Marc Veeningen (Hart van Nederland): ‘In iedere nieuwsrubriek wordt gespeculeerd’

Wat is de grootste uitdaging gebleken?

‘Overzicht houden is niet makkelijk als je met z’n allen op veel verschillende plekken werkt – in Hilversum, Den Haag, vanuit huis. En de overdracht van informatie. Je mist toch het dagelijkse contact en meeluisteren met wat collega’s aan het doen zijn. Alle informatie die op die manier onbewust gedeeld wordt, mis je. Je moet heel bewust bezig zijn met de vraag wie wat moet weten.’

Heb je voor de crisis een speciaal managementteam ingericht?

‘De hoofdredactie en productieleiding van Hart van Nederland en Shownieuws werkten altijd al nauw samen, maar we hebben direct een dagelijks overleg ingesteld, over zowel inhoudelijke als organisatorische zaken. We hebben eerst bekeken hoeveel mensen we minimaal nodig hadden op de redactievloer van Hart van Nederland om onze tv-uitzendingen vanuit Amsterdam te laten doorgaan. Dat bleek maximaal tien man tegelijkertijd te zijn. De coördinerende functies zijn onmisbaar, net als de mensen die direct betrokken zijn bij het uitzendproces voor tv, zoals eindredactie, presentatie en minimaal een producer. Ook de beeldverwerkers, die zorgen voor de (eind)montage van al het materiaal dat verslaggevers vanaf locatie doorsturen, zijn cruciaal op de redactievloer. Voor de rest werkt iedereen thuis.’

Wat ging veel makkelijker dan je van tevoren had bedacht?

‘We waren niet voorbereid op een thuiswerksituatie, omdat we altijd centraal op de redactie werkten. Ons redactiesysteem kan thuis ook niet gebruikt worden. Op onze nieuwe redactie in Hilversum gaan we met een nieuw systeem werken waarmee die informatie-uitwisseling veel eenvoudiger is en vanaf elke locatie kan. Die verhuizing laat nu even op zich wachten totdat de zwaarste maatregelen voorbij zijn, dus is het nog even behelpen met onze oude systemen.

Wij laten beduidend minder instituties zien dan andere nieuwsrubrieken. Veel meer de gewone man

Toch waren we in korte tijd helemaal operationeel met simpele oplossingen binnen de huidige mogelijkheden. Bellen, mailen en appen werkt nog altijd prima, omdat iedereen daarmee vertrouwd is. Tools als Teams gebruiken we om die reden niet in het redactieproces. Prima voor langere vergaderingen, maar ongeschikt voor de dagelijkse hectiek van het overleg op redacties. Wat enorm hielp was dat onze cameraploegen wél al jaren uitgerust zijn met tools waarmee altijd en vanaf elke locatie materiaal doorgestuurd kan worden.’

Zijn er organisatorische veranderingen ontstaan?

‘We hebben vrijwel direct besloten om ook inhoudelijk nauw samen te werken met de redactie van Shownieuws. Een paar weken lang maakte die redactie, in de zendtijd van Shownieuws, ‘In het Hart van Nederland’. Dat programma bracht verdieping bij het nieuws van Hart van Nederland. De eerste weken was het geheel gewijd aan de coronacrisis, want mensen waren eigenlijk alleen daarin geïnteresseerd. Binnen Talpa Network werd al veel samengewerkt, maar ik denk dat mensen van verschillende afdelingen, merken en redacties elkaar nu nog sneller weten te vinden.’

Heeft de crisis je iets opgeleverd?

‘De redactie is nog flexibeler geworden, omdat er noodgedwongen andere rollen ontstonden. Door het strenge beleid ten aanzien van mensen met milde gezondheidsklachten, konden verslaggevers soms niet op pad, maar wel werken als redacteur vanuit huis. Sommigen bleken redactioneel werk ineens erg leuk te vinden. Daarnaast wordt de synergie tussen de verschillende redacties verder benadrukt. Radio, televisie en online werken naadloos samen. Hart van Nederland wordt één loket voor de buitenwereld.’

Zijn er organisatorische processen blijvend veranderd door deze periode, denk je?

‘Daar denk ik nu met de redactie over na. Nu er wat meer rust is en we een tijdje in deze nieuwe situatie werken, begint langzaam ook duidelijk te worden welke nieuwe werkmethoden onder normale omstandigheden bruikbaar blijven. We hebben nu bijvoorbeeld een appgroep waarin de hele redactie elk moment zijn tips kwijt kan. Dat blijkt, anders dan mail en Slack, een heel laagdrempelige manier te zijn om tips te delen. Voorheen deelden mensen vooral tips als ze dienst hadden, je ziet dat collega’s nu vaker iets in de groep gooien. Die appgroep is dus een blijvertje.’

Wat betekent de crisis voor je merk?

