Hoe de NOS tijdens de coronacrisis inspeelt op de nieuwsbehoeften van het publiek
Nieuws | Op de werkvloerInternationaal hebben bijvoorbeeld Bloomberg en Vogue een model ontwikkeld op basis van eigen onderzoek. In Nederland kwam de NOS vijf jaar geleden met het nieuwsbehoeftemodel. Onder leiding van Maike Olij deed de NOS een groot kwantitatief en kwalitatief onderzoek om de behoeften van het publiek in kaart te brengen en te vatten in een model dat bruikbaar is in het dagelijkse werk.
De NOS gebruikt het model actief bij de ontwikkeling van nieuwe concepten en producten, maar het helpt de redactie ook bij het maken van redactionele keuzes. ‘Het is niet iets dat we dagelijks gebruiken, maar het zit wel in ons denken en dna,’ vertelt Gerard de Kloet, Chef NOS Online. ‘Bij de planning of invulling van verhalen denk je erover na welke behoefte je met een verhaal kan vervullen. Het scherpt het denken en geeft je een kader om een onderwerp op te bouwen in video, visual of tekst.’
De vier nieuwsbehoeften
Het model bestaat uit een kwadrant met twee assen. De horizontale as bestaat uit ‘ontspannen’ (je hoeft als kijker of lezer geen moeite te doen) en ‘inspannen’ (je moet zelf moeite doen). De verticale as bestaat uit ‘weten’ (op de hoogte zijn van een feit) en ‘snappen’ (het feit ook echt begrijpen). De vier nieuwsbehoeften uit het model zijn geplot op een combinatie van deze twee assen, zo zit ‘mening vormen’ in de hoek met ‘inspannen’ en ‘snappen’.
Het is niet zo dat mensen één nieuwsbehoefte hebben. De verschillende behoeften uit het model zijn bij iedereen aanwezig, maar hoe aanwezig ze zijn, verschilt per persoon en is sterk afhankelijk van het moment van de dag. ’s Ochtends is de behoefte ‘bijblijven’ heel dominant, terwijl ‘mening vormen’ in de avond piekt. Dit is wat de vier behoeften inhouden:
Bijblijven
Bijblijven is de behoefte om nieuws te consumeren om aansluiting te houden bij je omgeving. Het is dus een sociale behoefte om simpelweg te weten wat er speelt, zodat je mee kunt praten, maar het betekent niet dat je alles wilt weten. ’s Ochtends willen mensen bijvoorbeeld weten in welke wereld ze zijn wakker geworden en wat de dag gaat brengen. Op het werk willen ze vervolgens deel kunnen nemen aan het gesprek van de dag bij de koffieautomaat.
Toepassen
Toepassen is de behoefte om praktisch nieuws te koppelen aan je specifieke persoonlijke profiel. In tegenstelling tot bijblijven is dit dus een individuele behoefte die qua invulling heel persoonlijk is. Het kan zijn dat je bepaald nieuws nodig hebt om je werk te kunnen doen of dat je wilt weten wat bepaalde gebeurtenissen of maatregelen voor jou persoonlijk betekenen. Zowel een gepersonaliseerde nieuwsselectie als interactieve tooltjes in artikelen zijn manieren om deze behoefte in te vullen.
Mening vormen
Mening vormen is de behoefte om nieuws te gebruiken voor je eigen kennisontwikkeling over een bepaald onderwerp. Je wilt de wereld om je heen begrijpen; je wilt weten hoe het zit. Hierbij zijn zowel feitelijke uitleg als opinies een manier om deze behoefte in te vullen. Daarnaast zie je dat mensen zelf actief gaan googlen naar nieuws of andere informatie om deze behoefte in te vullen.
Beleven
Beleven is de behoefte om nieuws te voelen, te delen en er iets mee te doen. Het heeft een sterk emotionele kant, maar het gaat hier niet om puur entertainment: het is een manier om het nieuws beter te begrijpen en met anderen te delen. Een persoonlijk verhaal bij een heel groot abstract nieuwsfeit is een manier om invulling te geven aan deze behoefte. Ook constructieve journalistiek heeft hier een plek.
Behoeften tijdens de coronacrisis
NOS online-chef Gerard de Kloet ziet dat juist in deze crisis de behoefte ‘bijblijven’ enorm is. ‘We hebben daarvoor nu al wekenlang iedere dag een liveblog in de lucht, dat trekt heel veel bezoekers. Daarnaast streamen we veel live, op veel verschillende plekken. Dat is de ultieme vorm van bijblijven,’ vertelt hij.
Tegelijkertijd merkt hij dat verhalen die inspelen op de behoefte ‘toepassen’ populair zijn. ‘Er is heel veel behoefte aan praktische informatie. Ook daar proberen we gericht verhalen op te maken.’ Hij vervolgt: ‘’Beleven’ voelt misschien een beetje gek met een onderwerp als dit, maar het delen en zien of lezen over hoe anderen met deze situatie omgaan is natuurlijk ook een heel grote behoefte. Daarom maken we ook persoonlijke verhalen en laten we zien hoe de zorg zich staande houdt.’
Daarnaast merkt De Kloet op dat bezoekers bij zo’n groot en alomtegenwoordig onderwerp als de coronacrisis extra behoefte hebben aan overzicht. ‘Dat proberen we te bieden door artikelen te bundelen in collecties, maar bijvoorbeeld ook met samenvattende verhalen.’
Meer weten over het nieuwsbehoeftemodel en hoe dat in de praktijk kan worden gebruikt? Onderzoeker Maike Olij schreef er een boek over (ISBN: 9789089537393) en daarnaast heeft de NOS een website met meer uitleg over het model.