Snapchat als redactiechef: hoe journalisten omgaan met de regels van sociale media
Nieuws | Wat zegt de wetenschap?Om jongeren te bereiken wijken steeds meer nieuwsmedia uit naar platformen zoals Snapchat. Sociale media hebben echter hun eigen regels, die soms botsen met journalistieke principes. Twee Noorse wetenschappers onderzochten hoe journalisten hiermee omgaan.
Jongeren kiezen steeds vaker voor sociale media als belangrijkste bron van nieuws. Om deze jongeren alsnog te bereiken, nemen nieuwsredacties een account op platformen zoals TikTok, Instagram en Snapchat.
Maar sociale media hebben hun eigen regels. Wil je dat het algoritme je goed gezind blijft, en er dus voor zorgt dat je bij je publiek in beeld blijft, dan heb je je aan de huisregels te houden. Geweld, drugs en alcohol worden vaak geweerd van deze platformen, terwijl het belangrijke onderwerpen in het nieuws kunnen zijn.
Twee wetenschappers van de Noorse Olso Metropolitan University onderzochten hoe journalisten omgaan met de geschreven en ongeschreven regels van sociale media.
De Snapchat-editie
De onderzoekers liepen vier maanden mee met de jongerenredacteuren van de Noorse publieke omroep, die zich volledig op Snapchat hebben gestort om een jonge doelgroep te bereiken. Iedere dag stellen ze een speciale Snapchat-editie samen van de items van de omroep.
Van alle sociale media hanteert Snapchat volgens de onderzoekers de strengste richtlijnen. Dat betekent dat de redacteuren een nieuwe ‘poortwachter’ aan hun redactieproces hebben toegevoegd. De redacteuren bepalen zelf welke informatie ze willen verspreiden, maar Snapchat bepaalt welke items door de beugel kunnen en welke niet.
Schaduwen
Dat merkten de jongerenredacteuren. Snapchat beïnvloedde zowel voorafgaand, tijdens als na afloop van publicatie het redactieproces.
Iedere ochtend bekeken de redacteuren de cijfers die Snapchat aanlevert over het item van de vorige dag. Zo beoordeelden ze hun succes: heeft het item genoeg jongeren bereikt? Vervolgens droegen ze veelal onderwerpen aan die het doorgaans goed doen op sociale media: mentale gezondheid, gamen en beroemdheden. Dat betekent niet dat andere thema’s links bleven liggen. Zo maakten de redacteuren altijd ruimte voor breaking news. Ook zochten ze een andere invalshoek voor onderwerpen die minder aansloegen onder jongeren. Zo zijn ze items over het klimaat positiever gaan benaderen.
Gevlagd
Maar Snapchat had de grootste impact na publicatie. Wanneer een video Snapchat-regels overtreedt, door bijvoorbeeld alcohol te tonen of te benoemen, dan kan de video ‘gevlagd’ worden. Het algoritme brengt het item dan minder onder de aandacht.
Een op de tien video’s van de Noorse omroep kreeg een vlaggetje. Zo ook een video van een Iraanse vrouw die aan beademingsapparatuur belandde na politiegeweld. De video werd gevlagd vanwege de regels over ‘lichamelijke vloeistoffen’. Om de vlaggen zoveel mogelijk te beperken, vermeden redacteuren sommige woorden of beelden.
Willekeur
Ze kregen ook vaak met willekeur te maken. Soms presteerden onderwerpen die het doorgaans goed doen ineens minder goed. Ook de logica achter het vlaggen was soms moeilijk te volgen. Zo werden items over vuurwapens soms niet gevlagd en video’s over menstruatie of voorbehoedsmiddelen wel.
De redacteuren dienden soms een klacht in bij Snapchat, waarna items weer meer aandacht kregen of het vlaggen ongedaan werd gemaakt. Maar het eindoordeel lag bij het bedrijf, niet de journalisten. Hiermee is Snapchat een soort ‘super-redacteur’ die zich tegen het hele redactieproces aan bemoeit, niet transparant is en keuzes maakt op basis van commerciële overwegingen.
De wetenschappers zagen dat de jongerenredacteuren worstelen met een dilemma. Dankzij sociale media kunnen ze een jonge doelgroep bereiken, maar is dat het opgeven van redactionele vrijheden waard?
