Gert-Jaap Hoekman van NU.nl: 'We gaan dagelijks positief nieuws brengen'

Op welk moment ben je anders gaan werken?

‘We zagen in de week voorafgaand aan de persconferentie van Rutte aankomen dat dingen mogelijk anders zouden gaan dan we gewend zijn. In Brabant had Sanoma vanwege het coronavirus al een kantoor van een onderwijsuitgeverij gesloten. Bij ons in Hoofddorp speelde zoiets nog niet, hoewel ik direct ben gaan voorsorteren op de mogelijkheid dat we thuis moesten gaan werken. Ik voelde wel verzet bij mijzelf. Ik ben geen fan van thuiswerken, omdat een goed artikel altijd een teamproces is en fouten op de loer liggen. Juist die ene toevoeging die nog over de redactie wordt geschreeuwd kan verschil maken. Dat vind ik superbelangrijk.’

Heb je voor deze crisis een speciaal managementteam ingericht?

‘In feite zijn wij al zo georganiseerd dat we snel kunnen schakelen. Ik opereer met een adjunct-hoofdredacteur en vier chefs met wie ik in de week voorafgaand aan de kabinetsbeslissing inhoudelijke en technische prioriteiten heb gesteld. Ons wekelijks overleg is een dagelijks overleg geworden, waarin we belangrijke lijnen uitzetten. In de eerste dagen was het vooral belangrijk dat iedereen een laptop mee naar huis nam en iedereen goed gesynchroniseerd was met de cloud. Daardoor kon ik direct na de persconferentie van Rutte de beslissing nemen om alle redactieactiviteiten te verplaatsen en vanaf dat moment werkte iedereen thuis. Alleen de podcast wordt nog deels opgenomen in Hoofddorp in verband met de daar aanwezige faciliteiten. Dat geldt ook voor onze videoproductie.’

Het vinden van een goede ‘etherdiscipline’ voor het online contact was een uitdaging

Wat zijn de belangrijkste afspraken die je hebt gemaakt met het oog op ieders gezondheid?

‘Los van de RIVM-richtlijnen die we volgen, benadrukken we ook dat je goed voor jezelf moet zorgen. Gek genoeg levert ons platform soms zelf de content waarop we die regels baseren, we spreken bijvoorbeeld veel thuiswerk-experts. Hun tips probeer ik ze zelf ook toe te passen. Verslaggevers gaan minimaal op pad. Niet-essentiële videocontent hebben we geschrapt, zoals onze Boer Zoekt Vrouw Special. Uiteraard gebruiken wij ook hier microfoonhengels om 1,5 meter afstand te creëren met de geïnterviewde en in politiek Den Haag houden we ons aan de strenge protocollen die daar gelden.’

Wat is de grootste uitdaging gebleken?

‘We hebben dat eerste weekend echt onderschat wat er op ons af kwam. We hadden meteen moeten opschalen. Ik had bedacht dat álles moest doorgaan vanuit de thuissituatie, maar we hadden daarvoor veel te weinig mensen op het rooster staan. Op dat moment realiseerde ik me ook dat we redactioneel beter gefaciliteerd zijn op werkdagen, terwijl onze lezers juist in het weekend goed op de hoogte willen worden gebracht. Het kwam aanvankelijk goed doordat een deel van de redactie zelf ingreep. En uiteindelijk zijn we dat weekend nog volledige diensten gaan draaien en hebben we afgesproken álles wat we normaal gesproken ook bieden te blijven doen. Een andere uitdaging was wel het vinden van een goede ‘etherdiscipline’ voor het online contact. Wie praat wanneer en waarover praten we?’

Wat ging veel makkelijker dan je van tevoren had bedacht?

‘In de loop van de eerste week realiseerden we ons dat we alle coronaberichtgeving helemaal zelf produceerden, zonder het ANP. [met wie NU.nl tot voor kort samenwerkte, BJC]. We zijn volledig zelfvoorzienend geworden in onze berichtgeving, van het aanboren van de bron tot aan het eindproduct. Dat we op deze manier zouden worden getest had ik natuurlijk nooit van tevoren kunnen bedenken. Het werd direct een vuurproef. En we zijn erin geslaagd. Ook is de redactie echt heel goed in staat zelf oplossingen te zoeken.’

Zijn er veranderingen binnen je organisatie ontstaan door de crisis?

