Kunstmatige intelligentie vervangt journalisten niet, maar helpt ze

Robotjournalistiek is het geautomatiseerd creëren van berichten. De belangrijkste toepassing is natural language processing, waarbij een computer tekst begrijpt en kan genereren. In het buitenland worden al jaren artikelen gemaakt op die manier artikelen gemaakt, vaak op basis van harde data. Sportuitslagen en jaarcijfers van bedrijven lenen zich hier perfect voor, omdat een computer de structuur van deze data snapt en ook analyses kan doen.

Tijdens de Provinciale Statenverkiezingen deed de NOS een simpel experiment met natural language processing en in Zweden gebruiken lokale uitgevers dit soort technologie voor een deel van hun berichten. Misschien wel de meeste ervaring met dit soort technologie heeft persbureau AP, dat al jaren een deel van zijn sport- en economieberichten genereert door middel van de technologie van het bedrijf Automated Insights.

Journalisten ondersteunen

De vraag bij dit soort technologische ontwikkelingen is natuurlijk: wat is de volgende stap? Als je gaat kijken waar persbureau AP op dat vlak mee bezig is, dan wordt direct één ding duidelijk: de focus ligt niet zozeer op het daadwerkelijk genereren van journalistieke producties, maar op het ondersteunen van journalisten in hun werk. Op de conferentie SXSW in Austin, Texas vertelde Lisa Gibbs van AP vorige maand waar ze op dit vlak allemaal mee bezig zijn.

In de eerste plaats probeert AP relatief saai productiewerk te automatiseren. Het persbureau wil de samenvattingen van artikelen en onderwerpen automatisch gaan genereren. Daarom voert het nu zijn complete archief van artikelen en samenvattingen aan zelflerende algoritmes, zodat de algoritmes er een bepaalde structuur in ontdekken en in de toekomst zelf zulke teksten kunnen maken.

In Nederland lopen we op het vlak van dit soort toepassingen in de journalistiek een paar jaar achter

Daarnaast is AP bezig met met het automatisch genereren van gedetailleerde omschrijvingen van het videomateriaal dat het bureau naar tv-redacties stuurt. Het is namelijk gebruikelijk dat beeld dat wordt gebruikt voor het maken van nieuwsitems heel duidelijk wordt omschreven, zodat redacties weten wat er te zien is zonder de video te bekijken. Ongelofelijk saai werk voor de AP-medewerkers en met een beetje geluk kan een zogenaamde shotlist in de toekomst automatisch verstuurd worden.

Het persbureau gebruikt kunstmatige intelligentie ook in het nieuwsgaringsproces. Door social media continu automatisch te scannen, zegt het persbureau 5 tot 10 minuten eerder op de hoogte te zijn van gebeurtenissen dan voorheen. De redactie probeert geautomatiseerd in kaart te brengen wat er allemaal wordt gezegd over een onderwerp, om zo inzicht te krijgen in wat er speelt in de maatschappij.

Tot slot wil AP een zo groot mogelijk deel van het verificatieproces van user generated content (foto’s en video’s die worden opgestuurd of gedeeld via social media) automatiseren. Zo is reverse image search, waarbij je kijkt of een foto niet al op allerlei plekken eerder gebruikt is (en dus helemaal niet actueel is) bijvoorbeeld heel goed te automatiseren, stelt Gibbs.

Stijlchecker

AP is zeker niet de enige die flink in kunstmatige intelligentie investeert. Het persbureau zat op SXSW in een panel samen met Jeremy Gilbert, Director Strategic Initiatives van The Washington Post. Die krant heeft, mede dankzij de overname door Amazon-baas Jeff Bezos, veel geïnvesteerd in technologische ontwikkelingen. Het checken of artikelen voldoen aan het stijlboek van de krant is bijvoorbeeld volledig geautomatiseerd, vergelijkbaar met hoe een spellingchecker werkt. ‘Eindredacteuren kunnen zich daardoor volledig richten op de inhoud,’ aldus Gilbert.

Bij de tussentijdse verkiezingen in de VS vorig jaar heeft de krant geprobeerd om elke lokale verkiezing te verslaan door in eerste instantie automatisch artikelen te genereren van iedere uitslag. Vervolgens werd die tekst aangevuld of zelfs compleet vervangen door artikelen van verslaggevers. Over de uitslagen in plaatsen waar geen verslaggever aanwezig was, konden ze dankzij de technologie dus toch een artikel publiceren.

In Nederland

In Nederland lopen we op het vlak van dit soort toepassingen in de journalistiek een paar jaar achter. Logisch, want we hebben een klein taalgebied, en dus is het minder eenvoudig en rendabel om voor de Nederlandse taal toepassingen te ontwikkelen. Toch zijn er genoeg mogelijkheden om daar verandering in te brengen. Veel media, waaronder ook The Washington Post, verkopen de technologie die ze ontwikkelen aan andere media. Via diverse subsidies en fondsen is er de afgelopen tijd geld naar media-organisaties gegaan dat gebruikt kan worden voor toepassingen van kunstmatige intelligentie.

Minstens zo belangrijk is het om deze ontwikkeling op een slimme manier onderdeel te maken van je organisatie. AP heeft bijvoorbeeld een ‘Automation Editor’ op de redactie, die verantwoordelijk is voor de redactionele kant van dit soort technologische toepassingen. The Washington Post werkt met tijdelijke teams van journalisten en ontwikkelaars om nieuwe technologieën te ontwikkelen. Daardoor kan de organisatie snel inspelen op nieuwe technologische mogelijkheden, maar vooral ook op nieuwe behoeftes van de redactie om haar werk beter te kunnen doen.

Lees ook: Uitgevers zetten niet in op één verdienmodel, maar op zoveel mogelijk verschillende

Foto door: Tianyi Ma