Thomas Bruning: 'Ik hoop dat we dit jaar van woordprijzen naar uurtarieven gaan'

‘Mijn wens voor 2018 is dat er een gelijk speelveld komt binnen de journalistiek. In de ogen van de NVJ is er niet alleen bij het publiek, maar ook bij omroepen en uitgevers onvoldoende bewustzijn van de waarde van journalistiek werk. Via cao’s kunnen we nog wel invloed uitoefenen, maar in de freelancerswereld heeft dat gebrek aan bewustzijn heel wrange gevolgen.

Schoonmakerstarieven

‘Bij sommige redacties worden bij wijze van spreken voor schoonmakerstarieven journalistieke stukken gemaakt. Maar een goede, ervaren freelancer moet gewoon 60 euro per uur voor z’n werk krijgen. Wat we nu zien zijn tarieven die daar ver onder zitten, tussen de 15 en 30 euro per uur. En dan hebben we het nog niet eens over woordprijzen van 13 of 20 cent. Dat is roofbouw plegen op je eigen vak en eigen product, want de professionaliteit van het vak komt serieus onder druk te staan. Als vakbond hopen we dat daarover meer bewustzijn ontstaat binnen redacties, hoofdredacties en directies, maar ook bij freelancers zelf.

We moeten voorkomen dat het aantrekkelijk wordt om een redacteur te ontslaan en twee freelancers aan te nemen

‘Het zou geweldig zijn als we in 2018 kunnen bereiken dat we van woordprijzen naar uurtarieven gaan. En dat die uurtarieven ook in verhouding staan met wat collega’s in vaste dienst verdienen. We willen afspraken maken over een ondergrens voor tarieven. Enerzijds omdat freelancers een redelijk inkomen moeten kunnen genereren, zodat ze niet afhankelijk te zijn van een partner of moeten bijklussen. En zodat zich via trainingen kunnen ontwikkelen en zich kunnen verzekeren. Anderzijds moeten we voorkomen dat er een twee-voor-één-cultuur ontstaat, waarbij het aantrekkelijk wordt om een redacteur te ontslaan en daarvoor in de plaats twee freelancers aan te nemen.

Draaideurcontracten bij omroepen

‘Eenzelfde discussie hopen we bij de omroepen te voeren. Daar gaat het vaak over draaideurcontracten: mensen die zo’n beetje elke omroep vanbinnen hebben gezien, omdat ze nergens een vast contract krijgen en dus van programma naar programma moeten. Als de publieke omroep een collectieve verantwoordelijkheid kan nemen voor al die tijdelijke contractjes, zou dat een fantastische stap zijn voor 2018.
‘Een razend ingewikkelde kwestie is de machtspositie van Facebook en de afhankelijkheid van mediabedrijven. Ik zie ruwweg twee manieren om daaraan iets te veranderen. ‘Eén: er moeten meer spelers komen op het niveau van Facebook en Google voor de verspreiding van journalistiek materiaal. Dan moeten zulke grote partijen via het mededingingsrecht worden gedwongen zich op delen van de markt niet meer te begeven, zodat andere partijen een kans krijgen. Twee: er moet een situatie komen waarin Facebook wordt verplicht voor journalistiek materiaal te betalen, eenvoudigweg omdat ze er aantoonbaar geld aan verdienen. In beide gevallen zal de Nederlandse, maar ook de Europese overheid een rol moeten spelen om dit mogelijk te maken.

Bronbescherming in de wet

‘Waar we als beroepsvereniging  ook in 2018 aandacht voor willen vragen is een goede wettelijke verankering van de bronbescherming en de negatieve gevolgen op dit punt van de invoering van de Wiv: de wet op inlichtingen- en veiligheidsdiensten, ook wel de sleepnetwet genoemd. De in de wet geregelde vergaande bevoegdheden voor de inlichtingendiensten kunnen ingrijpen op de bescherming van bronnen door journalisten. De rechtsstaat moet overeind blijven, een borging van de onafhankelijke positie van de journalistiek en haar bronnen maakt daar deel van uit.’

Meer voorspellers

30 journalisten, ondernemers, developers en andere mediakenners keken in hun glazen bol. Ze vertellen in de laatste weken van het jaar niet alleen welke ontwikkelingen ze verwachten in het journalistieke jaar 2018, maar ook waar ze op hopen. Dit zijn de voorspellers.