‘Ja, er zit veel meer structuur in de manier waarop we overleggen. Ik ben bij meer keuzes direct betrokken als hoofdredacteur, omdat ik vaker overleg met mijn adjunct en chefs. Sowieso zijn de overleggen die ik bijwoon veel relevanter geworden. Overigens vergaderen wij zónder beeld en alleen met audio via Slack, en dat gaat prima. Je ziet niet aan iemands gezichtsuitdrukking hoe iets landt, maar qua irritatie valt het allemaal wel mee. Ook prettig is dat collega’s in Slack aangeven wat ze aan het doen zijn als comment naast hun username. En iedereen die deelneemt aan een overleg dient van tevoren zijn vorderingen in. Tijdens de vergadering zelf wordt er dan niet meer teruggeblikt, maar alleen gesproken over wat er loopt. Ideeën voor onderwerpen worden nu in een gezamenlijk cloud-document gevangen en verdwijnen daardoor ook niet meer in het luchtledige na het delen ervan. Dat gebeurde eerder nog wel eens. Ik zoek nog naar een goede manier om in deze situatie fouten te analyseren en evalueren.’

We proberen niet hijgerig of sensationeel te zijn en niet onnodig paniek te veroorzaken

Waar ligt de komende tijd je focus?

‘Vooral op de uitdagingen van het werken op afstand. Natuurlijk op het scherp houden van de inhoud, maar ook, hoe houden we het gezellig? Dat is extra belangrijk in deze tijd. We hebben daarvoor NUwij; normaal gesproken een maandelijks samenzijn met het complete team, nu doen we dat wekelijks online. Verder wordt er een online pubquiz georganiseerd, komt er een FIFA-toernooi en is er een collega die yoga-lessen online heeft gezet. Nu we wat verder in de crisis komen gaan ook HR-vraagstukken opspelen, zoals: wat doe je met niet opgenomen vakanties? Collega’s zien van vrije dagen af, omdat ze toch nergens naar toe kunnen. Ik ben nog aan het bedenken hoe we daarmee om moeten gaan.’

Mag je in deze onzekere tijden speculeren over bijvoorbeeld de economie of het verloop van het virus?

‘Het liefst zo min mogelijk. Omdat speculeren valse hoop kan geven. Je bent je bewust van de impact van de berichtgeving. We zijn best terughoudend met vooruitkijken en houden ons liever bij de huidige situatie en feiten. We proberen niet hijgerig of sensationeel te zijn en niet onnodig paniek te veroorzaken. Soms trap ik op de rem als een artikel de lezer bijvoorbeeld op onverstandige ideeën zou kunnen brengen, bijvoorbeeld als het gaat over hoe je de regels voor samenscholing zou kunnen omzeilen. Ik ben me in die zin ook bewust van de rol van NU.nl als massamedium.’

Wat valt je op als naar de conculega’s kijkt?

‘Dat wij geluk hebben dat we álles zonder paywall kunnen aanbieden. Ik snap heel goed dat het coronanieuws bij andere partijen soms achter de paywall verdwijnt. Ik vind het cool dat wij het ‘gratis’ kunnen doen.’

Ik worstel nog wel met verhalen die draaien om de belevenissen van één persoon. Hoe feitelijk is dat nog?

Zijn er inhoudelijke keuzes die je nu op een andere manier maakt dan voor de crisis?

‘De focus is meer op binnenland komen te liggen. Ook maken we meer ruimte voor goed nieuws, daar is juist nu behoefte aan denk ik. We gaan daar ook meer op inzetten. We gaan dagelijks positief nieuws brengen. Daarvoor gaan we de samenwerking aan met Google die het speciaal voor gebruikers van de smartspeaker oproepbaar maakt. Als je straks roept: hé Google, geef me wat positief nieuws, dan krijg je een door onze redactie verzamelde selectie voorgeschoteld. Voor de lezer prettig en de redactie heeft soms ook gewoon zin in wat zoetsappigheid tussen al die heftige berichten door.’

Zijn er bij jullie nieuwe vormen van storytelling ontstaan?

‘We bouwen artikelen soms anders op. We hadden al wat dingen in voorbereiding die we nu inzetten. We gebruiken nu bijvoorbeeld stories; beeldende verhalen waarin je kunt doorklikken en we plaatsen in elk artikel over corona een kader met de belangrijkste feiten. Service is veel belangrijker geworden. Er zijn veel meer serviceartikelen waarin we vragen beantwoorden die bij iedereen wel leven, zoals: mag je nog wel langs de huisarts? We roepen nu ook actief mensen op contact met ons op te nemen als ze een relevant verhaal te vertellen hebben. We gaan veel meer van de feiten naar het persoonlijke. Ik worstel nog wel met verhalen die draaien om de belevenissen van één persoon. Hoe feitelijk is zo’n verhaal nog?’

Lees ook:

Paywalls afbreken bij coronanieuws? ‘We moeten onze redactie overeind houden’