Rosan Smits: 'We moeten stoppen met de schijn van objectiviteit'

Nieuws |

‘2018 wordt het jaar van het gesprek tussen journalisten en lezers: een sleutelingrediënt voor vertrouwen in de journalistiek. Want daar schort het momenteel behoorlijk aan. Wij experimenteren al heel lang met interactie met lezers, maar ik zie dat andere media de lezer ook beginnen te betrekken bij hun werk. Het is goed om lezers serieus te nemen: hun informatie of ideeën kunnen bijdragen aan onze journalistiek. Als een journalist daar integer mee omgaat, ontstaat er een soort gedeeld eigenaarschap. Natuurlijk heeft de journalist altijd een eigen journalistieke verantwoordelijkheid, maar bijdragen van lezers vormen een goed vertrekpunt.

Journalistieke objectiviteit verwordt soms tot het bij elkaar vegen van verschillende meningen

‘Verder denk ik dat dat we moeten stoppen met het ophouden van de schijn van objectiviteit in de journalistiek. Als journalist moet je juist inzichtelijk maken waarom je bepaalde keuzes maakt. Niet om mensen te overtuigen of te sturen, maar juist om ze de kans te geven hun eigen mening te vormen. Journalistieke objectiviteit verwordt soms tot het bij elkaar vegen van verschillende meningen. Maar wat vertelt mij dat nou, dat drie mensen een verschillend perspectief geven? Wie selecteerde die perspectieven en waarom? Dat zijn vragen waarover ik in gesprek wil met iemand die expertise heeft op een bepaald onderwerp en die dat helpt te duiden.

Transparantie over subjectiviteit

‘Toen De Correspondent werd opgericht, beloofden we transparantie over onze eigen subjectiviteit. En dat we het gesprek daarover aangaan en onze mening veranderen als we dat nodig vinden. In journalistenland was dat toen totaal bizar. Daar werd een van de grootste heilige huisjes omver geknald. Nu ligt het nog steeds gevoelig, maar er is tenminste discussie. Objectiviteit is niet meer per se een neutraal principe.
‘2018 wordt ook het jaar van nieuw journalistiek gereedschap. Er is ontzettend veel open bronnenmateriaal dat nog heel weinig wordt gebruikt. Denk bijvoorbeeld aan data van Google Maps, Facebook, satellietbeelden. Van al die data maken wij als journalisten nog vrij weinig gebruik, terwijl ze handvatten bieden om onderzoeksjournalistiek op een betere of andere manier uit te voeren. Bellingcat experimenteert hier natuurlijk erg veel mee, bijvoorbeeld bij het MH17-onderzoek. Het moet geen doel op zich worden, maar ik denk dat de methode zijn nut wel heeft bewezen aan aanvulling op ons journalistieke gereedschap. Om me heen zie ik dat journalisten bezig zijn om zich dit eigen te maken. Dus ik denk dat we daar het komend jaar meer van gaan zien.

Meer samenwerken

‘Ik zou tot sloteen pleidooi willen houden voor minder concurrentie onder journalisten en meer samenwerking. Het medialandschap is verkokerd. Uiteindelijk is vaak een bedrijfsbelang leidend in de overweging of er wordt samengewerkt of niet. Journalisten gaan met elkaar de concurrentie aan om scoops. Terwijl alle journalisten ook werken vanuit een overtuiging dat er informatie moet worden gebracht, structuren moeten worden blootgelegd, dat de wereld er beter van moet worden. Waarom zou je dan niet samenwerken als je elkaar aanvult in expertise? Ik kom uit de onderzoekswereld, van buiten de journalistiek, waar samenwerking een absolute must is. Dus ik snap die concurrentie niet zo goed.’
Illustratie: Merlijn van Bijsterveld 

Meer voorspellers


tien voorspellers

30 journalisten, ondernemers, developers en andere mediakenners keken in hun glazen bol. Ze vertellen in de laatste weken van het jaar niet alleen welke ontwikkelingen ze verwachten in het journalistieke jaar 2018, maar ook waar ze op hopen. Dit zijn de andere voorspellers.

Nieuwsbrief

Ontvang ons laatste nieuws
Hidden
Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.