Waarom journalisten overstappen naar commercieel werk (en hoe dat bevalt)

In het onderzoek, uitgevoerd door de universiteit van Mainz, wordt onderscheid gemaakt tussen zogenaamde “duw- en trekfactoren”. Beide leiden ertoe dat journalisten commercieel werk gaan doen. Slechte werkomstandigheden in de journalistiek, zoals lage tarieven, ‘duwen’ journalisten uit hun oorspronkelijke werkveld, aantrekkelijke voorwaarden in de commerciële sector ’trekken’ journalisten richting de commerciële sector. In interviews met oud-journalisten die de overstap richting de commerciële sector hebben gemaakt, vertellen zij over het effect van deze factoren. Ook delen ze hun strategieën om commerciële werkzaamheden uit te voeren zonder dat je journalistieke normen en waarden hoeft op te geven.

Onzekere arbeidsmarkt

Sommige oud-journalisten geven aan dat de intensieve werkweken (vaak meer dan 40 uur per week), een negatieve invloed hadden op hun sociale leven. Meer dan de helft van de participanten benoemt de onzekerheid op de arbeidsmarkt als een reden om de journalistiek te verlaten. Zowel de onzekerheid van de huidige baan, als de twijfelachtige kansen op een nieuwe baan maakten de journalistiek onaantrekkelijk voor de ondervraagden. De korte-termijncontracten en freelance-overeenkomsten worden hierbij als voorbeelden aangehaald.

Minder intensieve werkweek

Een meer ontspannen werkomgeving en gunstigere arbeidsvoorwaarden zijn de belangrijkste redenen om actief op zoek te gaan naar een baan in de commerciële sector. De geïnterviewden ervaren een minder intensieve werkweek en de afwezigheid van een continue stroom aan deadlines als zeer stressverlagend. Verder noemen ze een hogere baanzekerheid, een vast inkomen en vaste contracten als belangrijke trekfactoren.

Morele conflicten

Bijna iedere respondent vertelt dat journalistieke normen en waarden, zoals streven naar objectiviteit, zijn of haar rol als werknemer sterk hebben beïnvloed. Toch zetten zij in hun nieuwe baan de belangen van de klant of werkgever voorop. Dit kan leiden tot morele conflicten. De geïnterviewde oud-journalisten vertellen onder meer dat ze in hun nieuwe baan informatie achterhielden voor het publiek of voor journalisten die zij als journalist wel zouden hebben gebruikt en dat ze soms overwogen om te liegen tegen journalisten wanneer die naar bepaalde informatie vroegen. Verder ervaren ze commercieel schrijfwerk vaak als inhoudsloos, onbelangrijk of onbevredigend. Hierdoor krijgen ze het idee dat hun kwaliteiten niet ten volste worden benut.

Tips

Bijna alle ondervraagde journalisten voegen aan die “problemen” toe dat ze de eerdergenoemde conflicten eerder als beheersbaar, dan als ernstig of stressvol ervaren. Ze noemen verschillende strategieën om ermee om te gaan:

• Wees je ervan bewust dat je op zijn minst enkele journalistieke normen en waarden moet laten varen als je de journalistiek definitief achter je laat.
• Zoek een werkgever wiens visie en doelen overeenkomen met jouw eigen normen en waarden. Zo kun je werkzaamheden die conflicteren met je journalistieke principes gemakkelijker voor jezelf verantwoorden.
• Zoek actief de confrontatie met je werkgever op wanneer werkzaamheden een moreel conflict opleveren. Zo geef je direct jouw grenzen aan.
• Gun jezelf de tijd om gewend te raken aan de nieuwe werkomgeving. Langzaamaan zul je wennen aan de nieuwe baan, specifieke verwachtingen en afwijkende doelstellingen.

Foto: Josh Appel

Lees ook:

Bart Brouwers: ‘Laten we niet meteen nee zeggen tegen alles wat commercie heet’