Groeten uit Nigeria, waar een radioshow samen met burgers de overheid ter verantwoording roept
Nieuws | Op de werkvloerHet is zomer, dus we gaan op reis. In een korte serie nemen we een kijkje bij buitenlandse media die het net even anders doen. Vandaag deel 2: Kukana, een radioprogramma dat zich opwerpt als spreekbuis voor de bevolking van Nigeria. Het begon acht jaar geleden, toen Ibrahim Salihu Isa van radiostation Vision FM zich er boos over maakte dat de patiënten in een ziekenhuis geen zorg kregen.
Acht jaar geleden bestond Vision FM, het commerciële radiostation van de Nigeriaanse staat Sokoto, nog maar net. De nadruk lag op nieuws, dus trokken radiohost Ibrahim Salihu Isa en z’n collega’s regelmatig de staat in om nieuws te verslaan. In veel dorpen viel hen al snel het gebrek aan voorzieningen op. ‘We deden dan bijvoorbeeld verslag in een dorp waar geen schoon water was,’ begint Isa. ‘Een dag later kwamen we dan in een ander dorp, waar de elektriciteit eruit lag, of wegen niet meer te berijden waren. Allemaal problemen, waar de bewoners geen raad mee wisten. Wij dachten: die mensen moeten gehoord worden door de overheid.’
Ziekenhuis zonder personeel
Het kwartje viel in het Sokoto Ziekenhuis. Isa: ‘Een collega van me was daar om familieleden te bezoeken. Al snel kwam ze er via de patiënten achter dat niet iedere patiënt zorg kreeg, simpelweg omdat er geen artsen en verpleegkundigen aanwezig waren. De patiënten hadden geen idee hoe ze een beroep op zorg konden doen, laat staan hoe ze een klacht konden indienen.’ Vanuit Vision FM maakten Isa en z’n collega’s er een nieuwsitem van, waarvoor ze ook naar het ziekenhuisbestuur stapten, dat uiteindelijk toezegde dat er altijd artsen en verpleegkundigen aanwezig zouden zijn.
Op dat moment besloten Isa en zijn collega’s om Kukana op te richten, een programma dat wat doet denken aan het Nederlandse YouTube-kanaal BOOS: het biedt burgers de kans om instanties en bedrijven ter verantwoording te roepen.
Spreekbuis
‘De show is een spreekbuis voor inwoners in Sokoto die onrecht ervaren, maar niet weten bij wie ze terecht kunnen voor een oplossing,’ vertelt Isa. ‘Een dorpsbasisschool in Sokoto dreigde een stuk grond kwijt te raken. De grond was bestemd voor de school, maar een connectie van een lokale politicus probeerde het land in beslag te nemen, voor een eigen woning. Een van de dorpelingen kende onze radioshow, en nam contact op.’
Met 1,7 miljoen luisteraars per wekelijkse uitzending heeft Kukana niet alleen een flink bereik onder gedupeerden, verantwoordelijke instanties zijn ook snel op de hoogte van het probleem. Isa: ‘Meestal proberen wij vanuit Kukana de instanties te bereiken. Als dat niet lukt, bespreken we het probleem in de show en melden we daarbij dat we geen gehoor kregen vanuit de instantie. Vaak meldt een verantwoordelijke zich dan snel genoeg.’ In het geval van de basisschool hoorde een commissielid van het ministerie van Onderwijs van het probleem via Kukana, en zorgde diegene ervoor dat de basisschool het land behield.
Luis in de pels
De kracht van Kukana zit overigens niet alleen in het bereik. Als commercieel radiostation bestaat Vision FM grotendeels van inkomsten uit reclames en gesponsorde programma’s. Dat heeft volgens Isa veel voordelen: ‘Wij staan als private radioshow los van politiek en we hebben niks te maken met inmenging van publieke instanties. Dat geeft veel vrijheid om als luis in de politieke pels te fungeren – en een scala aan instanties ter verantwoording te roepen.’