Project

AI en het vertrouwen in nieuws: Tool zoekt gebruiker(s)

Erasmus Universiteit heeft subsidie ontvangen vanuit de subsidieregeling Onderzoek naar de journalistieke praktijk: open aanvraag 2024-2026. In samenwerkingsverband met Hogeschool Windesheim Lectoraat Waarde(n)volle Journalistiek, Beeld & Geluid (afd. Onderzoek en Erfgoed), DPG: Eindhovens Dagblad, Brabants Dagblad, BN DeStem en de Stentor (onderzoeksredacties). De projectperiode voor dit onderzoek is 1-10-2025 tot 1-10-2026.

Het voorgestelde onderzoek behelst een reeks ontwerpende onderzoeksessies, scenario-onderzoek en het testen van speculatieve prototypes van AI applicaties. De eerste van zeven ontwerpsessies zal gebruikt worden voor de totstandkoming van voornoemde scenario’s en prototypes. In de vervolgsessies worden om te beginnen de scenario’s verrijkt en verdiept op basis van eerder verkregen inzichten over de nieuwsbehoeften van jongvolwassenen. Vervolgens worden de prototypes (‘geen technisch werkende oplossingen, maar een fictieve, geloofwaardige voorstelling van een toekomstig AI-systeem’) getoetst en gebruikt om de scenario’s te verfijnen.

Tijdens elke ontwerpsessies gaan tien jongvolwassenen aan de slag met twee journalisten om kennis te genereren van GenAI in de journalistiek. Per sessie zal een van de eerder geïdentificeerde nieuwsbehoeften leidend zijn. Een facilitator gaat met de deelnemers reflecteren op de wenselijkheid en betekenisvol gebruik van GenAI bij het vervullen van reeds geïdentificeerde behoeften aan positief nieuws, meerdere perspectieven en thema’s en bronnen die meer in lijn liggen met hun behoeften. Twee observanten fungeren daarbij als procesbeschrijvers.

Het doel hiervan is praktisch bruikbare kennis te genereren voor journalisten over de inzet van GenAI bij het vervullen van nieuwsbehoeften onder jongvolwassenen, alsmede het verwerven van inzichten over wat de doelgroep wel en niet acceptabel vindt aan het gebruik van GenAI in dit verband.

De resultaten van dit onderzoek worden beschikbaar gesteld aan de sector via de journalistieke partners uit het onderzoek en middels een te organiseren, bredere publiekssessie, waarbij ook de methode zal worden gedeeld voor eventuele herhaling buiten deze onderzoeksaanvraag.