Klokkenluiden bij Publeaks levert elke week een verhaal op

Nieuws |

Hoeveel verhalen Publeaks precies al heeft opgeleverd, is lastig vast te stellen. Marcel Oomens van Free Press Unlimited, dat sinds twee jaar platform Publeaks beheert:”De hoeveelheid binnenkomende tips is één van de weinige gegevens die we hebben en die houden we pas sinds 2015 bij. Sinds de lancering in 2013 is het aantal publicaties op basis van tips in Publeaks gestegen naar  ongeveer een publicatie per week. Dat is een schatting: we weten niet precies met welke media de klokkenluiders hun tips delen en wat dat precies oplevert. We drijven nu eenmaal op het vertrouwen dat mensen volstrekt anoniem en veilig informatie naar de media kunnen lekken.”

In alle landen toegankelijk

Publeaks werd in 2013 opgericht om de drempel voor het openbaar maken van misstanden te verlagen. Inmiddels is het platform ook actief in Mexico en daar komen mogelijk nog meer landen bij. Oomens: ”We zijn nu ook aan het kijken in Zuidoost-Azië en aan de Afrikaanse Goudkust, naar landen als Nigeria en Ghana.”
In alle landen kunnen mensen via een speciale site via een beveiligde verbinding bestanden delen. Ze kunnen zelf kiezen met welke media ze dat willen doen. Publeaks zelf heeft geen toegang tot de gelekte bestanden en kan niet achterhalen waar de bestanden vandaan komen.
In het begin kreeg het platform veel kritiek van deelnemende media in Nederland. De kwaliteit van de bijdragen liet te wensen over, klokkenluiders kozen verkeerde media om hun verhaal aan te doen – zo selecteerden ze vaak landelijke media als het om regionaal nieuws ging – en het was lastig om vervolgvragen aan klokkenluiders te stellen: die lekten informatie om daarna nooit meer terug te komen.

Instructies voor klokkenluiders

Sinds ruim een jaar zijn er daarom duidelijker instructies voor klokkenluiders. Oomens: ”We maken hen nu duidelijk hoe belangrijk het is terug te keren naar het platform om te kijken of journalisten nog meer vragen hebben. We leggen uit dat je niet moet verwachten dat het verhaal meteen de volgende dag gepubliceerd wordt, maar dat journalisten tijd nodig hebben. Dat beleid werpt zijn vruchten af: bijna tachtig procent van de klokkenluiders keert nu terug en de deelnemende media zijn een stuk tevredener.”
Dat Publeaks verbetert ziet Cyril Rosman, verslaggever nieuwsdienst bij het AD, ook. ”In het begin was het systeem belabberd: je kon alleen maar tips checken via een speciale laptop die ontzettend traag was. Nu kun je ook op je eigen laptop kijken. Ook zijn klokkenluiders gelukkig selectiever geworden in het delen van tips, ze sturen niet meer alles naar iedereen.”

Er komen nog veel mensen met onweerlegbare documenten over het bestaan van leven na de dood

Het systeem werkt nog niet optimaal. Rosman: ”We krijgen weinig reacties terug van klokkenluiders op onze vragen. En de kwaliteit van de tips kan ook hoger. Er zitten heus tips bij waarvan je denkt: hier gaan we achteraan. Maar je ziet ook nog veel mensen die aankomen met een stapel onweerlegbare documenten over het bestaan van leven na de dood.”

Regionaal klokkenluidersplatform

Verder willen Oomens en zijn team kijken of Publeaks meer op maat kan werken. Oomens: ”Daar krijgen we in Nederland steeds meer vragen over. We onderzoeken op dit moment bijvoorbeeld in Limburg de mogelijkheid om een regionaal klokkenluidersplatform in te richten.”
Wat vooral beter moet, is de bekendheid van Publeaks. Oomens hoopt dat de bundel Publeaks De Verhalen, die in maart werd uitgebracht, daaraan bijdraagt. Media kunnen ook helpen, bijvoorbeeld door consequenter bij hun artikelen te vermelden dat het om een Publeaks-publicatie gaat. Rosman erkent dat: ”Wij kunnen als AD beter uitdragen dat Publeaks bestaat.’’ Oomens: ‘’We zien in Mexico wat dat oplevert: meer tips met een hoge kwaliteit, niet alleen voor nieuwe publicaties, maar ook voor follow-ups.”
Foto: Klokkenluider op de Sint Pieterskerk in Leuven, door Paul Vanden Bossche (Wikimedia Commons)    

Nieuwsbrief

Ontvang ons laatste nieuws
Hidden
Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.