Maike Olij: 'Ik hoop dat 2018 het jaar van het publiek wordt'

Nieuws |

‘2018 wordt voor journalistieke organisaties het jaar van het publiek, al roep ik dat al een paar jaar. Het publiek wordt alleen maar belangrijker. Ik bedoel het niet in de zin dat mensen nog meer krijgen wat ze willen hebben. Het wordt geen ‘u vraagt, wij draaien’. Dat is te simplistisch.

Het publiek helpen

‘Ik denk, of hoop in ieder geval, dat het publiek een centrale rol krijgt in de manier waarop we nadenken over de journalistiek. En dat we een beetje gaan denken als designers. Wie zijn het publiek, wat hebben ze nodig, wat drijft ze in het leven, hoe kan ik ze helpen en iets bieden waar ze iets aan hebben? Hoe vaak heb jij de laatste tijd een journalistiek product gezien waarvan je dacht “wat handig, wat fijn dat dit er is’? Journalisten raken weleens verdwaald in innovaties en het bedenken van hele toffe coole dingen, maar houden zich niet altijd bezig met wat echt handig of nuttig is.

Als we ons alleen maar richten op online formats voor jonge mensen, verliezen we de band met het gros van ons publiek

‘De crux is dat traditionele journalisten niet gewend zijn echt vanuit het publiek te denken. Ze zien zichzelf toch een beetje als de leraar die voor de klas staat en uitlegt hoe de wereld in elkaar steekt. Het is dus best een shift voor journalisten om op de manier van een designer na te denken over hun publiek. Ik kan heel optimistisch roepen dat 2018 het jaar wordt van het publiek, maar ik denk dus eigenlijk dat het wat langer duurt.

Elitaire aangelegenheid

‘Ook een heel belangrijk onderwerp vind ik diversiteit. Journalistiek is soms een beetje een elitaire aangelegenheid. Dat wil je niet, want geïnformeerd zijn is voor iedereen nuttig. Het hoogopgeleide, witte, mannelijke perspectief is echt dominant. Ik ben voor diversiteit als gaat om etnische achtergrond, maar ook voor geografische spreiding. Ik kom uit Friesland en daar is de teneur ‘alle media komen uit het westen’. En dat is ook zo. Daardoor verliezen we een deel van ons blikveld uit het oog.
‘Het is niet zo dat het probleem is opgelost als je op redacties allemaal andere mensen zet. Volgens mij zit het dieper. Het gaat over oprechte interesse hebben in de wereld om je heen. En dus niet een PVV-stemmer aan tafel in een talkshow neerzetten als ‘de ander’. Je moet een oprecht gevoel van ‘wij’ hebben met je publiek. Pas als je zelf een bredere blik hebt, kun je ook een product maken dat breder toegankelijk is. Of je moet durven kiezen en zeggen ‘we zijn er niet voor iedereen’. Maar als je dan, zoals de publieke omroep, claimt voor iedereen te zijn, vind ik dat je veel meer inspanningen moet leveren om dat waar te maken.

Alles-of-niets-gevoel

‘Ik zie ook een beetje een focusprobleem. Ik word af en toe moe van de enorme focus op jong en online. En het alles-of-niets-gevoel dat hieraan kleeft: ‘niemand kijkt meer televisie, iedereen zit online’. Er is ook een heel grote doelgroep die ’s avonds gewoon journaal kijkt. Als we ons alleen maar richten op het bedenken van online formats voor jonge mensen, verliezen we de band met deze ‘gewone mensen’ die het gros van ons publiek vormen. Laten we van bestaande, stabiele, grote dingen niet gelijk denken dat ze niet meer relevant zijn. We kunnen ook opnieuw kijken wat hun kracht is en van daaruit verder ontwikkelen. Meer evoluties dan revoluties.’
Illustratie door Merlijn van Bijsterveld
 

Meer voorspellers
laatste tien

30 journalisten, ondernemers, developers en andere mediakenners keken in hun glazen bol. Ze vertellen in de laatste weken van het jaar niet alleen welke ontwikkelingen ze verwachten in het journalistieke jaar 2018, maar ook waar ze op hopen. Dit zijn de voorspellers.

Nieuwsbrief

Ontvang ons laatste nieuws
Hidden
Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.