‘Hart van Nederland kan in deze tijd heel mooi laten zien waar bij ons de focus ligt: we belichten het grote nieuws vanuit het perspectief van de Nederlanders, niet van de bestuurders. Dat blijkt bijvoorbeeld uit het feit dat we als eerste in Nederland met een drone zijn gaan vliegen om dagelijks te laten zien hoe mensen in heel Nederland deze crisis ervaren. Ons publiek doet hier massaal aan mee.’

Welke inhoudelijke keuzes maak je nu?

‘Zoals gezegd, we focussen op de gevolgen van de maatregelen voor Nederland. Er is zeker aandacht voor buitenlands nieuws, maar pas als het impact heeft voor ons land. Het gaat ons ook om de verbinding die in de samenleving ontstaat door de situatie waarin we met z’n allen zitten. En we besteden aandacht aan de inventiviteit van de Nederlanders, die allerlei manieren zoeken om deze tijden door te komen.

Voor het eerst sneuvelde er zelfs nieuws dat normaal gesproken de opening van de uitzending zou zijn geweest. De uitspraak tegen de tramschutter hebben we bijvoorbeeld alleen online gebracht, omdat er die dag veel meer belangwekkend ‘corona-aanbod’ was. Wel merkten we na een aantal weken dat er weer meer behoefte kwam aan ander nieuws. Toen brachten we binnen Hart van Nederland weer onderwerpen zonder link met de coronacrisis, zoals de grote kunstroof in Laren en de enorme droogte in de natuur. Dat was ook het moment om na Hart van Nederland weer Shownieuws op tv te gaan uitzenden. Online is Shownieuws al die tijd wel gewoon entertainmentnieuws blijven publiceren.’

In het begin van de crisis kozen bewindspersonen veel makkelijker voor een optreden bij de NPO dan bij ons

Wat valt je op als naar de conculega’s kijkt?

‘Het onderscheid tussen de nieuwsrubrieken lijkt weer groter te worden. We zien scherper wat we zelf doen. Ik heb het idee dat wij beduidend minder instituties laten zien dan andere rubrieken, en veel meer de gewone man op straat. In het begin van de crisis bleek dat bewindspersonen veel makkelijker voor een optreden bij de NPO kozen dan bij ons. Ik heb daar een aantal stevige gesprekken over gevoerd en nu worden wij niet meer overgeslagen. En terecht. Wij hebben een duidelijk ander publiek dan een rubriek als Nieuwsuur, waar bestuurders van nature veel meer geneigd zijn naartoe te gaan. Als je heel Nederland wilt bereiken moet je als bestuurder juist ook optreden in de programma’s waar je misschien zelf niet naar kijkt.’

Mag je in deze onzekere tijden speculeren over bijvoorbeeld de economie of de ontwikkeling van het virus?

‘Laten we eerlijk zijn, in elke nieuwsrubriek wordt gespeculeerd. Dat doen we als redactie niet zelf, dat doen de betrokkenen uit het nieuws die we aan het woord laten. Dat is voor ons niet anders dan twee maanden geleden. Wel is het aan ons om te nuanceren door verschillende opinies ruimte te geven en de feiten die we brengen goed te blijven controleren. Ik denk ook dat deze crisis het belang van de journalist als factchecker maar weer eens bewijst. Zeker in het begin ging er via Whatsapp veel nepnieuws rond. Dat ontzenuwen wij bij Hart van Nederland. Ik denk ook dat we er als Nederlandse media goed aan hebben gedaan geen coronajournaal te maken op verzoek van de overheid. We zijn prima zelf in staat om feiten en fictie van elkaar te onderscheiden.’

Zijn er bij jullie nieuwe vormen van storytelling ontstaan?

‘Nee. Wel trekken we alle registers open en maken we meer ruimte om over het nieuws door te praten na een reportage. Daar zijn we normaal veel terughoudender in, omdat ons publiek over het algemeen het nieuws liever in reportages ziet dan in studiogesprekken.’

Waar ligt de komende tijd je focus?

‘Qua nieuws zeker bij de crisis, daar is nog geen verzadiging ontstaan en die zal ook niet ontstaan zolang de ontwrichtende impact van de maatregelen zo groot blijft. Wat de redactionele organisatie betreft is persoonlijke aandacht voor mijn medewerkers extra belangrijk, juist omdat je elkaar minder ziet. Er wordt veel gebeld en gemaild en ik ben zelf ook nog regelmatig op de redactie, op gepaste afstand. Ik draai soms ook een eindredactiedienst. Niet alleen leuk en inhoudelijk goed om te doen, het helpt ook om op een vanzelfsprekende manier contact te houden met alle medewerkers.’

Lees ook in deze serie:

Sander Warmerdam (Leeuwarder Courant): ‘We bieden adverteerders gratis advertentieruimte‘
Bas Booister (Streekomroep Westland): ‘Iedereen is nu bereid om harder te lopen‘
Gert-Jaap Hoekman (NU.nl): ‘We gaan dagelijks positief nieuws brengen‘
Freek Staps (ANP): ‘Geen enkel verhaal is de gezondheid van een collega waard‘