Sander Warmerdam (Leeuwarder Courant): ‘We bieden adverteerders gratis advertentieruimte’

Hoe ziet thuiswerken eruit bij de Leeuwarder Courant?

‘Iedereen werkt in principe thuis [circa 60 FTE, BJC]. Het moet zelfs van mij, tenzij het door omstandigheden niet te doen is. De eindredacteur en de chef vinden het wel prettig om als rompredactie aanwezig te zijn op de vloer. Daarom zitten zij als enige nog op de redactie, keurig met anderhalve meter ertussen. Ik wilde hoe dan ook voorkomen dat er veel mensen op één kluitje zouden zitten.’

Hoe overleggen jullie?

‘Elke dag om 10:00 uur voer ik met de redactie een half uur tot drie kwartier corona-overleg via Google Hangouts. Dat levert zoveel op dat het nu al een blijvertje is wat mij betreft. Op de redactie verliep zo’n overleg altijd veel gefragmenteerder. De chef ging op momenten even langs de bureaus om informatie op te halen over de staat van de stukken die worden geproduceerd. We kunnen nu meer vooruitkijken. Op maandag stel ik bijvoorbeeld al de vraag: wat vertellen we komende zaterdag? We kunnen als krant alleen overleven als we voor onszelf heel duidelijk hebben wat onze ankerpunten zijn. We willen een gids zijn in een woud van informatie: welke informatie heb je nodig om als lezer goede beslissingen te nemen? Deze manier van overleggen zorgt ervoor dat ik die lijn veel beter kan bewaken.’

Wat zijn de belangrijkste afspraken die je hebt gemaakt met het oog op ieders gezondheid?

‘Ik heb al vrij snel gezegd: overleg met je chef als je een klus niet zitten. Maar het welzijn van de redactie gaat verder dan dat. Ik heb mijn collega’s vooral gevraagd om goed na te denken; hoe ze hun werk inrichten, of ze behoefte hebben om te praten, of ze behoefte hebben aan geestelijke verzorging. Als het thuiswerken echt te veel wordt, kunnen ze altijd nog op de redactievloer terecht. Dan zorgen we er wel voor dat je veilig kunt werken. Overigens is daar nog maar beperkt gebruik van gemaakt.’

Wat kost de crisis je organisatie?

‘Dat is tweeledig. Het bereik groeit, want we hebben onder meer onze premium gratis gemaakt [ook de artikelen die normaal gesproken achter een betaalmuur zitten, zijn nu tijdelijk gratis toegankelijk, BJC] . We vinden dat we een maatschappelijke verantwoordelijkheid hebben om nieuws over zo’n grote crisis gratis te verspreiden. En de Friezen voor wie de paywall misschien een drempel was, kunnen zo kennismaken met onze journalistiek. We zien ook een plus in de gewone abonnementen, omdat mensen letterlijk zeggen: ik las altijd de gratis dingen van de Leeuwarder Courant en ik wil jullie graag steunen.

Aan de andere kant zegt een substantiële groep adverteerders: mijn zaak gaat niet eens open, waarom zou ik nu bij jullie adverteren? We bieden hen gratis advertentieruimte, omdat zij er ook voor ons waren in de tijd dat het hen goed ging. Behalve met advertenties verdient NDC, waar de Leeuwarder Courant deel van uitmaakt, ook geld met evenementen en de kaartverkoop daaromheen. Dat is er nu allemaal niet en daar hebben wij last van, maar daar kun je niet zoveel aan doen. Als het niet te lang duurt, houden we het wel vol.’

Levert deze periode ook iets op?

‘Naast een zeer effectieve manier om te vergaderen zie ik ook grote flexibiliteit ontstaan bij mijn collega’s. We hebben een kleine economieredactie, maar de komende maanden is het wel economisch nieuws dat de klok slaat. Als je dan ziet met welk gemak iemand van de sportredactie aanhaakt bij de economieredactie is dat echt een compliment waard. De schotten op de redactie verdwijnen. Iedereen wordt gedwongen over zijn of haar hokje heen te kijken.’

Waar ligt je organisatorische focus de komende tijd?

‘Zoeken naar de ‘vonk’. De kunst is om die te vinden. Ik had net een redactievergadering via video met 38 mensen en dan zeggen ze eerlijk, ik mis mijn collega’s, de creativiteit, het elkaar scherp houden. Ik mis dat vonkje soms ook. Het is heel dubbel, onze nieuwe manier van vergaderen is zeer effectief, het gaat meer om hoofdlijnen, bijzaken worden minder groot. Tegelijkertijd mis je de reactiedynamiek en de bijvangst tijdens vergaderingen.’

Wat betekent de coronacrisis voor je merk?

