Regionale journalistiek verdient duwtje in de rug

Wie afgelopen donderdag aanwezig was op de conferentie ‘Journalistiek on demand’, ter gelegenheid van het 60-jarig bestaan van het NOS-nieuws, en toevallig naar binnen liep bij de sessie over de toekomst van de regionale journalistiek, kreeg een rooskleurig beeld voorgespiegeld. Lokaal nieuws haalt dagelijks de voorpagina’s van regionale dagbladen, zeiden de panelleden, duiding en achtergronden op internet nemen toe en wethouders worden voldoende gecontroleerd door de journalistiek. Het kon allemaal niet op. Er zou zelfs sprake zijn van oplagestijgingen, maar dat gerucht werd snel ontmaskerd door Piet Bakker, die er fijntjes op wees dat uitgevers de harde cijfers sinds 2014 niet langer openbaar maken.

Struisvogelpolitiek gaat journalistiek niet redden

Natuurlijk, een focus op onheilstijdingen gaat de journalistiek in de regio niet redden, maar struisvogelpolitiek evenmin. Natuurlijk is voor waakhond spelen niet de enige taak waarvan de journalistiek zich moet kwijten, natuurlijk is aanwezigheid op de raadstribune bij lange na niet genoeg om te begrijpen wat er in een gemeente speelt. En vanzelfsprekend, journalistiek is een vak, maar gebruikers halen voor hen belangrijk nieuws nu eenmaal op meer plaatsen dan bij de platformen van traditionele media. Op andere manieren, op andere momenten. Het is zaak te doorgronden hoe nieuwsgebruik in de 21ste eeuw in zijn werk gaat en liefst niet alleen bij tieners en millennials; ook bij grote groepen 40-plussers die offline allang hebben ingeruild voor online.

Het laatste onderzoek van het fonds, nu een jaar geleden, liet een heel ander beeld zien dan de panelleden bij de NOS-conferentie schetsten. Inwoners van gemeenten met minder dan 50.000 inwoners krijgen aanzienlijk minder lokaal nieuws onder ogen dan de bewoners van grote steden en achtergronden over gemeentepolitiek vind je op lokale nieuwsplatformen maar zelden. Voor grote en kleine gemeenten geldt dat bijna de helft van het nieuws bestaat uit politie- en agendaberichten. Online plaatsen veel weekbladen, omroepen en zelfstandige nieuwsblogs de persberichten van overheid en lokale middenstand één op één door, vaak zonder bronvermelding.

Niet langs de zijlijn toekijken

Het kan niet zo zijn dat we in onze rapporten de noodklok luiden en vervolgens langs de zijlijn blijven toekijken. Daarom hebben we in de zomer van 2015 een nieuwe regeling in het leven geroepen. Een regeling om bestaande en nog op te richten samenwerkingsverbanden op het gebied van lokale journalistiek te ondersteunen, zodat de nieuwsvoorziening in de regio een duwtje in de rug krijgt. Maar liefst 29 voorstellen voor journalistieke samenwerking in de regio wisten vervolgens hun weg te vinden naar het Stimuleringsfonds.

Met die regeling willen we de komende jaren bijdragen aan het doorgronden van het moderne nieuwsgebruik. Door klassieke nieuwsbrengers te laten ervaren welke bruikbare kennis partijen van buiten de journalistiek hebben, om te komen tot oplossingen die nu eens écht zoden aan de dijk zetten. Om die reden richt de regeling niet alleen op nieuwsbedrijven, maar ook op journalistieke en daaraan verwante opleidingen en op start-ups uit de hoek van ICT, techniek en cultuur. Innovatieve oplossingen komen namelijk nogal eens van buiten de sector.

TV Enschede FM en Twentsche Courant Tubantia gaan met Newsroom Enschede het spits afbijten en de komende drie jaar samen met scholen en start-ups uit de regio een nieuw bedrijfsmodel ontwikkelen, dat zowel inhoudelijk als commercieel tot nieuwe inzichten moet leiden en dat kopieerbaar is naar andere regio’s. Met de ervaringen opgedaan in Enschede gaan we stapsgewijs de journalistiek in de regio versterken. Newsroom Enschede is nog maar het begin, u hoort van ons dit jaar!