Sheila Sitalsing: ‘Als je vindt dat freelancers onafhankelijk moeten zijn, moet je ze goed betalen’

Nieuws | De Voorspellers

‘In 2020 moeten we ophouden met klagen dat het zo slecht gaat met de journalistiek. Het gaat namelijk best goed. We bedrijven journalistiek op een hoog niveau, beter dan twintig of dertig jaar geleden. Er zijn ontzettend veel interessante nieuwe media-outlets en er is een enorme belangstelling voor nieuwe vormen van journalistiek, zowel onder journalisten als bij het publiek. Er is minder geld dan vroeger, maar de kwaliteit is hoog.

Tegelijkertijd zijn er ook te veel meningen, te veel columns. Vroeger was de column een heel marginaal dingetje, een soort smaakmaker. Nu heeft een krant wel veertig columnisten. Het is de vloek van lezersonderzoek. Wat vinden de mensen leuk? Ze willen hapklare, makkelijk leesbare stukjes toegediend krijgen, waar ongeveer in staat wat ze toch al vonden.
Ik denk elk jaar dat er niet meer columnisten bij kunnen, maar de aanwas blijft maar groeien, voor elke smaak is er wel eentje. Op een gegeven moment zal de wal het schip keren en er een soort moeheid optreden, alleen weet ik niet of dat volgend jaar al zal zijn. Maar ik zie de column niet verdwijnen. Vaak zijn het de best gelezen stukken.

Wie noemen we nog journalist?

In 2020 moeten we meer gaan praten over het vak. Wat zijn de professionele normen, wie noemen we nog journalist en wat is de betekenis van freelancers voor de journalistiek? Die vragen moeten we stellen vanuit zelfvertrouwen. Het gaat vaak over de beloning. Die rechtszaak waarin twee freelancers wonnen van de Persgroep, gaat enorme consequenties hebben voor de tariefstelling. Ik hoop dat dit ook leidt tot een veel breder debat, op redacties, bij uitgevers, onder freelancers. Wat betekent het dat we onze journalistiek voor een groot deel door freelancers laten bedrijven?

Bijna veertig procent van alle journalisten is freelancer. Omdat zij te weinig betaald krijgen, financieren ze hun werk met allerlei andere, vaak commerciële, klussen. Dat kan heel goed samengaan, maar soms ook niet. Kun je voor Unilever werken en er ook kritisch over schrijven? Of mediatrainingen geven aan politici en tegelijkertijd ook politieke interviews voeren? Daar hebben we het eigenlijk nooit over, ook niet als inhurende partij.

Wat betekent het dat we onze journalistiek voor een groot deel door freelancers laten bedrijven?

Redacties zijn altijd heel streng geweest op de schnabbels van hun eigen mensen, de congressen of andere media waar ze mogen spreken, en hoe ze die bij de werkgever moeten melden. Freelancers hoeven dat niet, dat zijn zelfstandig ondernemers.

Minder betalen is minder eisen

We moeten het hebben over wat die zelfstandigheid betekent voor de manier waarop we onafhankelijke journalistiek bedrijven. Dan kom je ook automatisch uit bij de beloning. Als je vindt dat mensen die voor je werken dat onafhankelijk moeten kunnen doen, dan moet je ze ook goed betalen, want hoe minder je betaalt, hoe minder eisen je kunt stellen aan iemands onafhankelijkheid.
Freelancers moeten het er zelf ook over hebben. Welke klussen kunnen wel, welke niet? Wat is problematisch? Je moet niet tegen elkaar zeggen, dit mag niet en dat mag wel, maar er moet een ruimte komen waar freelancers dit openlijk kunnen bespreken. Het is nodig om de kwaliteit van het vak te bewaken.’

Alle voorspellers


Hoe ziet de journalistiek van 2020 eruit? Voor de derde keer blikken we vooruit op een nieuw jaar. 20 journalisten, developers, onderzoekers en andere mediakenners vertellen wat ze verwachten én hopen dat 2020 gaat brengen. Dit zijn alle voorspellers.

Illustratie: XF&M

Nieuwsbrief

Ontvang ons laatste nieuws
Hidden
Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.