‘Wat wij doen is niet onafhankelijk, maar het is wél journalistiek’

Nieuws |

“Laat ik de olifant in de kamer maar benoemen”, zegt Freek Staps als dit interview een paar minuten bezig is. “Wat wij doen is geen onafhankelijke journalistiek, want uiteindelijk betaalt iemand ervoor. Daar mag je van alles van vinden. Als je het als journalist niets vindt: prima.”
Deze disclaimer is het maximale, want Staps wil niets afdoen aan de waarde van het werk van Second Degree, waar hij sinds februari hoofdredacteur is. Het bureau kwam deze zomer met een newsroom: een tienkoppig team dat enerzijds organisaties – waaronder nieuwsmedia – ondersteunt bij het inrichten van redacties en anderzijds zelf digitale content produceert.
Staps noemt dat ‘merkjournalistiek’. Het voorvoegsel ‘merk’ moet duidelijk maken dat er een bedrijf, instelling, NGO of overheid achter zit, “maar het is wél journalistiek”, zegt hij. “We maken van alles: van interviews tot filmpjes, van infographics tot podcasts. Soms wil de klant het op een website zetten, soms op sociale media, soms in nieuwsbrieven. We zijn niet alleen een bureau, maar een modern mediabedrijf.”

Designobjecten

Second Degree is de contentvleugel van Dept, een Nederlands digitaal agentschap met filialen in zeven landen. Bij de receptie van het Rotterdamse kantoor, een van de drie in Nederland, klinkt zacht hiphop uit designspeakers. Op de uitgestrekte werkvloer staan in lijn met workplace-trends geen tussenmuren – wel een bar. Stellingkasten herbergen rijen designobjecten in plaats van kantoorspullen.

Traditionele media worden niet minder belangrijk – misschien juist wel belangrijker

Staps heft zijn handen. “Kijk om je heen, het gaat goed.” En even later: “Er wordt hier naar de toekomst bewogen. Het is heel leuk om in een opgewekt bedrijf te werken waar veel kan en dat snel groeit.”
Second Degree heeft inderdaad de wind mee, want veel organisaties ontdekken het ‘zelf media maken’. Hier en daar ontstaan al interne mediaredacties even groot als die van een middelgroot dagblad. Gaan ze de klassieke journalistiek de pas afsnijden? Een willekeurige CEO hoeft zijn verhaal niet meer aan de krant te vertellen – dat kan ook via de eigen mediakanalen.
Staps zegt dat beide vormen naast elkaar kunnen bestaan en ziet de ontwikkeling als positieve prikkel voor journalisten. “Doe in plaats van een interview een onafhankelijk onderzoek waarin je uitzoekt hoe het zit. Traditionele media worden niet minder belangrijk – misschien juist wel belangrijker.”

Open deuren

Rond het vaste newsroomteam van redacteuren en vormgevers zit een schil van vijftien freelance journalisten die ook werken voor media als NRC, de Volkskrant en DWDD. Er zijn bewust topjournalisten gerekruteerd in plaats van ‘gewone’ tekstschrijvers. “Journalisten zien verhalen. Ze snappen hoe je iets voor een doelgroep vertelt, zijn kritisch en denken niet als marketingmensen. Aan die vaardigheden is heel veel behoefte.”

Journalisten willen gewoon mooie verhalen maken, en daar vragen organisaties om

Dat de freelancers bijklussen bij Second Degree is niet uit financiële noodzaak, zegt Staps, maar omdat ze het leuk vinden. De deuren van organisaties gaan makkelijker open dan wanneer ze namens hun krant bellen. Maar wacht even: is de roeping van een journalist niet om dichte deuren open te wrikken? “Als dat het enige is, hebben we weinig journalisten in Nederland”, zegt hij. “Niet elke journalist voelt de behoefte om boekhoudfraudes te onthullen. De meesten willen gewoon mooie verhalen maken. En daar vragen organisaties om.”

Snelweg

Staps, die zijn jaloersmakende carrière bij NRC koestert, benadrukt dat onafhankelijke journalistiek moet blijven bestaan en dat het verschil met betaalde content duidelijk moet zijn. Maar hij is vooral blij dat er “muren en barricades aan het verdwijnen zijn. Er bestaan ook andere plekken om te werken, en voor journalisten zijn die plekken toegankelijker aan het worden.”
“Het is niet zwart-wit”, zegt hij een paar keer, en: “er is geen goed en fout.” In zijn huidige baan is hij niet meer bezig met het controleren van de democratie, maar dat stoort hem niet. “Aan die tak van journalistiek heb ik zestien jaar alles gegeven, maar dat doen we hier niet, en beloven we ook niet. Geen minister zal om ons aftreden. Maar zijn we de toekomst aan het ontdekken? Ja meneer!”
 

Nieuwsbrief

Ontvang ons laatste nieuws
Hidden
Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.