‘De crisis herbevestigt waarom we nog van belang zijn als merk. Wij moeten concurreren met sterke merken als het Friesch Dagblad en Omrop Fryslân. We moeten en kunnen dieper graven dan zij. We vragen mensen om ons onze journalistiek te kopen, daar moet ook waarde tegenover staan. Die waarde loopt zeer uiteen, van inzicht in de maatregelen van Rutte tot antwoord op vragen als ‘kan ik nog naar pake en beppe toe?’ en ‘wanneer mag mijn kind van 12 weer naar school?’. We proberen het allemaal heel concreet te maken. Het heel erg grote klein maken, zonder het bredere plaatje uit het oog te verliezen, dat is de kern. We durven bijvoorbeeld ook gewoon de krant te openen met die miljoenen werklozen in de VS.’

Mag je in deze onzekere tijden speculeren over bijvoorbeeld de economie of het verloop van het virus?

‘We kiezen constant voor de nuance, omdat ik vind dat mensen zelf moeten nadenken. Zo hebben wij de vier CPB-scenario’s over de economische toekomst van Nederland naast elkaar gezet met de duidelijke disclaimer dat het voorspellingen zijn. Uiteindelijk probeer ik lezers alles aan te reiken voor goed burgerschap, zodat ze breed geïnformeerd zijn bij het nemen van beslissingen. De Leeuwarder Courant staat nog altijd goed aangeschreven – als de LC belt dan neem je de telefoon op. Abonnees vertrouwen op ons. Dat is een rol die ook verantwoordelijkheid met zich meebrengt. Onze lezers zijn gebaat bij meerdere invalshoeken, maar vooral bij de waarheid. We hebben discussie gehad over een huisarts met corona van wie we de standplaats hebben gepubliceerd, terwijl de huisartsenpost dat liever niet had. Het maatschappelijk belang is dan zo groot dat we toch publiceren.’

Wat valt je op als naar de conculega’s kijkt?

‘Wij zijn al redelijk vroeg gestopt met het dagelijks apart melden van het aantal doden en ic-patiënten. Het zit wel in de berichtgeving, maar we hebben het niet elke dag gepusht. Het leidt tot een soort scorebordjournalistiek, een vals gevoel van veiligheid of onveiligheid. Het maakt dat de risico’s veel groter lijken dan ze zijn, in Friesland valt het nog steeds mee. Pas in context krijgen die cijfers betekenis, je weet pas of het relevant is als je weet hoeveel mensen er niet getest worden. We moeten elkaar niet helemaal gek maken.’

Welke keuzes maak je nu anders dan voor de crisis?

‘We hebben al heel snel gezegd: de mensen zitten thuis, dus we moeten hun ogen en oren zijn. Berichtgeving uit de regio is belangrijker dan ooit, en het moet zeker niet alleen over corona gaan. Verder hebben we bijlages die amper te vullen zijn zonder wedstrijden geschrapt, zoals de sportbijlage op maandag. De cultuurbijlage is er nog wel, maar met minder pagina’s. En we komen nu met een puzzelbijlage, omdat er behoefte aan is.’

Zijn er bij jullie nieuwe vormen van storytelling ontstaan?

‘Ik zie meer crossmedialiteit bij de krant, we hebben nu bijvoorbeeld elke dinsdag en donderdag een Q&A op video in een livestream. Die kondigen we ’s ochtends in de krant aan en streamen we ’s middags. Er kijkt een verslaggever mee, die direct publiceert wat er tijdens de stream aan nieuwswaardige feiten voorbijkomt. Daarnaast hebben we ook een verslaggever met een filmcamera laten wandelen door vier natuurgebieden om louter de omgeving in beeld te brengen. Op YouTube kun je kiezen welke wandeling je wilt maken. En we hebben het grote Samen Thuis Project opgericht, een platform binnen de krant waar onze lezer centraal staat. Ze komen zelf aan het woord met bijvoorbeeld eigen ervaringen, foto’s en gedichten.’

Waar ligt de komende tijd je focus?

‘Op de economische situatie; hoe gaat onze provincie hier doorheen komen? Hoeveel impact hebben alle maatregelen? Daarnaast zijn er veel dingen die ons als krant normaal gesproken de zomer doorhelpen, die nu niet doorgaan. Friesland is een evenementenprovincie. Elk Fries dorp heeft een dorpsfeest, die gaan allemaal niet door. Daar denken we over na. Ieder dorp is straks drie dagen te gast in de Leeuwarder Courant. Waarom zou zo’n dorp straks niet drie dagen feest kunnen vieren in de krant? We worden veel gevraagd om op dat soort manieren te participeren in de samenleving. Wij vinden dat we nu tussen ons publiek in moeten staan, omdat we een belangrijke speler in de provincie zijn en willen blijven. We moeten onszelf weer gaan heruitvinden.’

Lees ook in deze serie:

Bas Booister (Streekomroep Westland): ‘Iedereen is nu bereid om harder te lopen‘
Gert-Jaap Hoekman (NU.nl): ‘We gaan dagelijks positief nieuws brengen‘
Freek Staps (ANP): ‘Geen enkel verhaal is de gezondheid van een collega waard‘