Pitchen voor podcastjournalistiek

“Podcasts staan hier echt nog in de kinderschoenen. Een van de populairste podcasts scoort hier ongeveer 1500 luisteraars per aflevering, terwijl de Zweedse variant van de Amerikaanse crime-podcast Serial zo’n 1,5 miljoen luisteraars per keer heeft. En dat op maar 9,5 miljoen inwoners”, zegt directeur Paulien Bakker van de Stichting Verhalende Journalistiek. In januari verleende het Stimuleringsfonds de stichting subsidie voor een haalbaarheidsonderzoek.

Concurreren met niet-journalistieke media

Eerst werd gedacht dat de Zweden vanwege de lange autoritten die zij in het uitgestrekte, dunbevolkte land maken veel meer luistertijd hebben, maar dat bleek volgens Bakker niet te kloppen. “Zweedse automobilisten zitten gemiddeld ook maar zo’n 20 à 30 minuten per rit in de auto, dus daar ligt het niet aan. Vooral de kwaliteit en de spanning bindt luisteraars.”

In de ‘gewone’ journalistiek is er vaak niet de ruimte en tijd om op je gevoel in te spelen. In podcastverhalen wel

Millennials luisteren en kijken weinig meer naar de traditionele journaals op radio en televisie, zegt Bakker, maar ze willen on-demand bediend worden. “De journalistiek moet bovendien steeds meer concurreren met niet-journalistieke media, waardoor je diepgang nodig hebt om je te onderscheiden.” Bakker vindt dat diepgravende storytelling ook een morele functie kan hebben. Zo kan het inzoomen op iemands persoonlijke verhaal de acceptatie van minderheden vergroten, denkt ze. “In de ‘gewone’ journalistiek is er vaak niet de ruimte en tijd om op je gevoel in te spelen. In podcastverhalen is dat wel mogelijk, waardoor de luisteraar zich kan verplaatsen in mensen die als ‘raar’ worden bestempeld.”

Hulp van buitenlandse experts

Om te leren hoe je een succesvolle podcastserie ontwikkelt, riepen Bakker en Eef Grob, die de leiding heeft in het haalbaarheidsonderzoek, de hulp in van twee experts. Julie Shapiro, baas van het succesvolle Amerikaanse podcastplatform Radiotopia, en Martin Johnson – maker van het Zweedse Serial– waren donderdag 21 april te gast op de jaarlijkse conferentie Verhalende Journalistiek. De buitenlandse gasten boden een ander perspectief op podcasting dan de aanwezige radiomakers, die vanuit hun vakgebied meer gericht waren op de korte termijn. “Julie en Martin wezen ons erop dat een goede podcastserie heel anders in elkaar zit. Podcasts zijn bedoeld voor een langere periode, los van de vluchtige actualiteit. Je moet de spanning er continu in houden om luisteraars te blijven boeien”, zegt Bakker. “Bij misdaad is dat inherent aan het genre, maar hoe werkt dat bijvoorbeeld bij lifestyle of wetenschap?”

Pitchen voor een narratieve beurs

Met dat soort inhoudelijke kwesties, maar ook met vragen over het verdienmodel (crowdfunding, advertenties of een betaalmuur?) van een podcastplatform gaan Bakker, Grob en hun collega’s van de Stichting Verhalende Journalistiek zich de komende maanden bezighouden. De stichting roept creatievelingen op om hun podcastideeën te pitchen, zodat de onderzoekers nieuwe ideeën kunnen opdoen en er uiteindelijk een succesvolle podcastserie ontstaat.

Tijdens het audiofestival Oorzaken (30 september tot 2 oktober) beloont een vakjury het beste idee met een narratieve beurs van 4000 euro, waarna de winnaar en de Stichting Verhalende Journalistiek aan de slag gaan om de podcastserie op de markt te brengen. “Als we in april of mei volgend jaar onze jaarlijkse conferentie houden, kunnen we de resultaten van ons haalbaarheidsonderzoek en de winnende podcast evalueren. Dan zal er een hoop meer duidelijk worden over het Nederlandse podcastlandschap.”