‘Vrouwen van kleur worden niet vertegenwoordigd in de Nederlandse media’

Het nieuwe boek van Zadie Smith. Hoe de mainstream media eenzijdig berichten over allochtone treitervloggers. Of gekleurde Nederlandse muzikanten zich net als zangeres Solange sterk moeten uitspreken tegen racisme. Nagellak.

Zomaar een paar onderwerpen die voorbij kunnen komen in een aflevering van de nieuwe tweewekelijkse podcast Dipsaus, die tot stand komt met steun van het Stimuleringsfonds van de Journalistiek. Maandag 7 november verschijnt de eerste aflevering.

De podcast wordt gepresenteerd door actrice en programmamaker Anousha Nzume, toegepast psycholoog Mariam El Maslouhi en Ebissé Rouw, redacteur bij een uitgeverij. Hun idee: een vrolijk maar ook intelligent programma maken over dingen die vrouwen van kleur in Nederland bezighouden.

Alsof we niet bestaan

Zo’n programma is hard nodig, zeggen de drie initiatiefneemsters halverwege oktober, als ze in het Amsterdamse café Dauphine voorbereidingen treffen voor de eerste uitzending. “Ga maar turven,” zegt Nzume. “Op tv en radio zijn de gastheren, gasten en leidinggevenden bijna allemaal wit en vaak ook man.” Daardoor ontbreekt het perspectief van de vrouw van kleur, aldus Nzume.

“We missen een Oprah”, vult Rouw aan. “Het is nu alsof we als vrouwen van kleur niet bestaan.” Nzume: “Het is fijn om te voelen: ja, dit is echt voor mij gemaakt. In plaats van: ik mag ook kijken. Daar gaat het om.”

NRC-gate

Dat de eerste uitzending online komt op 7 november is geen toeval. Het is dan precies een jaar geleden dat NRC Handelsblad het artikel ‘Witte mensen moeten eens luisteren’ publiceerde. Daarin gaven onder meer Nzume en El Maslouhi ongezouten kritiek op sluimerend racisme in Nederland. Ook goedbedoelende witte antiracisten zoals Sunny Bergman kregen er in het krantenartikel flink van langs, omdat zij “kosteloos” tegen racisme zouden kunnen ageren, en er zelfs aan status mee zouden winnen.

Dit geluid, dit soort discussies, hoor je zo weinig in de media. Er zijn vast meer vrouwen die hier behoefte aan hebben

Het artikel zorgde voor veel ophef. Niet alleen in de publieke opinie, maar ook bij de geïnterviewden zelf. De NRC-journalist zou in zijn stuk een sfeer van rellerigheid hebben gecreëerd en was afspraken rond de autorisatie van citaten niet nagekomen. Uiteindelijk stapten de geïnterviewden met succes naar de Raad van Journalistiek, NRC moest rectificeren.

Het artikel van NRC heeft indirect geleid tot de podcast Dipsaus. Nzume: “We zijn in het weekend van publicatie in NRC direct samengekomen om een reactie op het stuk te schrijven. De meesten van ons zagen elkaar voor het eerst. We kenden elkaar alleen van sociale media. We dachten: dit geluid, dit soort discussies die wij nu hebben, dat hoor je zo weinig in de media. Er zijn vast meer vrouwen die hier behoefte aan hebben.”

Chips met dipsaus

Rouw: “En datzelfde weekend dachten we: hé, laten we een podcast maken. En laten we die Dipsaus noemen, waarin we luisteraars in onze wereld onderdompelen. Dipping in our sauce.” Nzume: “Een andere smaak dan je gewend bent.” El Maslouhi: “Nederland is droge chips, er moet saus aan toegevoegd worden.”

Uitzendingen van Dipsaus verlopen via een vast format. Eerst bespreken de vrouwen de actualiteit, daarna wordt in gezelschap van een hoofdgast dieper ingegaan op wisselende thema’s. In de eerste uitzending zijn Arzu Aslan en Seada Nourhussen te gast, de andere twee vrouwen die in het NRC-artikel aan het woord kwamen. Ook zijn er vaste rubrieken, zoals de boekbespreking, de ‘ophef van de week’ en ‘Please RT’.

Treitervloggers

In de podcast willen de vrouwen perspectieven bieden die in de huidige ‘polderjournalistiek’ ontbreken. Als voorbeeld noemen ze de eenzijdige berichtgeving over treitervloggers. Nzume: “Daarbij dacht ik echt: hebben die vloggers mensen opgehangen ofzo? Ze werden helemaal stukgemaakt in de media. Terwijl zo’n Rutger van Castricum van Powned kan doen en laten wat hij wil. Dat getreiter kan wel? Dat is niet mijn perspectief. Het is ook niet mijn perspectief zoals Jeroen Pauw loopt te schreeuwen tegen die kinderen.”

Witte jongeren die zich misdragen krijgen een programma, niet-witte jongeren doen iets en de wereld is te klein

Rouw: “Heb je gehoord dat een groepje pranksters uit Limburg een programma bij BNN krijgt?” Nzume: “Jaaa, die hebben een politiebus in de fik gestoken.” Rouw: “Witte jongeren die zich misdragen krijgen een programma, niet-witte jongeren doen iets en de wereld is te klein.” Nzume: “Een van de weinigen die het in perspectief brachten, was Kees de Koning bij DWDD. Die vond de ophef ook bizar. Kennelijk zijn er geen journalisten die dat kunnen doen.”

Maar Dipsaus wil meer bieden dan politiek. El Maslouhi: “De podcast is een afspiegeling van waar we het in het echte leven over hebben. Eerst over de actualiteit, dan weer over mijn haar of dat mijn kat laatst gestruikeld is.” Nzume: “We brengen ook kunst en cultuur, eigenlijk alle thema’s die in onze community leven.”

Doing it on our terms

Bewust kiezen de vrouwen ervoor om niet aan te kloppen bij de publieke omroep. Nzume: “Bij de reguliere media word je binnengehaald met het verhaal: je mag jezelf blijven. Maar uiteindelijk moet het wel passen binnen een format. Dat werkt benauwend voor ons. Het leuke van podcasts is: je kunt er jezelf in zijn.” Rouw: “We want to do it on our terms, not on their terms.” Nzume: “In een podcast heb je de tijd om precaire issues goed voor het voetlicht te brengen.” El Maslouhi: “Voor mij is tv en radio sowieso passé. Ik ben van de generatie die wil luisteren wat ze wil en wanneer ze wil. Daar is een podcast perfect voor.”