO is niet de enige die cijfers rapporteert, ook Multiscope en Newcom (Nationale Social Media Onderzoek) leveren cijfers, en die cijfers zijn vaak anders. De onderzoeken van Multiscope zijn niet openbaar. Newcom onderzoekt maar eens per jaar en heeft een kleiner panel dan NOBO. NOBO onderzoekt maandelijks en kan als enige onderscheid maken tussen de verschillende platformen waarop mediamerken worden bezocht.
Lees ook:
Hoe stond het bereik van social media er een jaar geleden voor? Meer Instagram, minder Snapchat en Facebook blijft
Foto door Christiaan Wiedinger