Journalist wil niet betalen voor Digitale Leugendetector

Nieuws | Nieuws

“Met de Digitale Leugendetector willen we de journalist helpen met factchecking. We willen ervoor zorgen dat journalisten de waarheid van de leugen kunnen onderscheiden”, zegt Blaauboer van software-ontwikkelaar Yenlo. Zijn werkgever zette in samenwerking met NRC Media en de Universiteit van Amsterdam (UvA) in 2013 het project voor de Digitale Leugendetector op, dat een subsidie van het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek ontving.

Yenlo wilde er vooral voor zorgen dat journalisten met de Digitale Leugendetector tijd kunnen besparen bij het researchwerk. De Digitale Leugendetector werkt met door de Universiteit van Amsterdam gemaakte algoritmes, die verbanden leggen tussen verschillende bronnen en zo achterhalen wat de feiten zijn. “Nu vindt de journalist tienduizend verschillende bronnen via Google en moet hij of zij die zelf afgaan. Dat is een enorme zoektocht en kost veel tijd”, zegt Ruben van der Zwan, directeur en oprichter van Yenlo.

Veel tegenslagen

September 2013 startte het project van de Digitale Leugendetector. “Het project kende veel tegenslagen”, aldus Van der Zwan. Blaauboer en Van der Zwan werkten samen met de UvA en NRC Media. Ze merkten dat deze twee partners moeite hadden om bronnen vrij te geven. Van der Zwan: “Op het moment dat je aan hen vraagt of je gebruik mag maken van hun bronnen, zijn ze bang dat deze ook in handen komen van de concurrent.”

Bij sommige media was de data wel beschikbaar, maar waren er andere moeilijkheden. Dan bleek bijvoorbeeld dat bronnen dubbel waren geplaatst in de databank, wat niet samenging met de algoritmes van de Digitale Leugendetector. Daardoor lukte het Blaauboer en Van der Zwan niet om genoeg bronnen te verzamelen waarmee ze hun tool konden vullen, en moesten ze terugvallen op public sources. “Dat zijn bronnen die voor iedereen beschikbaar zijn. Je krijgt dan dezelfde resultaten als wanneer je Google gebruikt voor een zoekopdracht. Maar wij wilden juist meer bieden dan Google.” Blaauboer en Van der Zwan merkten ook dat diverse media het ‘eng’ vonden om op een nieuw concept te vertrouwen. “Wij komen uit de open source-wereld en het is dan ook moeilijk voor ons om te begrijpen dat dergelijke media hun bronnen privé willen houden.”

Het kan best zo zijn dat de journalist verlangt naar een tool maar er geen geld voor over heeft

Yenlo stuitte hiermee op een drempel. Niet alleen de algoritmes, maar ook de bronnen die de Digitale Leugendetector binnen zijn bereik zou hebben, maakten de tool bijzonder. Daarnaast was er nog het verdienmodel, wat de drempel nog wat hoger maakte: “Ons idee was dat journalisten een abonnement zouden nemen om de tool te kunnen gebruiken. De journalist zou dan betalen per geraadpleegde bron”, aldus Blaauboer. Maar ook het betalen voor de Digitale Leugendetector zagen veel media niet zitten.

“Achteraf gezien hadden we van tevoren de echte gebruikers, waar we de tool aan hadden willen verkopen,  vanaf dag 1 al aan boord moeten hebben. Dan hadden we meer inzicht gehad in wat onze gebruikers precies wilden hebben en wat ze wilden betalen”, zegt Van der Zwan. Volgens hem hebben ze zich niet goed afgevraagd of de journalist wel op de Digitale Leugendetector zat te wachten. “En of de journalist er daadwerkelijk ook voor wil betalen. Het kan best zo zijn dat de journalist verlangt naar een dergelijke tool, maar er geen geld voor over heeft”, aldus Blaauboer.

Google 3.0

Inmiddels is de tool klaar voor gebruik. Ondanks dat het niet lukte om voldoende bronnen binnen te halen zijn de twee mannen tevreden over de tool zelf. “Technisch bekeken is er een hoogstandje geleverd. Het feit dat een tool uit heel veel verschillende ruwe bronnen, dus ook audiovisuele bronnen, de waarheid kan achterhalen, vind ik goud waard. Het is Google 3.0”, vertelt Van der Zwan. “De journalistiek zit er misschien niet op te wachten, maar de rest van de wereld wel, denk ik.”

Nieuwsbrief

Ontvang ons laatste nieuws
Hidden
Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.