Martijn Bennis en Lily Knibbeler nieuwe bestuursleden SVDJ: ‘Wij zijn niet two of a kind’
Nieuws | SVDJDe een was tot voor kort directeur van het ANP, de ander stond jarenlang aan het hoofd van de Koninklijke Bibliotheek (KB). Met die verschillende achtergronden verwachten Martijn Bennis en Lily Knibbeler elkaar als nieuwe bestuursleden van SVDJ mooi aan te vullen. Maar ze hebben ook iets gemeen: ze vinden dat het Stimuleringsfonds nog meer pal voor de journalistiek mag gaan staan.
Toen er twee plekken vrijkwamen in het bestuur van het Stimuleringsfonds, werd er gezocht naar grofweg twee types bestuurders. De een zou uit de journalistiek moeten komen, de ander moest juist juridisch-bestuurlijke ervaring hebben. Dat is gelukt. ‘Wij zijn niet two of a kind,’ zegt Martijn Bennis. ‘Heel goed.’ Als voormalig algemeen directeur van het ANP (hij vertrok per 1 oktober) vertegenwoordigt hij het journalistieke vakgebied in het bestuur.
Zijn nieuwe collega Lily Knibbeler kent de sector niet zozeer van binnenuit, al was ze tijdens haar studie geschiedenis nog vastbesloten om journalist te worden. Na negen jaar directeurschap nam ze onlangs afscheid van de Koninklijke Bibliotheek (KB). Daar stond ze onder meer aan de wieg van nationaal online krantenarchief Delpher. Vandaag maken Bennis en Knibbeler kennis in een koffietent op Den Haag Centraal.
Welke media volgen ze zelf? Bennis en Knibbeler sommen een lijstje titels op. Knibbeler is een veelvraat: ze volgt het snelle nieuws bijvoorbeeld bij De Telegraaf, maar leest ook graag buitenlandse kranten als Die Zeit en The Guardian – ‘het perspectief is vaak breder dan in Nederland, hier vind ik het vaker navelstaarderig’ – en verder NRC, De Correspondent, De Groene Amsterdammer. ‘En op de sportschool sla ik altijd het Leidsch Dagblad even open.’
Gedreven door nieuwsgierigheid
Bennis heeft een papieren abonnement op NRC, ‘ook voor de kinderen, ik ben ervan overtuigd dat ze eerder in een krant zullen bladeren als ‘ie hier iedere dag op de eettafel ligt.’ Verder volgt hij het eerstelijnsnieuws van het ANP nog op de voet. ‘Dat vind ik ook fijn, puur de feiten en verder niks.’ O, en hij is een liefhebber van Follow The Money. ‘Die wil ik echt even noemen. Zij hebben goede dossiers. Verfrissend, onthullend.’
Allebei zijn ze podcastluisteraars. Knibbeler: ‘Ik vind het heel bemoedigend dat podcasts zo populair zijn. Je ziet eraan dat mensen echt wel tijd willen nemen voor informatie, perpspectieven en verhalen. Luisterend misschien liever dan lezend.’ Bennis is blij met de opkomst van constructieve journalistiek. ‘Er zijn heel goede journalisten die werkelijk willen wéten. Die niet met een vooropgezet plan komen en de kop al geschreven hebben, maar worden gedreven door nieuwsgierigheid.’
De komende vijf jaar verbinden ze zich aan het Stimuleringsfonds. Wat ze de organisatie toewensen? ‘Meer kleur op de wangen,’ zegt Bennis. We leven in gekke journalistieke tijden, zegt het nieuwe bestuurslid van SVDJ. ‘Er is wantrouwen naar ons vak toe, en tegenover elke journalist staan tien communicatieprofessionals die niet als primaire doel hebben om de waarheid te onthullen. Ik denk dat het goed is als SVDJ nog fermer duidelijk maakt hoe belangrijk journalistiek is. Er zijn op deze wereld nog zo’n 30 echte democratieën, en die hebben in ieder geval gemeen dat onafhankelijke journalistiek wordt gerespecteerd. Ik wil maar zeggen: het is niet iets vanzelfsprekends.’
Knibbeler kan zich vinden in Bennis’ pleidooi. ‘De onafhankelijke journalistiek is iets om te koesteren. Het is het fundamenteel waard om je ervoor in te spannen, en misschien moeten we daar zelfs iedere bestuursvergadering even bij stilstaan.’
Onderzoekende houding
Bennis’ achtergrond in het bedrijfsleven maakt dat hij nieuwsgierig, maar kritisch kijkt naar het werk van het Stimuleringsfonds, zegt hij. ‘Ik vraag me bij alles af: moet de overheid dit financieren? Is dit de taak van het fonds? Je moet je denk ik altijd afvragen wanneer je bezig bent met het stimuleren van journalistieke infrastructuur, en wanneer je productie stimuleert. Wat mij betreft behoren vooral de Incubator en Accelerator, die innovatie aanjagen, tot de kern van SVDJ.’
Waar Bennis zijn visie op het vakgebied als vanzelfsprekend uitdraagt, is Knibbeler wat genuanceerder, voorzichtiger. Ze gaat zich de komende tijd eerst rustig verdiepen in de staat van de journalistiek en wat het Stimuleringsfonds voor de sector kan betekenen. ‘Ik ben erg voor een onderzoekende houding, juist omdat ik van buiten kom. Eerst wil ik het veld beter leren kennen, om vervolgens een mening te kunnen vormen over wat er mogelijk is binnen het fonds.’
Allebei zien ze een taak voor SVDJ op het gebied van kennisoverdracht. Bijvoorbeeld als het gaat om AI. Ze volgen de ontwikkelingen op dat gebied met een mengeling van enthousiasme en zorg. ‘Innovatie is voorlopig voor een groot deel AI-gedreven,’ zegt Bennis. ‘Dus al zou je willen, je kunt het niet buiten beschouwing laten.’ Knibbeler: ‘Nee, je plaatst jezelf bijna buiten de werkelijkheid als je je als organisatie niet tot AI verhoudt. Als kennisinstituut kan het fonds de ontwikkelingen helpen duiden.’
Over Martijn Bennis en Lily Knibbeler
Martijn Bennis is sinds oktober bestuurslid van het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek. Ook is hij bestuurslid van Use The News, een stichting die jongeren meer nieuwswijs wil maken en media meer jongerenwijs. Hij was sinds 2017 algemeen directeur van het ANP en eerder onder meer chef economie en binnenland bij het AD.
Lily Knibbeler treedt per januari aan als bestuurslid van het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek. Ze was tot afgelopen zomer directeur van de Koninklijke Bibliotheek. Knibbeler is lid van de Raad van Advies van Allard Pierson en bestuurslid van de Stichting Jaarlijkse Literatuurprijs.
